1 Топтық тапсырмалар Оқшау сөздердің астын сыз, тыныс белгісін қой, түріне ажырат.
-Уа Жиренше анау қаңбақ қайдан келеді,қайда барады? Пай-пай Көріңде өкіргір Қожекем-ай! Қатал едің жарықтық. Сізге бәлкім бұл таныс болмас. Сіздің халық-ақын халық менің ойымша. Жә көрген-білгеніңді тез айт! Біріншіден сөзде тұру керек.

Ғаламтордың тұңғиығы.

Соңғы жылдары Интернет өмірімізге мықтап енгені сонша, қазір онсыз өмірімізді елестету мүмкін емес. Коммуналдық қызметтердің ақысын төлеу, балабақша ақысын төлеу, білім беру қызметтері, пойыз/ұшақ/автобус билеттерін сатып алу, концерт, көрме, бізден мыңдаған шақырым жерде орналасқан көрікті жерлерге виртуалды экскурсиялар ... Бұл тізімді ұзақ жалғастыра беруге болады. Ғаламтор өміріміздің барлық саласына еніп, бізді өзіне тәуелді етті десек те болады. Интернет арқылы кәсіпорындар тауарларын жарнамалайды, дәрігерлер әріптестерімен, оқытушылар мұғалімдермен онлайн-консультациялар ұйымдастырып, вебинарлар өткізеді. Тіпті БАҚ өз сайттарын құрып, сол жерде жаңалықтар жариялайды. Әрине, ғаламтордың арқасында сіз тек қоңырау шалып қана қоймай, сонымен бірге ғаламшардың басқа жағындағы туыстарыңыз бен достарыңызды көре аласыз, оларға жеделхат немесе бейне құттықтаулар жібере аласыз, қашықтан оқып, білім аласыз ...

Дегенмен, әр нәрсенің шегі болу керек. Бұл сөздер ғаламторға да қатысты. Себебі бір нәрсе іздеп отырып, басқасын көзін шалып қалып, қызықтың жетегіне еріп, уақыттың қалай өтіп кеткенін байқамай да қаласың. Ал сол уақытты отбасыңмен немесе достарыңмен өткізіп, пайдалы іспен айналысуға болады. Қазір байқасаңыз жиын – тойларда, достардың кездесуынде жастар бір – бірімен сөйлесіп, әңгімелесудің орнына телефондарына үңіліп отырады. Бұл да ғаламтордың кері әсері деп білемін. Сондықтан ғаламторды тек қажетті уақытында пайдаланып, бос уақытты өзіңізге, отбасыңызға арнаған дұрыс деп есептеймін. Себебі айналаға қарасаңыз қызықты істер жетерлік: отбасылық кештер, таза ауада серуендеу, достармен кездесу, түрлі ойындар, жиындар, концерттер... Бір күнді ғаламторды өткізіп байқап көріңізші.

Адамның сырт бейнесіне, келбетіне қарап оның қандай адам екенін бағалау мүмкін емес. Ал, оның басқалармен қарым-қатынасына, әңгімелесуіне, сыйластығына қарап азда болса да ол туралы өз пікірің қалыптасады. Маған ата-анам әруақытта досыңа көмектес, адал бол,- деп үйретеді. Досыңмен бірге үйге берген тапсырманы орында, кітап оқы, сабақтан қалма,- дейді. Демалыс күндері ерте тұрамын, әкем "малды өргіз", ініңе қара, үй жина, анаңды ренжітпе, -  деп тапсырады. Ал, атам мен әжем ісіңе абай бол, дұрыс киін, анық сөйле, көшеде даурықпа, өзіңді ұстай біл, үлкенді сила, тіпті аттың үстінде келе жатырған болсаң, аттан түс, сәлемдес,адамгершілікті ескер,- деп ақыл айтады. Бұның бәрі адамгершіліктің белгісі, ал адамгершілік-кісіліктің белгісі.