1. Жаманның әрекеттеріне баға беріп, кестені жалғасты- рыңдар.
элері
Жаманның әрекеті
Менің ойым
Құс жаманы деп
Сауысқанда бірлік жоқ, адамға еш пай-
сауысқанды таң-
дасы тимейтін құс. Сауысқан өреде (құрт,
дайды
ірімшік жайып, күнге кептіруге арналған
биік орын) жайылып тұрған құрт пен
ірімшікті ұрлауға да басқа құстарға
қарағанда икемдірек. Сондықтан «сақ
құс» атанған болса керек. Ауыл балалары
өнімді қорғап, сауысқанды жасау үшін
айырсадақ (рогатка) пайдаланған.
?
?
2. Ертегінің соңында жаманның таққа отырғаны нені
білдіреді?
3. Аяз би неге өзінің жыртық тоны мен жаман тымағын тө-
ріне іліп қояды?
4. Жаманның өз атына лайықты адам емес екенін қалай дә-
лелдер едіңдер?
5. Ертегі мазмұны бойынша қандай тұжырым жасауға бо-
лады? Ой бөлісіндер.
Алтын орда әдебиеті жас ұрпақты патриоттық отаншылдыққа тәрбиелейтін құнды мұра.Осы ретте тарихи жырлардың («Еңсегей бойлы ер Есім», «Абылай хан», «Қаракерей Қабанбай батыр», «Қанжығалы Бөгенбай батыр», «Шақшақ Жәнібек батыр», «Райымбек батыр», «Ер Жәнібек», «Олжабай батыр», «Өтеген батыр», «Исатай-Махамбет», «Досан батыр», «Сұраншы батыр», «Бекет батыр», «Кенесары-Наурызбай», «Жанқожа батыр», «Арқалық батыр», «Ер Әжібай», т.б.) негізгі идеялық мазмұны елді басқыншы жаулардан қорғап, ел мен жердің бүтіндігін сақтау болып келеді.
Әдебиетте батырлар (Ер Есім, Төле би, Қабанбай, Бөгенбай, Абылай, Шақшақ Жәнібек, Райымбек, Олжабай, Ер Жәнібек, Барақ, Ер Әжібай, т.б.) қорқуды білмейтін, жаужүрек жандар. Сонымен қоса батырлардың жекпежектері мен мінген аттарына ғана мән беріліп қоймай, олардың сыртқы тұлға-бітімдеріне де назар аударып, жалпы жұртқа үлгі ете жырлаған. Сөйтіп, елдік пен ерлік туралы халық идеясын жарқырата ашқан. Батырларға портреттік сипаттама берумен бірге олардың адамгершілік қасиеттері де қаға беріс қалмаған. Осы ретте хандар да жырдың негізгі қаһармандары қатарында көрінеді. Ханның әділ болуы – елдің бағы. Елін құрап, ерін біріктіріп берекеге шақырса, бұл – ханның ақылдылығы. Ел тағдырын ойлап, әр істі ақылдасып шешу де ханға қажет әрекет. Біз сөз еткен жырлардағы хандар – ел мүддесін алғы кезекке қойған жақсы істерімен жарқырап көрінетін тұлғалар. Сондықтан олардың іс-әрекеттері мадақ етіледі, барынша шынайылықпен өрнектеледі.
Туған жер... Осынау бір өзіңді еліктіріп әкетерлік сөздің мағынасы қандай тереңде жатыр десеңізші, шіркін... Дүниеге шыр етіп келген сәттен ата-анаң жүрегіңнен ойып тұрып орын алатын болса, ес жиып, былдырлап тілің шыққан кезде жаныңа жақыны – туған жер. «Туған жердей жер болмас, Туған елдей ел болмас» деген халық даналығы осы тұста тауып айтылғандай. Әлемнің қай түкпірінде жүрсеңіз де, кіндік қаның тамған жердің ауасы ерекше, желінің лебі ыстық емес пе?! Отанға деген сүйіспеншілік әрбіреуімізді үлкен істерді атқаруға, биік шыңдарды бағындыруға жетелейді. Бойыңды кернеген қажымас қайрат пен кең көңіл қиындыққа мойымай, өз жолыңды табуда басты қызмет атқарады. Туған жеріңнің өркендеуі мен дамуына, гүлденуіне бала күннен титтей болсын үлес қосу – біздер үшін үлкен нәтиже.Табиғаты құпияға толы, қызығы мен қиындығы қатар жүретін өмір атты толқында әрбіреуіміз күн кешудеміз. Бірі бақытты сәтті басынан өткізсе, кейбіреуі қиындыққа тайсалмай төтеп беруде. Әрбір өткен санаулы күніңнің минуты мен секунды бағалы екенін санамыздан шығармауымыз тиіс.
Объяснение: