1-тапсырма. Мәтінді 2 рет мұқият оқып, кестедегі ақпараттардың дұрыс немесе бұрыс екенін анықтаңыз (Внимательно прочитайте текст 2 раза и найдите в таблице верные/неверные предложения по содержанию текста). Отбасы мүшелерінің арасында сыйластық пен махаббат орнаса, ол отбасы ең бақытты отбасы болып саналады. Әр жексенбі және түрлі мейрамдар сайын отбасы мүшелері ата мен әженің шаңырағындағы мол дастарқан басына жиналып, бір-бірлеріне деген құттықтауларын білдіреді. Себебі оларды отбасылық рухани құндылықтар біріктіреді. Отбасының қонақ күту рәсімі ұлтына, салт-дәстүріне, мәдениетіне байланысты әр түрлі болады. Қазақ халқы қонақжай халық болғандықтан, келген қонақты төрге шығарып, ақ дастарқан жайған. Қазақ отбасында үлкенге құрмет көрсету, кішіге қамқор боту, мерекелерді қара шаңырақта қарсы алу сияқты отбасылық дәстүрлер ертеден қалыптасқан. Сонымен қатар жексенбі күні біз отбасымызбен Бердібек Соқпақбаевтың «Менің атым-Қожа» филімін көреміз. Отбасылық дәстүр мен мейрамдар жанұядағы адамдардың бір-біріне деген сенімділігін әрі құрметін нығайтады. Ол болашақ ұрпақ тәрбиесінде де маңызды рөл атқарады. Себебі «Отан отбасынан басталады». дұрыс бұрыс No 1 2 3 Ақпараттар Отбасы мүшелерінің арасында сыйластық пен махаббат орнаса, ол отбасы ең бақытты отбасы болып саналады. Оларды отбасылық рухани құндылықтар біріктіреді. Қазақ халқы қонақжай халық болғандықтан, қонаққа барады. Қазақ отбасында үлкенге құрмет көрсету, кішіге қамқор болу, сияқты отбасылық дәстүрлер ертеден қалыптасқан. Қазақ отбасында мерекелерді қарсы алу дәстүрі ертеден қалыптаспаған. 4 5
Қазір ешкім сені мәжбүрлемейді. Сен мұны өзің біл. Мына кітапты ал, ол өте қызықты. Біреу мұнла келе жатыр. Кәне мен сеннен бірдене сұрайын. Барлық ел қазақ тілің зерттейді. Кәнекей бірдеңе жасайық. Сенің үйің- сенің үйің. Кейбір адамдар қазір жұмыс істеуде. Саған бірдеңе айтайын ба? Өздерің қонаққа барыңдар, менің уақытым жоқ. Өзің баста. Үйде ешкім жоқ. Ешкім жауап бермейді. Барлығы мұнда.
Біреу балмұздақ алып келсін.
Мысалы: Қайрат балаларға Досанмен болған әңгіменің мән-жайын баяндады деген сөйлемдегі сөздер мына сияқты тіркестерден құралған:Қайрат баяндады;балаларға баяндады;Досанмен болған;болған әңгіменің;әңгіменің мән-жайын;мән-жайын баяндады.
Мұнда әрбір сөз өзін керек қылған, қажет етіп тұрған сөзбен ғана байланысқан. Сөздердің мағыналық байланысын сұрау қою арқылы табамыз.
Сөз тіркесіне талдау
1) Байланысып тұрған сөздерді тауып аламыз.
2) Бағыныңқы, басыңқы сыңарларының байланысу тәсілін табамыз.
3) Сөз табы, тұлғасы жағынан талдау арқылы байланыс түрін анықтаймыз.
4) Синтаксистік қатынасты көрсетеміз.
Талдау үлгісі:
Мен Әміредей әншіні бірінші рет кездестірдім.
Мен кездестірдім.
Жіктік жалғауының І жағы. Байланысу тәсілі – жалғау арқылы.
1) жіктеу есімдік, атау тұлғада, жекеше, 2) етістік, жедел өткен шақ, жіктік жалғауда. Байланысу түрі-қиысу.
Бастауыш пен баяндауыш арасындағы қатынас.
Әншіні кездестірдім.
Табыс септігінің жалғауы. Байланысу тәсілі – жалғау арқылы.
1) Зат есім, табыс септікте, 2) етістік, өткен шақ, жіктік жалғауда. Байланысу түрі-меңгеру.