1-тапсырма. Мәтінді тыңдаңдар, рақтарға жауап беріңдер.

Мәтін не туралы?

Мәтіндегі физикалық жағрапия мен этнографияға сөздерінен нені угасындар?

Шоқанның сапары өзара нешеге бөлінген?

Бірінші кезеңге Шоқанның кандай сапарларын атауымызға болады?

Ш.Уалихановтың «Жоңғария очерктері» шығармасы не туралы? ​

Ана шынында да өмір гүлі, күннің нұры екен. Әрбір Ана сәбиінің дені сау болып, жақсы азамат болып өскенін қалайды. Түн ұйқысын төрт бөліп оянатын Ананың сенімін ақтау қажет. Ол үшін біз жақсы оқып, үлгілі тәртібімізбен, спорттағы, өнердегі жетістіктерімізбен көзге түсуіміз керек. Мен Анамды сыйлаймын, жақсы көремін. Ол мектепте мұғалім болып істейді. Оның жұмысы өте қиын да, қызықты. Мектептегі әр баланың мінез-құлқын танып-білуге тырысатын анам маған қатал тәртіп қояды. Біз анам екеуміз әр түрлі тақырыпта әңгімелесеміз. Мен қандай сұрақтар қойсам да анам жауап береді. Әсіресе мен кішкентай кезімдегі қылықтарымды еске түсіргенді ұнатамын. Анам мені еркелетіп, құшағына алып, маңдайымнан иіскеп тұрады. Ұйықтар алдында мен одан Абай, Сәкен, Ыбырай аталарымыздың балалық шақтары жайлы сұрай беремін, ол жауап беруден жалықпайды. Мен Анамның әрқашанда көңілді жүруін тілеймін! Ал мектепке келгенде бізді екінші анамыз – ұстазымыз Сәния Дүйсенбекқызы қарсы алады. Ол кісі жылы қабағымен қарсы ала отырып, бірден қатаң бақылауға алады. Әртүрлі мерекелерде біз қызықты ойындар ойнап, би билеп, ән саламыз, ертегі кейіпкерлері болып ойнаймыз. Сурет, би, хор үйірмелеріне қатысамыз. Сәния, Дәмелі ұстаздарымыз өте мейірімді жандар, біз ол кісілер мектептен қалмаса, ауырмаса екен деп ойлаймыз. Жазғы демалыста мұғалім бізді мұражайларға, қалаға серуенге, кинотеатрға алып барды. Біздің сыныпта Айнұр, Замира, Фатима деген қыздар бар. Олар әр түрлі мінезді, өнерлі. Наурыз айы - мереке айы. Біз Аналарымызды, апаларымызды, қыздарды мерекелерімен құттықтай отырып, зор денсаулық, қуаныш тілейміз!

Шындықтау қайнарлауымен, математикадағы "оңтойлы құрамдылық" ұғымымен таныстыруға болады. Бірінші жол, біз барлық сөздерді ұяшықтыра отырып, қоштасамыз:

Төменде берілген сөздер: сұрыптама, өрте, жарат, жой, залалсыздандыр
Жіктеп оңым: сұ, ры, п, т, м, а
Қиыса байланысқан сөз тіркестері: сұ + ры + п + т + а + м + а = сұрыптама

Төменде берілген сөздер: өңде, сұрыпта, сұрыптама, жой, залалсыздандыр
Жіктеп оңым: ө, н, д, е, у
Қиыса байланысқан сөз тіркестері: ө + н + д + е + у = өңде

Төменде берілген сөздер: өңде, сұрыпта, сұрыптама, өрте, жой, залалсыздандыр
Жіктеп оңым: т, л
Қиыса байланысқан сөз тіркестері: т + л = өрте

Төменде берілген сөздер: өңде, сұрыпта, сұрыптама, өрте, жарат, залалсыздандыр
Жіктеп оңым: ж, а, р, а, т
Қиыса байланысқан сөз тіркестері: ж + а + р + а + т = жарат

Төменде берілген сөздер: сұрыпта, сұрыптама, өрте, жарат, залалсыздандыр
Жіктеп оңым: ж, о, й
Қиыса байланысқан сөз тіркестері: ж + о + й = жой

Төменде берілген сөздер: сұрыпта, сұрыптама, өрте, жой, залалсыздандыр
Жіктеп оңым: з, а, л, а, л, с, ы, з, д, а, н, д, ы, р
Қиыса байланысқан сөз тіркестері: з + а + л + а + л + с + ы + з + д + а + н + д + ы + р = залалсыздандыр

Солайша, барлық сөздер тіркестерін жайлы ұғымды жаттығумен жасалатын мәжілді жасадыңыз. Қосымшаға сөздербен қатар жауаптарымен айтып беріңіз, онда оларды куәландыртып аласыз.