1-тапсырма. (В учебнике 2-тапсырма 56 стр.) Сөздердің аудармасын жаз. Сөз тіркестерін құрып жаз. ( ) Сөздер (слова) Аудармасы (перевод)

Құнарлы

Айыппұл

Қалдық

Экология

Сүзгі


​

Қыран, қыран бүркіт. Түсіндірме сөздікте «қыран» сөзінің мағынасы — бүркіт, қаршыға, қырғи, ителгі сияқты алғыр құстардың жалпы атауы деп баяндайды. Әрине, бұл мағына аталған құстардың қасиетіне қарай кейін пайда болса керек. Кейбір түркі тілдерінде, атап айтқанда, қырғыздарда қыран — епті, алғыр сияқты мағыналарда қолданылады. Және бұл тілде тек жыртқыш құс қана емес, аңға салатын иттерге де (тазыға) айтыла береді. Шамалауымызша, сөздің алғашқы тұлғасы «қыр» болып, мағынасы — жою, құрту етістіктерімен синонимдес болуы ғажап емес. Құс атауы — «қырғи» да осы түбірден туындаған деуге болады. Бұл деректер бойынша, «қыран бүркіт» тіркесі «епті, алғыр бүркіт» түсінігімен деңгейлес келеді. «...жаз — қаршыға, қыс — бүркіт дегендей босағасынан бір қыраны арылмайтын еді» (С. Мұқанов, Аққан жұлдыз.).[1]

Қызыл кітап-бұл Қазақстандағы сирек кездесетін,жоғалып бара жатқан жануарларды,аңдарды,құстарды,өсімдіктерді тізімге алатын кітап.Қызыл кітап-қызыл.Яғни, бұл дегеніміз,табиғатқа қауіп төніп тұр деген.Жануарлардың,өсімдіктердің жер бетінен жоғалуы.Қызыл кітаптың ерекшелігі адамдардың назарын аудару арқылы,табиғат бөлшектеріне көмек беру.Қазақстандағы қызыл кітапқа енген жануарлар:барыс,ақбөкен,арқар,қарақұйрық және т.б.
Мен жойылып бара жатқан,саны аз және сирек кездесетін жануарлардың одан әрі құрып кетпеуіне адамдардың көмектескенін қалаймын