1-тапсырма. Төмендегі сұрақтар арқылы тақырыпқа қатысты болжаңыз.
1. Неліктен 1 наурыз «Алғыс айту» күні болып белгіленді?
2. Бұл күні қандай тарихи оқиғаларды еске аламыз?
3. Тағдыр тәлкегі дегенді қалай түсінесіңдер?
4. Жер аударылып келген, қазіргі уақыттағы тіл жанашыры болып жүрген, өзге ұлт өкілін білесіңдер ме?
2- тапсырма. Еліктеу сөздерді тауып, жасалу жолдарын түсіндіріңдер. Мағынасына, тұлғасы мен құрамына қарай талдаңдар.
...Тасты жерде сатырлап шапқан көп аттың сарыны мен ағаш даусы да естілгендей болды... Тысқа шыққан ер-азамат қарбаласып, сарт-сарт етіп аттарына мініп жатты. Жылқы жақтан шыққан сатыр-сұтырды естіген ат-айғырлар кермеде тықыршық атып, шыдай алмай тұр еді... Бала-шаға, қыз-келіншек жүрегі қалтырап, қорыққандай дірілдеп, біріне-бірі тығылып, топ танып жүр... Алыстағы көп сарынның ішінде екі-үш рет атылған мылтық даусы да тарс-тарс етіп естіліп қалды... (Мұхтар Әуезов)
Дескриптор:
1.Еліктеу сөздердің түрлерін ажыратады;
2.Еліктеу сөздердің ережесін шығарады.
Біржан мен Сара айтысы – өзінің құрылысы мен мазмұны жағынан болсын, көркемдігі жағынан болсын, қазақтың ақындар айтысының ішіндегі үздігі. Біржан мен Сара айтысы айтыстың екі түрін де (қыз бен жігіт айтысы, ақындар айтысы) толық қамтиды. Бір жағынан, бұл шаршы топта сөз таластырған саңлақ ақын жігіт пен шешен ақын қыздың дарынды айтысы болса, екінші жағынан, ру атынан сөйлейтін екі ақынның да айтысының үлгісі болып саналады.
Біржан да, Сара да – көпке мәлім, тарихта белгілі адамдар. Біржан сал Қожағұлұлы бұрынғы Көкшетау облысы, Еңбекшілдер ауданында 1834 жылы туып, сол жерде 1897 жылы қайтыс болған. Біржан жас шағынан әнге, өлеңге әуестенеді. Өнер жолына түскен табиғи талант иесі көп ұзамай-ақ, әнші ақын, сал Біржан деген атаққа ие болады. Ел аралап, ән салып, айтысқа түсіп, ойын көркі, той көркі атанады. Арқаның ардагер әнші-композиторлары Жарылғапберді, Ақан, жаяу Мұса, Балуан Болақ, Естай сияқты өнерпаздар Біржанның әншілік мектебінен шыққан. Біржан көптеген ән шығарды. Оның «Көкшетау», «Жанбота», «Ләйлім шырақ», «Адасқақ», «Жамбас сипар» сияқты әндері – қазақ музыка мәдениетінің алтын қазынасына қосылған үздік туындылар.
Біржанның басқалардан ерекшелігі – ол жай ақын ғана емес, сонымен бірге әнші де. Оның даңқы – әуелде әнмен жайылған адам. Бірақ ол – әнді әрі шығарушы, әрі тамаша орындаушылығымен қатар, әніне лайық сөз өрнегін, бояуын таба білген ақын да. Біржан мен Сара айтысындағы асқақ, өр сөздердің түп-тамыры да осы қысқа-қысқа ән мәтіндерінде жатыр. Біржанның Сарамен айтысы – бүкіл халық игілігі, халықтың тамаша сүйсініп тыңдайтын өлеңі болады.
қзақта қонақ келсе төрге шығарады.Біз қазақтар құс баптап өсіргенбіз.Қонақты құр қол қайтармаймыз сыйлық береміз.көршілерді көрсек амандасамыз.біз негізі амандасып қоштасып жүретін халық .қонаққа есік ашқызбаймыз,есікті өздері ашады.бір үйге барғанда есікті қағып кіреді.қазақ халқы өте мейірімді халық.Бұрынғы кездері кәзіргідей жастықтар болмаған құсжастық болатын.қазақ халқы үнемі хал жағдайын сұрасып жүреді.қазақтар қыз келсе жоғары шығарады.қазақтар көршілерін құрметтейттін халық.
Объяснение:
осылай шығар жазғанымша жаздым.дұрыс болса лайк басып кетш