10-тапсырма. оқыған мәтін мазмұны бойынша төмендегі
теде берілген қиялдың ерекшелігі мен мысалының сәйкестігін теу
оларды сәйкестендіріп, себебін түсіндір. қарамен жазылған сөздер
сөз тіркестеріне сүрақ қой. олардың қай сөз табына жататынын айт. о.
сөздердің синонимдерін, антонимдерін тап.
осы
n
қиялдың ерекшелігі
мысалы:
ң қиялы оның
қызығушылығы
мен қасиеттеріне,
мақсатына байланысты
«сары сайран далада туып
өсетін қазақ ң қиялы
жүйрік, өткір, терең болуға
тиісті»
ң жас және
дара ерекшеліктеріне
де, білім тәжірибесіне
де байланысты
алға қойған мақсатты жоспар-
лап, жүзеге асырудың жолда-
рын іздестіру қиялсыз мүмкін
емес
қиял ң
өскен ортасына,
уттық ерекшелігіне,
табиғатқа байланысты
ересек ң қиялы мен
айналасын енді тани бастаған
жасөспірімнің қиялын салыс-
тырып, бағалауға болмайды
Анжыр — қардың еріп қатуы. Қарғынға аралас қатқан қарлы мұз.
Боз қырау — күзгі күні тоңазудан болатын шық.
Жапалақ қар — ірі түйіршікті жапырақтап жауған қар.
Жылбысқа қар — ери жауған қар.
Көбік қар — жерге түскенде астыңғы қабаты ери беріп, беті көпіршіген жұмсақ қар.
Күпсек қар — қалың жауған ұлпа қар.
Күртік қар — беті қатқан, жаяу жүргенде ақсақ ойылатын қалың қар.
Қасат қар — ұзақ жатқан қалың қар.
Қиыршық қар — жентектелген түйіршік қар.
Қылау — ауадағы су буынан немесе салқын тұман тамшыларынан түрлі зат бетіне, ағаш бұтақтарына қонатын мұз қабаты.
Қырау — суық күзде тоңазыған дымқыл ауанып бір нәрсеге қар тәрізді ағарып қонған түрі.
Қырбық қар — жұқа жауған қар.
Мұздақ қар — үстін мұз торлаған, көкшіл түсгі, беті жылтыр сырғанақ қар.
Омбы қар — ат бауырлайтын қалың қар.
Сонар қар — алғаш жауған қалың қар.
Сүрі қар — ерте түсіп ерімей, қыс бойы қалыңдаған, тозаң топырақ сіңіп беті күлгін тартқан нығыз қар.
Сіреу қар — ұзақ мезгіл мызғымай жатқан аяқ бастырмас, көлік жүрісіне бөгеу қатты қалың қар.
Ұлпа қар — түйіршіктері үлбіреген жеңіл үлпек
қар.
Үйме қар — боранды жел сырғытып, бір жерге тау-төбе үйілген қар.
Үрме қар — жел үрлеп, жиынтықтаған тығыз қар.
Қосарланған қос өздерге мысал:
Қос сөз – қосарлану немесе қайталану арқылы бір ұғым ретінде жасалған күрделі сөздер.Қосарлама қос сөз – өзара мәндес немесе қайшы мәндес сөздердің қосарлануынан жасалады.Мысалы, ата-ана, салт-сана, құрт-құмырсқа, ер-тоқым,күні-түні, азды-көпті, үлкенді-кішілі, ертелі-кеш.
Бүгін ата-аналар жиналысы болатынын ұмытып кетпедіңдер ме?
Ол ертелі-кеш ертеңгі емтиханына дайындалып жүрген.
Халқымыздың салт-дәстүрін құрметтей білуіміз қажет.
Мұражайдан көне ер-тоқымды көрдім ғой.
Менің кышкентай інім құрт-құмырсқа көрсе қуанып шыға келеді.
Ол біздің үйге анда-санда ғана келеді.