1-тапсырма . Прочитайте текст и ответьте на вопросы по содержанию текста. 2-тапсырма . Запишите данные слова в соответствующие столбцы 3-тапсырма . Составьте предложение с данными словами.

Шахмат ойынын мектеп багдарламасына енгизу туралы ангимелер билик тарапынан сонгы кезде айтылып жургени де жасырын емес. Бул балалардын математикалык ойлау кабилетин дамытатыны созсиз. Жас жеткиншектер осы ойынга деген кызыгушылыгын арттыру максатында жакында Шынгырлау аудандык балалармен мектептен атынан 3- барып катыскан болатын. Онын екеуи 1 орын иеленипти. калагндарын билмедим.Финалдык тартыстын кызыкты болганы соншалык, оган катыскан Мирас пен Санжар бирин бири ала алмай койды. сондыктанда олардын екеуине 1 орынды берди. Сайыс сонында марапатттау басталды. Катыскан балалардын барлыгынын конили толды. Орын алмагандарга Алгыс хат берди. Барлыгмыз уйге куанып кайттык.

 - Арман, қалай ойлайсың, біздің тыныс алып отырғанымыз ауа таза ма?
 - Жоқ, ауаны тап-таза деп айта алмаймыз.
 - Неліктен?
 - Себебі қазіргі кезде машиналар, әртүрлі көліктер көп жүреді. Зауыттар ауаны ластайды. Адамдардың бірі далаға қоқыс тастап кетеді, бірі шылым шегеді.
 - Арман, мен далада сірінкемен ойнап, от жағып жатқан балаларды көрдім. Олар да ауаны ластайды ғой, иә?
 - Әрине, ластайды. Отпен ойнағанның салдары ауаны ластаудан басқа да дерттерге әкелуі мүмкін. Бұл балалардікі дұрыс емес. Отпен ойнауға болмайды!
 - Ал лас ауадан адам ауыруы мүмкін бе?
 - Иә, осы айтып кеткен ауаны ластайтын заттар адамға ауру әкеледі. Сондықтан ауаны ластамауға тырысу керек.
 - Ал ауаны қалай ластамауға болады?
 - Ол үшін біздің істей аларымыз қоқыс тастамау және өсімдіктер өсіру.
 - Ал өсімдіктің қандай пайдасы бар?
 - Олар көмірқышқыл газын жұтып, оттегін бөліп шығарады.
 - Оттегі деген не?
 - Оттегімен тірі ағзалар адамдар, жануарлар, т. б. тыныс алады.
 - Міне керемет! Бізге мұғалім өсімдік әкеліңдер дегені осы екен ғой. 
 - Иә, осылай таза ауаны сақтау керек.