1-тапсырма. Мәтінді оқыңдар. Мәтін құрылымын сақтай отырып, ақпаратты графиктік мәтін (шартты белгі, сурет, сызба) осы үшеуінің
бірін таңдап, сипаттап жазыңдар.
Қазіргі уақытта ауаны зауыт құбырларынан, жылу электрстансыларынан,
көліктерден шығатын түтіннен, қара күйеден, газ тәрізді заттардан және
шаң бөлшектерінен қорғау туралы мәселе тұр. Бұлардың барлығы ауаны
бұзып, шаңдатады, тірі ағзаларды жою қаупін тудырады. Улы заттарды ауа
ағындары тасымалдап, топыраққа, су қоймасына өзендер мен көлдерге
жаңбыр және қармен түсіреді.
Ауаны тазартудың ең негізгі әдісі саяжай, бақ, шалғындар,
көгалдандыру. Өсімдік жапырақтары шаңды, майда, қатты заттарды ұстап
қалады. Бір гектар шыршалы немесе қарағайлы орман жылына 30 тонна
шанды ұстап қалады. Орман ауаны шаңнан, күйеден, кірден сақтайды.
Өсімдіктер атмосфераны көмірқышқыл газынан тазартады. Фотосинтез
процесінде олар көмірқышқыл газын сіңіріп, атмосфераға оттегін бөледі.
Қалалар мен ауылдарды көгалдандыру мақсатында түтінді жақсы сіңіретін
өсімдіктерді отырғызады.
2.Толағай батыр болып өсті
3. Толағай əкесімен аңшылыққа барды
4.Саржан жолбарысты көрді
5.Жолбарыс Саржанға бас салды
6.Əкесінің даусын естіген Толағай жолбарыстың құйрығынан ұстап суға лақтырып жіберді
7.Жазда қуаңшылық болды
9.Толағай қайда жанбыр мол жауады деп сұрады
10.Анасы қиыр шетте өткен жастығын еске алып, ешқашан құрғақшылықты білмейтін, шөбі шүйгін мекеннің бар екенін айтады, таулары аспан тіреген жер жаннатыТарбағатай жайлы айтты
11.Толағай анасы айтқан Тарбағатай тауына келді
12.Ол көп жүріп шыңдарын қар басқан асқар тауларды тауып алады, оған биік тоғайлы, құстары сайрап, төбесін бұлт жапқан бір ғана тау ұнайды
13.Ол осы тауды құшағына алып, қатты ырғайды да арқасына салып, кері еліне қарай қайтады.