1-тапсырма. «Қожа қонақта».Үстеу сөздерді тауып, құрамдық, мағыналық түрлерін ажыратып жазыңыздар..
Қожанасыр қыдырып жүріп, әр елге сын тағып жүреді екен. Бір күні бір ауылға келіп:
-Қайырлы күн! – деп үйге кіріпті.
Үй иесі: -Мархабат, төр сенікі, — деп жоғары шақырады.
Қожекең төрге шығып, мән-жайын, үй ішін сұрасып, әңгімелесіп отырыпты. Бірнеше сағат-тан кейін алдына шағындау ас келіпті. Бағанадан бері аш отырған Қожекең ап етіп, бір пәсте жеп қойыпты. Біраздан кейін атын отқа қою үшін далаға шығып бара жатса, үй иесінің бір та-бақ еті мен басын тығып қойғанын көріпті.Тез арада үйге оралыпты. Сонан соң жүрер алдын-да: [1- ]
2-тапсырма. Мәтінді оқып шығып, етістіктерді табыңыз, оларды шақтық мағынасына қарай ажыратып айтыңыз.
Тәуелсіз Қазақстан
Біздің Отанымыз – Қазақстан Республикасы. Қазақстан ірі мемлекеттердің бірі. Елімізде 100-ден астам ұлт өкілдері тұрады. Біз өз Отанымызды сүйеміз, мақтан етеміз. Қазақстан жері кең – байтақ. Шекараның ұзындығы 16.5 мың шақырым. Шекарамыз батысында Ресеймен, шығысында Қытаймен, оңтүстігінде Орта Азия Республикаларымен және Каспий теңізімен шектеседі. Шекарамыз Алтай тауларынан Каспий теңізіне дейін, Тянь-Шань тауларынан Орал тауларына дейін созылып жатыр.Қазақстанның жері бай. Қарағанды, Екібастұзда - көмір, Ақтау, Маңғыстауда - мұнай, Балқашта – мыс, Өскеменде - мырыш өндіріледі. Өзінің егемендігі, тәуелсіздігі үшін қазақ халқы ұзақ уақыт күресті.Отансыз адам - ормансыз бұлбұл. [1- ]
3-тапсырма. «Уақытты дұрыс пайдалану» атты тақырыпта эссе жазыңыздар. Астында берілген тізім бойынша эссенің қаңқасын құрастырып жазуды ұмытпаңыздар.
кіріспе
негізгі идесы
қорытынды [1- ]
4-тапсырма.
1. Одағай қандай сөздер қатарына жатады?
А) еліктеу сөз В) шылау сөз С) мағыналы сөз Д) омоним сөз Е) оқшау сөз
2. Шақыру одағайын тап.
А) ойпырмай В) түу С) шөре-шөре Д) беу Е) тәйт
3. Одағайға тән ерекшелікті тап.
А) Басқа сөздермен байланысқа түспейді.
В) Сөз бен сөзді байланыстырады.
С) Қимыл,іс-әректтің белгісін білдіреді.
Д) Заттардың қозғалысын,күйін көру арқылы бейнелейді.
Е) Өзінен бұрын тұрған сөзді айқындайды, дәлелдейді.
4. Көңіл-күй одағайын тап.
А) тек В) мәссаған С) құрау-құрау Д) айт Е) қош-қош
5. Өкіну мәнін білдіретін одағай қайсысы?
А) уау В) әйда С) моһ-моһ Д) әттең Е) қане [1-
Ұнағанын ал
Ғалымдар арасында климаттың өзгеру барысы туралы ортақ пікірлер жоқтығына қарамастан, сарапшылардың жалпы пікірі климаттық өзгерістің салдары жағымсыз болуы мүмкін дегенге келіп саяды. Мысалы, 1980 жылдан 2011 жылға дейін Еуроодақ елдерінің экономикасына тигізген тасқынның жалпы шығынын саралаған сарапшылар келген зиянды 90 миллиард еуроға тең деп бағамдады.
Осыған байланысты әлемдік ғылымда зерттеудің басым бағытын қоршаған орта климатына бейімдеуге назар аудару болып отыр. Ең бастысы, бұл басқа салаларға қарағанда, табиғи-климаттық жағдайларға және азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуші ауыл шаруашылығына тікелей байланысты.
Климаттық өзгеру
Халықаралық зерттеулер көрсеткіші бойынша, әлемнің кейбір аймақтары, сонымен қоса Орталық Азия, басқаларға қарағанда, климаттық өзгерістерге ұшырауы әбден ықтимал. Оның ішінде, Қазақстанның климатына әсер етіп, онсыз да толыққанды қолдауды қажет етіп отырған ауыл шаруашылығын күнкөріске айналдырған аймақтарға үлкен зиян келтіруі әбден мүмкін. Бұл аймақтардағы өнімнің босқа ысырап болуының 70 пайызы тікелей ауа райымен байланысты Ал, кейбір аймақтарда жағымсыз ауа райы салдарынан алынған өнімнің 50-70%-ға дейіні қолдануға жарамсыз болып қалып отыр.