1-тапсырма. Мәтінді оқып, негізгі ақпараттарды кестеге жаз.
Қазақстанда 130-дан астам ұлт өкілдері бар. Олар тату және дос. ҚР Президенті Жарлығымен 1995 жылы 1 наурызда Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылды. Ассамблеяның мақсаты: Қазақстандағы барлық ұлттың тату өмір сүруіне жағдай жасау. Ассамблеяның 350-ге жуық мүшесі бар.
Қазақстандағы 130-дан астам ұлт өкілдері Қазақстанға әртүрлі жолмен келді. Олар қазақ халқына әрқашан рақмет айтады, себебі қазақ халқы оларды құшақ жая қарсы алды.
Көп ұлт өкілдері Қазақстанға қалай және қашан келді? Ол туралы «Жерұйық» фильмінде жақсы айтылған. Фильмнің режиссері – Сламбек Тәуекел. Сценарийдің авторлары: Сламбек Тәуекел мен Сон Лаврентий. Бұл фильм тарихи оқиға бойынша жасалған. Фильмде Сон Лаврентий өзінің балалық шағы туралы айтады.
Фильм қазақ жеріне кәріс, неміс, түрік, шешен, күрд, т.б. ұлт өкілдерінің жер аударылып келгенін көрсетеді. Қарны аш, киімдері жұқа, жыртық, кір адамдарға қазақ халқы көмектесті.
Фильм «Адамзаттың бәрін сүй «бауырым» деп» деген сөздермен басталады. Бұл сөздер – Абай Құнанбайұлының сөздері. Фильмнің басты кейіпкері – Орынбай. Ол – бауырмал, мейірімді адам.
Фильмде көрсетілген барлық ұлт өкілдері қазір тату және дос.
Қазақстан халқы Ассамблеясының құрылуы
Ассамблея мақсаты:
«Жерұйық» фильмінің режиссері
Сценарий авторлары
Қазақстанға жер аударылып келген ұлттар
Басты кейіпкерлер
Мұхтар Әуезов туралы диалог құрастыру.
Мұғалім: Балалар, үй тапсырмасына Мұхтар Әуезов туралы ақпаратты өз беттерінше тауып келуді тапсырған болатынмын. Дайынсыңдар ма?
Оқушылар: Әрине, апай! Дайынбыз!
Мұғалім: Бәрекелді, ендеше тексеріп көрейік! Мұхтар Әуезов қай жылы және қай жерде дүниеге келген?
Мейрамгүл: Мұхтар Әуезов қазіргі Шығыс Қазақстан облысы Абай ауданындағы Бөрілі деген жерде 1897 жылы 28 қыркүйекте дүниеге келген.
Мұғалім: Жарайсың, Амира. Келесі сұрақ: Мұхтардың бала кезінен Абай мұрасына қызығушылығын оятқан кім еді?
Санжар: Абай мұрасына қызығушылығын оятқан атасы Әуез болатын!
Мұғалім: Дұрыс айтасың, Санжар! Ал Мұхтардың атасының Абайға қандай жақындығы бар?
Еркебұлан: Мұхтардың атасы Әуез – Құнанбайдың кіші әйелі Нұрғанымның туған інісі.
Мұғалім: Мұхтар Әуезовтың тұңғыш көлемді туындысын кім біледі?
Асылай: Мұхтар Әуезовтың тұңғыш көлемді туындысы «Еңлік - Кебек», оны 20 жасында жазған екен.
Мұғалім: "Еңлік-Кебек" ең алғаш қашан жіне қай жерде сахналанды?
Аспандияр: 1917 жылы Абайдың әйелі Әйгерімнің ауылында сахнаға қойылды.
Мұғалім: Бәрекелді, балалар! Өте жақсы дайындалып келіпсіңдер! Ендеше сабағымызды жалғастырып, Мұхтар Әуезовтың шығармашылығымен таныс болайық.
Мұхтар Әуезов туралы диалог.
– Сәлем, Арман! Қалайсың?
– Сәлем, Берік! Жақсымын, өзің ше?
– Менде де бәрі жақсы. Қай жерден келе жатырсың?
– Кітапханадан. Әдебиеттен үйге М.Әуезов туралы біліп келуді тапсырған.
– Солай ма? Біз ол туралы кеше өтіп кеттік. Қаласаң, мен саған сұрақтар қояйын, сен жауап бер. Жарай ма?
– Жарайды.
– Ендеше, М. Әуезов кім? Қарапайым болса да, толық жауап бер, достым.
– Қазақтың ұлы жазушысы, ғұлама ғалым, қоғам қайраткері, филология ғылымдарының докторы, профессор. Қазақстан ғылым академиясының академигі, Қазақ КСР еңбек сіңірген ғылым қайраткері.
– Дұрыс. Бала Мұхтардың атасы Әуез Құнанбайдың кімі?
– М-м...Құнанбайдың кіші әйелі Нұрғанымның туған інісі. Дұрыс па?
– Иә. Ол Семейдегі орыс гимназиясында қанша жыл оқыған?
– Бес жыл оқыды.
– Жарайсың! Жазушының жиырма жасында жазған туындысы?
– Бұл – "Еңдік-Кебек" пьсесы ғой.
– Ал "Абай жолын" жазуға қанша уақыт кеткенін білесің бе?
– Жоқ, білмейді екенмін.
– Олай болса тыңда.Әуезовтің "Абай жолы" эпопеясын жазуға 30 жыл уақыты кетті. Он тоғыз жасынан Абай туралы жазуды ойға алып, он жеті жыл үздіксіз ізденіп, он екі жыл ішінде жазып шықты.
– Рақмет, Арман! Ертеңгі сабаққа дайынмын.
– Оқасы жоқ. Жақсы нәтиже көрсет, достым. Сау бол!
– Сау бол!