1 тапсырма мәтінді оқып төмендегі сұрақтарға жауап бер көтерілген мәселеге пікіріңізді беріңіз Бәйтерек-аңыз ағашы Бәйтеректің негізгі идеясы Елбасы Н. Ә. Назарбаевтың ой-
қиялынан туды. Президент осы алып ескерткіштің эскиз-нобайын
бір түннің ішінде өзі ойлап шығарды. Оның айтуынша, монументтің
негізгі идеясы бейбіт өмір мен келісімге ұмтылған барлық
қазақстандықтардың ғұмырлық мұратын білдіреді.
Мифологияға зер салсақ, бәйтерек туралы аңыз әңгімелер өте
көп. Аңыз бойынша мифологиялық Бәйтерек немесе Жолтерек
(жолдарақ) о дүние мен бұл дүние арасын жалғаушы жол ретінде саналады. Алып теректің
ерекше қасиеті сол оны айнала ән салып, тілеген адамдардың тілегі қабыл болып
жақсылыққа жол ашылған екен.
Бәйтерек — үш әлемді байланыстырушы дәнекер ретінде әспеттелінеді. Орта дүниені
— адам, жоғарғы дүниені — қарақұс, төменгі дүниені — жылан-айдаһар көрсетеді.
Қазақ ертегілерінде кейіпкер жерасты әлеміне тап болады және ұзаққа созылған сапар
кезінде үлкен ағашқа жолығады, ол жерде ағашқа өрмелеп бара жатқан жыланды өлтіріп,
Самұрықтың балапандарын айдаһардан құтқарып қалады. Осы ерлігі үшін Алып Қарақұс
кейіпкерді жер бетіне алып шығады.
https://infourok.ru/byterek__ayz_aashy-140267.htm
А тапсырмасы
Сұрақтарға жауап беріңіз.
1. Неліктен аңыздағы Бәйтерек шынайы өмірден орын алды?
2.Не үшін Бәйтеректі үш әлемді байланыстырушы дәнекер ретінде
санаймыз?
Ә тапсырмасы Өз пікіріңізді білдіріңіз. 1.Мәтіндегі көтерілген басты мәселе қай абзацта көрінеді? 2.Өз ойыңызды талқылай отырып дәлелдеңіз... 2-тапсырма. «Менің арманымдағы Бас қала...» тақырыбына эссе (болжау) жазыңыз. Эссе барысында зат есімнің мағыналық түрлерін жалғаулар арқылы түрлендіріп қолданыңыз. (50-60 сөз)
Ұнағанын ал
Ғалымдар арасында климаттың өзгеру барысы туралы ортақ пікірлер жоқтығына қарамастан, сарапшылардың жалпы пікірі климаттық өзгерістің салдары жағымсыз болуы мүмкін дегенге келіп саяды. Мысалы, 1980 жылдан 2011 жылға дейін Еуроодақ елдерінің экономикасына тигізген тасқынның жалпы шығынын саралаған сарапшылар келген зиянды 90 миллиард еуроға тең деп бағамдады.
Осыған байланысты әлемдік ғылымда зерттеудің басым бағытын қоршаған орта климатына бейімдеуге назар аудару болып отыр. Ең бастысы, бұл басқа салаларға қарағанда, табиғи-климаттық жағдайларға және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуші ауыл шаруашылығына тікелей байланысты.
Климаттық өзгеру
Халықаралық зерттеулер көрсеткіші бойынша, әлемнің кейбір аймақтары, сонымен қоса Орталық Азия, басқаларға қарағанда, климаттық өзгерістерге ұшырауы әбден ықтимал. Оның ішінде, Қазақстанның климатына әсер етіп, онсыз да толыққанды қолдауды қажет етіп отырған ауыл шаруашылығын күнкөріске айналдырған аймақтарға үлкен зиян келтіруі әбден мүмкін. Бұл аймақтардағы өнімнің босқа ысырап болуының 70 пайызы тікелей ауа райымен байланысты Ал, кейбір аймақтарда жағымсыз ауа райы салдарынан алынған өнімнің 50-70%-ға дейіні қолдануға жарамсыз болып қалып отыр.
Сап-сары маңай.
Соңғы әнін айтып,
Құс кетті қайтып.
Айнала жым-жырт,
Көк аспан сұрғылт.
Жер жыртқан тыңда
Трактор қырда.
Жапырақ ұшты,
Суық та түсті.
Сонда да бізге,
Қызық көп күзде.
Өз бағаңды өзің білӨз бағамды сұрамаймын өзгеден,
Ердің құнын өлшейтін кім сөзбенен?!
Өз бағамды сұрамаймын өзгеден,
Ер салмағын безбендер кім көзбенен?!
Сұрасам да кемеңгер мен батырдан,
Қадырымды сұрамаймын өзгеден,
Ел алдында өз орынын парықтап
Күйкі пенде көңілімен сезбеген...
Қандай қымбат
Өтермін... қанша жүрем...- ұзамаспын,
Ажалдың тас құрсауын бұза алмаспын.
Ойласаң қысқа өмірдіңқызығы аз ба -
Мен өзім сондай оймен ырзаластым.
Тірліктің тынысынан елтимін де,
Ақындық шабытынан қыза маспын.
Өрнектеп көкейдегі ой мен сөзді,
Шырқаймын қиянына құз-жартастың...
Қадірін уақыттың кім біледі?
Жасында кімдер оған ділгір еді?
Секундтің сыртылы енді бір ғұмырдай,
Сағаттың қандай қымбат күмбірлеуі?!