1-тапсырма. Үзіндіні оқыңыздар. Келесі тапсырмаларды орындаңыздар. Даналардың айтары келер болды,
Қияметтің қиянаты төнер болды.
Ақымақтар айқаймен жеңер болды,
Бұл не деген замана болды, достар?
Үлкен-кіші а қ әдет кетті,
Қыз-бозбала жастардан әдеп кетті.
Мінез-құлықты бұзатын әлек жетті,
Бұл не деген замана болды, достар?
Берілген үзінді авторы кім? Ол заман бейнесін қалай берген? Үзінділерді орынды қолданып, ойыңызды білдіріңіз.
1.Балық шаруашылығына байланысты кәсіби сөздер: жылым, бүркеніш, қаяз, азна,қармақ,шөктірме т.б.
2.Кәсіби сөздер таралу шегіне қарай ірі кәсіпке байланысты сөздер және шағын кәсіпке байланысты сөздер деп екі салаға бөлінеді.
3.мақта шаруашылығында қолданылатын сөздер: пая – мақтаның сабағы, шиіт – мақтаның тұқымы, терімші – мақта теруші.
4.Қолөнершілікке байланысты кәсіби сөздер: пышқы – араның түрі, шербек – үлкен ара, ыңғыру – ағаш оятын құрал, тышуыр – бұрап тесетін құрал, пәрбі – шойын тескіш, атауыз – шеге суырғыш, біз – аяқкиім тігетін құрал, тарамыс – аяқкиім тігетін жіп, ұршық – малдың жүнінен жіп иіретін құрал, көрік, төс, қысқаш – ұста құралдары, т.б.
Авана - Пенджабтағы мұсылмандық ауылшаруашылық кастасы, олар өздерін араб тектес деп санайды.Агарвал - Солтүстік Үндістанда саудагерлер. Бұл кастаның көптеген мүшелері - джейндер.Агорипанти - өліктермен қоректенемін деген қайыршылар класы.Арайн - бағбандар.Арора - саудагерлер.Ахар - Рохилкандта бақташылар және малшылар.Ахир - малшылар-бақташылар, сонымен қатар фермерлер. Багди - балықшылар мен қайықшылар; Баня - саудагерлер мен банкирлер; Байраги - монахтық монахтар; Бансфор - бамбуктан жасалған қолөнер бұйымдары (тыйым - бамбук); садақ - шаруалар; Бхай - ағаш ұсталары; Беллара - себет жасаушылар (Оңтүстік Үндістан); Бханг - қоқыс жинаушылар. Бхатра - қайырымдылықпен өмір сүретін брахмандар кастасы; Бхой - балықшылар мен қайықшылар; Бхиспи - су тасымалдаушылар; Бхинхарлар (баххан) - жер иелері (Бихар); Ваддераны өңдеу - тас қалаушылар мен экскаваторлар (Оңтүстік Үндістан); Вани - саудагерлер; Веллал - шаруалар (Оңтүстік Үндістан). Вешялар - би және алушылар - Вишми - саудагерлер - Гадария - қой өсірушілер - Гадди - мал өсірушілер - Гамалла - жүзімшілер - Гоала - шопандар және мал өсірушілер - Госейн - қайыршы монахтар. Гудала - себет жасаушылар - Гуджар - жер иелері.