1-тапсырма. Мәтіндерді мұқият оқып, салыстыра талда. Стилін анықта. Төмендегі кестені толтыр.
Алматы метросы.
Алматы қаласында алғаш рет метрополитен ашылды. Ресми мәліметтерге караганда, метро көлік кешелісін
кыскартуға, қаланың экологиялық ахуалын жақсартуға, сондай-ақ көлік мәдениетін қалыптастыруға зор ықпал
етпек.
1988 жылдың 7 қыркүйегінде метрополитен құрылысы басталды. Кеңес Одағының зауы бойынша, тұрғындар
саны 1 миллионнан асатын қалада жерасты жолын салу міндеттелген-ді. Ал Алматы қаласы тұрғындарының саны
1981 жылы-ақ миллионан асканы жонінде ресми ақпарат жарияланды.
Алматы метрополитенінің ұзындығы – 10,3 шақырым. Әзірге 9 бекеті бар, олар: «Райымбек батыр», «Жібек
Жолы», «Алмалы», «Абай», «Байқоңыр», «М.Әуезов атындағы драма театры»/ «Алатау», «Сайран» және
«Москва» бекеттері. Метрополитеннің тереңдігі - 40 метр, Пойыздың жылдамдығы 40 км/сағ, жүру жиілігін
10-13 минут.
Әр аялдаманы безендіруде ұлттық ою-өрнектерге басымдық берілген. Сондай-ақ қазақтың тарихи
болмысынан сыр шертетін композициялық суреттер жерасты жолын әрлендіре түскен. Мәселен, «Аба
бекетінде қоладан жасалған паннофлоренциялық нақышпен орнектеліп, қазіргі заманға сай безендірілген
Қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының бейнесі, ақынның өлеңдері мен қарасөздері тасқа қашшалган,
Метрополитеңде жолаушыларға желдеткіштер, эскалаторлар мен котергіштер қызметі ұсынылған. Қазіргі
заманға сай әрқайсысы 4 вагоннан тұратын сыйымдылығы 940 адамдық электропойыздар жолаушыларды
тасымалдауда.
(Дайындаған А.Сматуллаева)
Мұнай мұхиты
Маңғыстау... Сенің ғасырлар бойы құлазыған көне көкірегің бұл күнде мынау өмірге гашық жандардың
жүрегіндей лүпілдейді. Сенің осы бір арай жүз келбетіңе қарап, менің де кішкентай жүрегім лүпілдейді. Қуана
тұрып, бір тәтті ойларга еніп кетем... Тарихтай қатталған қара жер қабатынын астындағы мұнай тасқыны зауыттар
мен фабрикалардың жүрегіне қызу қан берер гажап күш емес пе!?
Маңғыстау... Сенің даңқыңды, біздің дәуірдің гажайып адамдары дүбірлеткен даңкыңды бұл күнде жер
шарының біраз түпкірі біледі. Бүгін қазына аралына айналған сенің атағың қазақ даласының шекарасынан жырақ
кеткен.
Иә, сенің ғажайып болашағын әлі де талайларды таңырқатады. ө ұрпағыңа, өсіп-өркендеген галамат
заманың кереметтерін құрыш қолдарымен өзі жасап жүрген ұрпағыңа әлем алдында
«Міне, карандар менің ғажайып өлкеме!» дейтіндей мақтан бола бересін, сен, дариялы мекен!
(Ф.Оңғарсынованың «Мұнаралы Маңғыстау» мақаласынан)
«Мұнай мұхиты» мәтіні
«Алматы метросы» мərini
Тақырыбы
Максатты аудиторияға сәйкес қызметі
Тілдік ерекшелігі
Стилі
Басты мәзірді ашу
Уикипедия Іздеу
Қоңыр аю
ӨңдеуБұл бетті бақылау
Басқа тілде оқу
Қоңыр аю (лат. Ursus arctos) — аю тұқымдасына кіретін жыртқыш аң.
Қоңыр аю
Кодьяк аюы, Аляска
Кодьяк аюы, Аляска
Амандық күйі
Status iucn3.1 LC.svg
Least Concern (IUCN3.1) [1]
Ғылыми топтастыруы
Дүниесі: Жануарлар
Жамағаты: Хордалылар
Табы: Сүтқоректілер
Сабы: Жыртқыштар
Тұқымдасы: Аюлар
Тегі: Аюлар
Түрі: U. arctos
Екі-есімді атауы
Ursus arctos
Линней, 1758
Ареал
Ареал
Салмағы 300 килограмнан асады. Терісі тулақ жасауға, еті жеуге жарайды, дәнді дақылдардан көбінесе сұлыға зиянын тигізеді, кейде малға да шабады. Ел арасында өті, майы емге жұмсалады.[2]
Дереккөздер
Өңдеу
McLellan, B.N., Servheen, C. & Huber, D. (2008). Ursus arctos. In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 27 қаңтар 2009.
Т. Мұсақұлов, Орысша-қазақша түсіндірмелі биологиялық сөздік, І-том. Қазақмемлекеті ба Алматы — 1959, Редакциясын басқарған: Биология ғылымының докторы профессор Т. Дарқанбаев
Ортаққорда бұған қатысты медиа файлдар бар: Ursus arctos
Мақала бастамасы Бұл — мақаланың бастамасы. Бұл мақаланы толықтырып, дамыту арқылы, Уикипедияға көмектесе аласыз.
Бұл ескертуді дәлдеп ауыстыру қажет.
Learn moreӨтініш, осы бөлімді толықтырыңыз.
Нұрлан Рахымжанов бұрын /wiki/%D0%90%D1%80%D0%BD%D0%B0%D0%B9%D1%8B:History/%D2%9A%D0%BE%D2%A3%D1%8B%D1%80_%D0%B0%D1%8E соңғы рет өңдеді
ҚАТЫСТЫ МАҚАЛАЛАР
Сұр аю
Барибал
Коала
Уикипедия
Мәлімет CC BY-SA 3.0 лицензиясы аясында жетімді басқа жағдайда белгіленеді.
Жеке меншікКомпьютерлік нұсқа
Менің елім – Қазақстан. Қазақстан жер көлемі жағынан әлемде Ресей, Қытай, АҚШ, Аргентина, Бразилия, Канада, Үндістан және Австралиядан кейінгі 9-орынды алады. Қазақстанның табиғаты әр алуан. Оның кең-байтақ аумағында таулар да, орман-тоғайлар да, кең жазықтар да бар. Климаты-барынша континентальді. Қазақ жері ұлан-байтақ, таңқаларлық әдемі жер. Еліміздің ұлан-байтақ даласында есепсіз байлық бар, бұл - сирек кездесетін жануарлар мен өсімдіктер, пайдалы қазбалар. Қазақстанның байтақ жерінде Менделеев кестесінің 99 элементі бар. Бұл да біздің үлкен мақтанышымыз. Елімізде мұнай, көмір, темір, алтын, күміс және тағы басқа да байлықтар жеткілікті. Қазақстан мұнай қоры бойынша әлемнің көптеген мұнай өндіруші елдерінен алда тұр. Республикада қазіргі уақытта барланған және табылған 2,8 млрд. тонна мұнай мен конденсат қорынан және 1,9 триллион текше метр газ қорынан тұратын 172 мұнай, 42 конденсат және 94 газ кен орны бар. Оның ішінде хромның әлемдік қорының жартысынан астамы Қазақстан аумағында болса, одан өзге де қорғасын, мырыш, мыс, алтын мен күмістің бай қоры бар. Вольфрам қоры бойынша екінші, марганец қоры бойынша үшінші, қорғасын мен молибден қоры бойынша төртінші, темір кентасының қоры бойынша сегізінші орын алады. Жетекші өнеркәсіп салаларының қатарына түсті және қара металлургия жатады. Жоғары сапалы мыс пен мырыш, қорғасын мен кадмий әлемдік нарықта үлкен сұранысқа ие.
Қазақстан - дәнді дақылдар (негізінен астық), азық-түлік пен техникалық дақылдардың (күнбағыс, мақта) ірі өндірушісі. Ауыл шаруашылығындағы негізгі салалардың бірі - мал шаруашылығы. Ол жеңіл өнеркәсіпті шикізатпен, халықты тамақ өнімдерімен қамтамасыз етеді.
Қазақ елі өз мәдениетін дамытқан ел. Қазақ халқы салт-дәстүрге өте бай ел. Бұл-оның мәдениетті әрі тәрбиелі ел екендігінің айғағы. Белгілі қоғам қайраткері, заңгер Н.Шайкенов: «Ұлт дәстүрі – заңнан биік», – деген. Демек, салт-дәстүрлі ел – мықты әрі тұғыры берік ел. Біздің халқымыз өз ұрпақтарына ғасырдан ғасырға ұлт қасиетін салт-дәстүрмен, өнегені әдет-ғұрыппен, үлгіні жөн-жосықпен, әдепті ырым, тыйыммен тәрбиелеп, ұлағатты ұл, инабатты қыз өсірген.
Қазақстан ғылымы да әлемдік ғылым қазынасына зор үлес қосты, іргелі ғылымдарды түбегейлі зерттеуге бағытталған ірі институттар жұмыс істейді