1 -
тапсырма
.
Мәтінді
оқыңдар
.
Мәтіннің
негізгі
ойын
анықтаңдар
.
Енді
осы
сайысқа
түсер
қол
шығынын
,
жеңіп
шыққандардың
шапан-
шапқытын
,
Тойшыл
жұрттың
сойысын
қыпшақтың
белгілі
билері
,
Дешті Қыпшақ елінде
7-8-сабақ
Түсіндірме сөзді
Дешті Қыпшақ елінде атам заманнан бері
үш жылда бір мәрте Батыр Сайыс деген дәстүрлі
жиын өтіп тұратын. Сайыста батырлардың білек
күші, жарақ жұмсау тәсілі сынға түсетін. Қолба-
сылардың ауызбірлігі сыналатын. Сайыстың арты
үлкен той-думанға ұласатын, батырлар бір-бірімен
төс қағыстырып достасып, қариялар ұл-қыздарын
атастырып, ел-елдің арасына сыйластық енетін.
Атам заман
ертеде, баяғыда
ұлан-ғайыр-
ұшы-қиырсыз
үлкен, есепсіз
мол.
майлыауыз байлары кезек көтерісіп жатады.
Д. Досжан. «Жібек жолы» романынан
на эту тему Составить диалог
Поэтому ему незачто критиковать маршрут номер46. Его водитель (автобуса) дяд Амантай хорошо относится к Райымбеку. Отец Райымбека знаком с ним, поэтому они свободно(открыто) с ним общаются. После школы делится с ним школьными новостями и радостями.
Однажды дяд Амантай подъехал к остановке но Райымбек не было. "Он же опоздает на уроки, может что-то случилось?" - думал он (водитель) пока Автобус стоял на остановке. Если он сейчас не прибежит, то он опоздает.
Жазылым;
Толағай" - халық аңызы. Шығыс Қазақстан облысы Тарбағатай ауданындағы тау атауына байланысты аңызда бұрынғы өткен заманда, үлкен өзен бойында Саржан деген аңшы өмір сүргендігі, жылдар жылжып, күндер өткенде оның әйелі Айсұлу өмірге ұл әкелгендігі, қуанған әкешеше дүбірлетіп той өткізіп, балаға Толағай деген ат қойғандығы айтылады. Ертегі желісіндегідей сюжеттер бой көрсетіп, Толағай ай санап емес, күн санап өседі. Төрт жасында нағыз батырға айналып, жетіге келгенде белдесуге шақ адам табылмайды. Әкесімен бірге аңға шығып, атақты аңшыға айналады. Бірде олардың мекеніне жұт келеді. Жауын жаумай, қуаңшылық болады. Шөлден мал қырылып, адам өледі. Күннің ыстығынан киіз үй- ді паналап, анасымен әңгімелесіп, Толағай одан жаңбырлы жерді сұрайды. Анасы қиыр шетте өткен жастығын еске алып, ешқашан құрғақшылықты білмейтін, шөбі шүйгін мекеннің бар екенін айтады, таулары аспан тіреген жер жаннаты Тарбағатай жайлы ұзақ әңгімелейді. Ол көп жүріп шыңдарын қар басқан асқар тауларды тауып алады, оған биік тоғайлы, құстары сайрап, төбесін бұлт жапқан бір ғана тау ұнайды. Ол осы тауды құшағына алып, қатты ырғайды да арқасына салып, кері еліне қарай қайтады. Ол шаршамай ұзақ жүреді. Халық жылжып келе жатқан үлкен тауды көреді. Оны көтеріп келе жатқан Толағай екенін біледі. Найзағай ойнап, күн күркіреп, жауын селде- теді. Халық "Толағай" деп ұрандап, қуанышпен қарсы алады. Қуарған шөп көтеріліп, жан-жануар мөңіреп- азынап шулайды. Шаршаған батыр тау астынан шыға алмай "Апа!" деген жалғыз ауыз сөзге ғана шамасы келеді де, мәңгіге тау астында қалады. Бақытты ана айғайлы жылауға басады, халық қайғы жамылып, тау да бұған шыдай алмай көзінен жас бұлақ болып ағады. Содан бері бұл тау "Толағай" деп аталады.