1-тапсырма «Кубизм» әдісі бойынша сұралады.
1. Cyрeттe. Көкceрeктің пoртрeтін cyрeттeңіз.
2. Caлыстыр. Дaлa қacқыры мeн Көкceрeкті cалыcтырыңыз.
3. Зeрттe. Қacқыр тyрaлы тaғы қaндaй шығaрмa білеcіз?
4. Қoлдaн. Көкceрeк тyрaлы eл нe дeйді?
5. Дәлeлдe. Көкceрeкті eлдің бәрі түбі жaуыздыққa бaрaды дeп oйлaйды. Нeліктeн?
6. Тaлдa. Көкceректің қaтыгeздігін қaй тұстa бaйқaдың?
1803 жылы қазіргі Батыс Қазақстан облысының Бөкейорда ауданында Нарын құмында дүниеге келген адуынды ақын, жалынды жауынгер Махамбет Өтемісұлының көпшілік өлеңдерінің басты қаһарманы – Исатай Тайманов. Махамбет ақын Исатай бастаған көтеріліс жайында, әсіресе Исатай батырдың бейнесін, тұлғалық ерекшелігін басым жырлаған. Махамбет толғауларында Исатайды атап өтпейтін бірде-бір өлең кездеспейді. Мәселен: «Мұнар күн», «Тайманның ұлы Исатай», «Мінкен ер», «Исатай деген ағам бар», «Бағаналы терек» т.б. өлеңдерін атауға болады. Солардың ішінде «Мұнар күн» және «Бағаналы терек» өлеңдеріне тоқталып өтсек. Деректерге сүйенсек, Махамбеттің «Мұнар күн» өлеңі 1838 жылдың 12 шілдесіндегі Исатай өлімінен соң шығарылса керек. Бұл сөзімізге өлеңдегі «Біздің ер Исатай өлген күн, Он сан байтақ бүлген күн.» – деген жолдар айғақ. Өлең сөздерінің көбі метафораға құрылған. Өлеңде әр жол сайын қайталанып отырған «күн» сөзі – ауыр заман, қиын уақыт деген мағынада қолданылып тұр. Ақын өлең арқылы Исатай батырдың өлімін, халықтың жеңіліс тапқанын үлкен өкініш білдіре шебер жеткізе білген. Ал толғаудың соңында ел билеушілердің қанауынан туған нәтижені, халық басына төнген боранды күндер арқылы суреттейді. Бұл жерде де Махамбет: «Оң қанатын теріс жайып, Лашын қуға төнген күн. Желпілдеген ала ту Жиырылып ойға түскен күн.» дей отырып метафора құралдарын шебер қолдана бейнелейді. Махамбет Өтемісұлының «Бағаналы терек жарылса» өлеңі көбіне Исатай батырдың ізбасар мұрагерлеріне арналған. Яғни, Исатай батырдың ерлігін үлгі етіп, болашақ ізбасарларына үлкен үмітпен қараған ақынның жан сыры десе де болады. Өлең: «Бағаналы терек жарылса, Бақыраш жамап болар ма?!» – деген жолдармен басталады.Яғни, ақын сынған нәрсе қайта қалпына келмейді, елге жаңа ерлер керек деген ойын білдіріп отыр. Өлеңнің соңын: «Қарадан бір – ақ тусайшы, Халықтың қамын қусайшы, Артымыздан біздердің Ақырып теңдік сұрарға» – деп болашақ ұрпаққа аманатын айтып аяқтайды.
Объяснение:
Вот тут найдешь ответ