1-тапсырма. Оқулықпен жұмыс. 22 бет, 5-жаттығу. Мәтіндегі (21 бет, 3-жаттығу)негізгі ойды анықтайтын тірек сөйлемдерді жаз / Напишите опорные слова, которые определяют основную идею текста/ 2-тапсырма. Оқулықпен жұмыс. 23 бет, 7-жаттығу. Мәтінге (21 бет, 3-жаттығу) ат қой. Мәтін мазмұнын кластер түрінде жүйелеп жаз. / Озаглавьте текст. Напишите содержание текста в виде кластера/
Қазақ ауыз әдебиеті мен қазақ әдебиеті тарихы, Абайдың өмірі мен шығармашылығы, әдебиеттану мен фольклордың теориялық мәселелері туралы біршама іргелі еңбектердің авторы, Қазақ халқының дүние жүзіне аты мәшһүр ұлы ойшыл-жазушысы, ғалым-ұстазы, мәдениет пен қоғам қайраткері, драмашы, публицист, аудармашы, әдебиет сыншысы, педагог, Лениндік және Мемлекеттік сыйлықтардың лауреаты, дүние жүзі әдебиетінің классигі,жаңа заманғы кәсіпқой қазақ әдебиетінің негізін салушылардың бірі - Мұхтар Омарханұлы Әуезов 1897 жылдың 28 қыркүйекте бұрынғы Семей уезі, Шыңғыс болысындағы Қасқабұлақ деген жерде туып, балалық шағы көшпенді ауылда өтті. Ұлы тұлғаны қай қырынан зерттесек те, қай салада болмасын дарындылығы мен ерекше қабілетінің арқасында өшпес із қалдырған.
Әрине Мұхтар Әуезовтың есімін естігенде алдымен барлығымыздың ойымызға «Абай жолы» роман – эпопеясы келетіні сөзсіз. Себебі бұл роман - жазушының әдебиет жолындағы жарық жұлдызы, шоқтығы биік туындыларның бірі. Бұл туынды ұлттық танымы мен болмысын тамаша суреттеген. Бұл романды жазбас бұрын Мұхтар Омарханұлы он бес жыл бойы Абайдың өмірі мен шығармашылығын бар қырынан зерттеген екен. Жиналған материалдың көптігінен Мұхтар Әуезовге роман жазуға тура келіпті. Бұл романда жазушы барынша шынайы болуға тырысады. Жазушы Абайды ең біріншіден өз уақытының жемісі, өз заманының үні екенін жадында ұстады, соны оқырманға жеткізді. Аталмыш туынды тек қазақ халқының мақтанышы болып қана қоймай, сонымен қатар дүниежүзілік әдебиеттің классикалық шығармалары қатарына енген.
Ер — елінде, гүл — жерінде. Өз елінде көртышқан да батыр. Өз елінің иті де қадірлі. Отан үшін күрес — ерге тиген үлес. Орағың өткір болса, қарың талмайды, Отаның берік болса, жауың алмайды. Елінен безген ер болмас, Көлінен безген қаз болмас. Сағынған елін аңсайды, Сары ала қаз көлін аңсайды. Жат жердің қаршығасынан, Өз еліңнің қарғасы артық. Егілмеген жер жетім, Елінен айырылған ер жетім. Ерінен айырылған көмгенше жылайды, Елінен айырылған өлгенше жылайды. Отан — отбасынан басталады. Опасызда oтан жоқ .Отан оттан да ыстық. Отансыз адам — ормансыз бұлбұ
Абай жолы.
Қазақ ауыз әдебиеті мен қазақ әдебиеті тарихы, Абайдың өмірі мен шығармашылығы, әдебиеттану мен фольклордың теориялық мәселелері туралы біршама іргелі еңбектердің авторы, Қазақ халқының дүние жүзіне аты мәшһүр ұлы ойшыл-жазушысы, ғалым-ұстазы, мәдениет пен қоғам қайраткері, драмашы, публицист, аудармашы, әдебиет сыншысы, педагог, Лениндік және Мемлекеттік сыйлықтардың лауреаты, дүние жүзі әдебиетінің классигі,жаңа заманғы кәсіпқой қазақ әдебиетінің негізін салушылардың бірі - Мұхтар Омарханұлы Әуезов 1897 жылдың 28 қыркүйекте бұрынғы Семей уезі, Шыңғыс болысындағы Қасқабұлақ деген жерде туып, балалық шағы көшпенді ауылда өтті. Ұлы тұлғаны қай қырынан зерттесек те, қай салада болмасын дарындылығы мен ерекше қабілетінің арқасында өшпес із қалдырған.
Әрине Мұхтар Әуезовтың есімін естігенде алдымен барлығымыздың ойымызға «Абай жолы» роман – эпопеясы келетіні сөзсіз. Себебі бұл роман - жазушының әдебиет жолындағы жарық жұлдызы, шоқтығы биік туындыларның бірі. Бұл туынды ұлттық танымы мен болмысын тамаша суреттеген. Бұл романды жазбас бұрын Мұхтар Омарханұлы он бес жыл бойы Абайдың өмірі мен шығармашылығын бар қырынан зерттеген екен. Жиналған материалдың көптігінен Мұхтар Әуезовге роман жазуға тура келіпті. Бұл романда жазушы барынша шынайы болуға тырысады. Жазушы Абайды ең біріншіден өз уақытының жемісі, өз заманының үні екенін жадында ұстады, соны оқырманға жеткізді. Аталмыш туынды тек қазақ халқының мақтанышы болып қана қоймай, сонымен қатар дүниежүзілік әдебиеттің классикалық шығармалары қатарына енген.
Өз елінде көртышқан да батыр.
Өз елінің иті де қадірлі.
Отан үшін күрес — ерге тиген үлес.
Орағың өткір болса, қарың талмайды, Отаның берік болса, жауың алмайды.
Елінен безген ер болмас, Көлінен безген қаз болмас.
Сағынған елін аңсайды, Сары ала қаз көлін аңсайды.
Жат жердің қаршығасынан, Өз еліңнің қарғасы артық.
Егілмеген жер жетім, Елінен айырылған ер жетім.
Ерінен айырылған көмгенше жылайды, Елінен айырылған өлгенше жылайды.
Отан — отбасынан басталады.
Опасызда oтан жоқ
.Отан оттан да ыстық.
Отансыз адам — ормансыз бұлбұ