1-тапсырма.Мәтінді мәнерлеп оқыңдар. Кластерді толтырыңдар. (Заполните кластер)
Шоқан туралы не білесіңдер? Оның қандай еңбектері бар? Кітап, 153-бет.
Шоқан Шыңғысұлы Уәлиханов (шын есімі Мұхаммед Қанафия; 1835 —1865) — қазақтың ұлы ғалымы, XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақстанда туған демократтық, ағартушылық мәдениеттің тұңғыш өкілдерінің бірі, шығыстанушы, тарихшы, фольклоршы, этнограф, географ, ағартушы. Әжесі бала күнінде «Шоқаным» деп еркелетіп айтуымен, «Шоқан» аталып кеткен.
Шоқан 1835 жылдың қараша айында Құсмұрын бекетінде қазіргі Қостанай облысы Сарыкөл ауданындағы Күнтимес ордасында (қыстауында) атақты аға сұлтан Шыңғыс Уәлиханов отбасында дүниеге келген.
Батыр Баян» (поэма) – қазақтың атақты қаламгері Мағжан Жұмабаевтың жазған поэмасы.
Қысқаша мазмұны Өңдеу
Бұл поэмада Баян Батыр туралы айтылады. Ол Абылай ханның аламаны болған. Аламандықта Батыр Баян бір сұлу қалмақ қызды тұтқынға алды. Баян қалмақ қызына ғашық болады, бірақ қыз жақтан ондай сезім болған жоқ. Бұл қалмақ қыздың есімі Құралай болды. Құралай Батыр Ноянды сүйген, сол себептен екеуі қыздың отанына қашады. Батыр Баян бұл істі туған жерді сату деп есептегендіктен, оларды артынан қуды. Қуған кезде Баян Құралайды оқпен атып, Ноян Батырды өлтіреді. Баянның оларға жаны ашығандықтан екеуін бірге жерлейді. Содан кейін Батыр Баян Абылай ханның рұқсатын алмағандығына қарамай, қалмақтарға 100 қазақ жігіттермен аттанды. Сол соғыста Баян Батыр қайтыс болады.
Земля- наш общий дом, наша кормилица. Родная земля, Родина – место, где человек родился, которое навсегда останется дорогим для него. Каждый из нас должен беречь ее, но об этом мы часто забываем. Загрязняются реки, почва,воздух, из-за бездумных действий людей гибнут и даже исчезают с лица земли виды растений, птиц и животных. А ведь человек- часть природы , он неразрывно связан с ней . Если не будет рек, лесов, как будут жить люди?
В своей жизни мы часто не замечаем, что вредим природе. Многие и не задумываются об этом. Но задуматься стоит! Каждый из нас в ответе за свои действия. И надо сохранить то, что еще осталось. Ведь через много лет уже может быть поздно.
Первое, что появилось на нашей планете -это растения. Без них невозможна жизнь.Так почему люди уничтожают их? Ведь этим они вредят себе. На уроках окружающего мира в школе я узнал, что растения- это легкие нашей планеты, а без легких люди не могут жить. Но все равно часто по вине человека уничтожаются целые леса.
Вода тоже загрязнена химикатами. От этого гибнут рыбы и водные животные. А ведь как мы, дети, радуемся приходу лета ! Как хорошо в жаркий летний денек придти на речку и искупаться. Но к некоторым местам на берегу и подходить не хочется, потому что все завалено отходами, мусором. Во всех городах, даже в маленьких деревнях , есть свалки мусора, которые не убираются. Но многим людям все равно. Кто будет заботиться о нашей планете, если не мы?