1. Тортай өмірінде кітаптың орны қандай болды? Ол туралы өзі не дейді? Сендер үшін кітаптың маңызы қандай?
ой бөлісіңдер.
2. «Тортай мінер ақбоз ат... менің тақымымда кеткендей
еді... иесіне қайтаруға кеш еді...» деген жолдарды қалай
түсінесіңдер?
3. Әңгіменің атауы мен Тортай арманының қандай байла-
нысы бар деп ойлайсыңдар?
4. Шығарманы оқып шыққаннан кейінгі сезімдеріңмен бө-
лісіңдер. Шығарма сендерге қалай әсер етті?
Атау септік
Ед. число:
Қоқыс
Менiң :
Қоқысым
Сенiң :
Қоқысың
Сіздiң :
Қоқысыңыз
Оның :
Қоқысы
Ілік септік
Ед. число:
Қоқыстың
Менiң :
Қоқысымның
Сенiң :
Қоқысыңның
Сіздiң :
Қоқысыңыздың
Оның :
Қоқысының
Барыс септік
Ед. число:
Қоқысқа
Менiң :
Қоқысыма
Сенiң :
Қоқысыңа
Сіздiң :
Қоқысыңызға
Оның :
Қоқысына
Табыс септік
Ед. число:
Қоқысты
Менiң :
Қоқысымды
Сенiң:
Қоқысыңды
Сіздiң :
Қоқысыңызды
Оның :
Қоқысын
Жатыс септік
Ед. число:
Қоқыста
Менiң :
Қоқысымда
Сенiң :
Қоқысыңда
Сіздiң:
Қоқысыңызда
Оның (:
Қоқысында
Шығыс септік
Ед. число:
Қоқыстан
Менiң :
Қоқысымнан
Сенiң :
Қоқысыңнан
Сіздiң :
Қоқысыңыздан
Оның:
Қоқысынан
Объяснение:
Қарлығаштың тұмсығы қысқа, тұмсығының түбі кең, езулерінің арасы алшақ. Қанаттары жіңішке әрі ұзын. Дене бітімі ерекше сымбатты. Саусақтары қысқа, әрі әлсіз, жерде жүруі ебедейсіз. Қ-тың қауырсыны тығыз, жотасы қара түсті жылтыр. Сыртқы түрінен еркегі мен ұрғашысының айырмашылығы байқалмайды. Дене тұрқы 9—23 см, салм. 10—60 г.
Қарлығаш өте жақсы ұшады, тіршілігінің көп уақытын ауада ұшып жүріп өткізеді. Су үстінен ұшып бара жатып-ақ су іше береді. Ұшып жүріп қорегін ұстап жейді. Дауысы онша қатты емес. Қарлығаш ұясын саз балшықтан сілекейімен араластырып бекем етіп жартас қуыстарына, жағалаудағы жарға, үй ішіне, кейде ағаш басына да салады. Ұясы жарты ай немесе түбі кең, аузы тар құмыра пішінді. Ұясының түбіне қауырсыннан, т.б. заттардан жұмсақ төсеніш жасайды. Ашық ұядағы жұмыртқа қара теңбілді шұбар, жабық ұядағы жұмыртқа ақ түсті болады. Жылына 1, кейде 2 рет 3—7 жұмыртқа салып, балапан басып шығарады. Балапандары қызылшақа болып туады.
Қорегі көбіне ұсақ жәндіктер. Ашық күндері биіктеп ұшады да, ауа райы жауын-шашынды болар алдында жер бауырлап ұшады. Сондықтан да қарлығаштың ұшу ерекшелігіне қарап ауа райының өзгерісін алдын-ала болжауға болады. Сұр қарлығаш сағатына 170 км жылдамдықта ұшады екен