1-тапсырма Мәтінді оқы. Тірек сөздерді түртіп ал. Су - табиғатта ең көп таралған зат. Жер шарының төрттен үш бөлігін су алып
жатыр. Мұхиттар, өзен, көлдерге қоса жер асты сулары да бар. Су бұлт, тұман, бу,
жаңбыр түрінде атмосферада да болады. Мұздықтар мен айсбергтер де су болып
есептеледі.
Су барлық тірі ағзаның құрамында бар. Адамның, өсімдіктер мен жануарлар
денесінің белгілі бір бөлігі судан тұрады.
Су – негізгі тіршілік көзі. Сусыз тіршілік жоқ. «Судың да сұрауы бар» дейді дана
халқымыз. Сондықтан суды үнемдеп жұмсау керек.
Төл сөз:- Иә, Ежелгі Вавилонда Айдың қозғалу ерекшелігіне негізделген күнтізбе
жасалған. Ол «Ай күнтізбесі» деп аталған, - деп жалғастырды.
Төлеу сөз:Ол "Ай күнтізбесінің" Ежелгі Вавилонда Айдың қозғалу ерекшелігіне негізделіп жасалғанын айтты
Төл сөз:Олар аспан денелерінің қозғалысын бақылап, жылына екі рет күн мен
Олар аспан денелерінің қозғалысын бақылап, жылына екі рет күн ментүннің теңесетінін білді, - деп жарқынай да өз ойын ортаға салды.
Олар аспан денелерінің қозғалысын бақылап, жылына екі рет күн ментүннің теңесетінін білді, - деп жарқынай да өз ойын ортаға салды.Төлеу сөз: Жарқынай аспан денелерінің қозғалысын бақылап, жылына екі рет күн мен
аспан денелерінің қозғалысын бақылап, жылына екі рет күн ментүннің теңесетінін білгенін айтты
Төл сөз:Күн мен түннің көктемдегі екі рет теңесуінің арасы бір жыл деп саналды.
Күн мен түннің көктемдегі екі рет теңесуінің арасы бір жыл деп саналды.Оның ұзақтығы 365 тәулікке тең. Осылайша жыл санау жүйесі дүниеге келді,
Күн мен түннің көктемдегі екі рет теңесуінің арасы бір жыл деп саналды.Оның ұзақтығы 365 тәулікке тең. Осылайша жыл санау жүйесі дүниеге келді,деп қорытындылады Әлішер.
Төлеу сөз:Әлішер Күн мен түннің көктемдегі екі рет теңесуінің арасы бір жыл деп саналды.
Күн мен түннің көктемдегі екі рет теңесуінің арасы бір жыл деп саналды.Оның ұзақтығы 365 тәулікке тең. Осылайша жыл санау жүйесі дүниеге келді деп,қорытындылады
Базар жырау."Атасы жақсы қандай-ды"
Жырдың басы елдің шежіресі қариялармен,ақылшы аға-жеңгелермен,құрбы-құрдастармен амандасудан басталады.Одан әрі отбасындағы адамдардың жақсы болса қандай болатыны айтылады.Мысалы:
Атасы жақсы қандай-ды
Перзент қамын ойлайды.
Перзентім аман болсын-деп өзге жанұя мүшелеріне тоқталған.Анасы жақсы болса,қалқам деп алдыңнан шығар,ағаң жақсы болса,асқар тауың, құлағанда қолдайды-деп отбасының бүкіл мүшелерін айтып,олардың жақсылықтарын дәріптейді. Қазақ өзі жанұясы,туыстары көбіменде танымал халық.Ағайынның ауызбіршілігі,сыйластығы арылмаса-деген тұжырым,ой бар.Отбасындағы ата-анасының,аға-жеңгесінің жақсылығын,қамқорлығын сезініп өскен адамда өз іні-қарындасына қамқор болады.Өлеңде қазақы отбасының,туыстар арасындағы бірлік,сыйластық қарым-қатынасты айту арқылы халықты татулыққа,жанұяның тұтастығына,туысқандардың ауызбірлігіне шақырады.Жастарды ата-анасын,үлкендерді құрметтеуге,бауырмалдыққа тәрбиелейді.Өлеңді тыңдау арқылы отбасының бірлігін нығайтып,бауырларын жақсы көре түседі.Жанар Айжанованың домбыраға қоса айтуымен тыңдадым,өлеңнің айтылуы ұнады.Маңызы,мәні бар жүрекке жылылық сыйлайтын дүние.