Джумадильдаев Аскар Серкулович (25 февраля 1956, станция Шиели, Кызылординская область, Казахстан) — советский и казахстанский учёный-математик и государственный деятель, доктор физико-математических наук (1988), академик Национальной академии наук Казахстана (2003), профессор. Депутат Верховного совета КазССР и Республика Казахстан 12 и 13-го созывов. Награждён Государственной премией Казахстана. заслуженный деятель Казахстана (2019).
Аскар Джумадильдаев родился на станции Шиели, Кызылординской области. Его прадед Шон был известным в регионе человеком, служил волостным в Котентогай. Во время коллективизации всё имущество было конфисковано и дети Шона были репрессированы. Один из его сыновей, Джумадильда покинув дом за день до ареста, и вместе с детьми бежал в Узбекистан. Они работали на хлопковых полях, таскали грузы, чтобы выжить. После смерти Сталина семья Джумадильды возвратились в родной аул. Все дети и внуки Джумадильды, родившиеся в изгнании, жили недолго. Первым внуком, родившимся на родине и оставшимся в живых, был Аскар. По казахским обычаям он считался сыном Джумадильды, а не Серкула и матери Кульшат.
Аскар любил книги, увлекался поэзией, историей и писал статьи в «Қазақстан пионері». В 6-м классе он попал в Кызылорду на областную олимпиаду по математике.
« Батыр Баян» поэмасы Мағжан ақынның көңіл-күй сезімін толғаудан басталады.
2. Шығарманың дамуы.
- Абылай сөзінде Баян жай адам емес. Ханның қанаты екеніне көзіміз жетті.
- Ақын бұл жерде Баянды Абылай ханның сүйікті батыры, қалың жауға қаймықпай барар жолбарысы дей отырып, «сұңқардай, жолбарыстай, аш бөрідей »деген теңеулер арқылы ханның батырға деген ерекше ілтипатын көрсетеді. Ақын өзіне дейінгі көркем әдебиет дәстүрлеріне сүйене отырып, психологиялық тәсілдерін қолданады.
3.Шығарманың шиеленісуі. Ноян бейнесі.
4.Шығарманың шарықтау шегі.
- Баян ішкі монологы арқылы өзінің іс-әрекетін саралайды. Ойы екіге бөлінеді. Бірі айыптайды. Екіншісі-ақтайды.Сол садақты тартқанда қолым неге сынып қалмады?-деп өзін-өзі айыптаса, -Жоқ, жоқ, әлде өлтірдім бе?
Інімді алты алаштың намысы үшін ,- деп, өз кінәсынан арыла бастайды.
5.Шығарманың шешімі.
Поэманың екінші тарауында Баянның ерлік қылықтары, іс-әрекеті баяндалады. Баян бұл жерде өзінің кінәсінан арылу үшін Ноян мен қалмақ қызын есіне алып отырып, ауыр дерттен арылмақ болып, жауға қарсы щаппақ болып Абылайға келеді.Ордаға жақындағанда топ «Баяндап» қарсы алды. Бұлда батырға көрсетілген ерекше құрмет.
- Сонымен Абылайда екі сөз. Топ келісіп тарайды. Жұмсақ жаздың түбінде ер тұрманын даярлап, ер демалады.
Джумадильдаев Аскар Серкулович (25 февраля 1956, станция Шиели, Кызылординская область, Казахстан) — советский и казахстанский учёный-математик и государственный деятель, доктор физико-математических наук (1988), академик Национальной академии наук Казахстана (2003), профессор. Депутат Верховного совета КазССР и Республика Казахстан 12 и 13-го созывов. Награждён Государственной премией Казахстана. заслуженный деятель Казахстана (2019).
Аскар Джумадильдаев родился на станции Шиели, Кызылординской области. Его прадед Шон был известным в регионе человеком, служил волостным в Котентогай. Во время коллективизации всё имущество было конфисковано и дети Шона были репрессированы. Один из его сыновей, Джумадильда покинув дом за день до ареста, и вместе с детьми бежал в Узбекистан. Они работали на хлопковых полях, таскали грузы, чтобы выжить. После смерти Сталина семья Джумадильды возвратились в родной аул. Все дети и внуки Джумадильды, родившиеся в изгнании, жили недолго. Первым внуком, родившимся на родине и оставшимся в живых, был Аскар. По казахским обычаям он считался сыном Джумадильды, а не Серкула и матери Кульшат.
Аскар любил книги, увлекался поэзией, историей и писал статьи в «Қазақстан пионері». В 6-м классе он попал в Кызылорду на областную олимпиаду по математике.
1. Шығарманың басталуы.
« Батыр Баян» поэмасы Мағжан ақынның көңіл-күй сезімін толғаудан басталады.
2. Шығарманың дамуы.
- Абылай сөзінде Баян жай адам емес. Ханның қанаты екеніне көзіміз жетті.
- Ақын бұл жерде Баянды Абылай ханның сүйікті батыры, қалың жауға қаймықпай барар жолбарысы дей отырып, «сұңқардай, жолбарыстай, аш бөрідей »деген теңеулер арқылы ханның батырға деген ерекше ілтипатын көрсетеді. Ақын өзіне дейінгі көркем әдебиет дәстүрлеріне сүйене отырып, психологиялық тәсілдерін қолданады.
3.Шығарманың шиеленісуі. Ноян бейнесі.
4.Шығарманың шарықтау шегі.
- Баян ішкі монологы арқылы өзінің іс-әрекетін саралайды. Ойы екіге бөлінеді. Бірі айыптайды. Екіншісі-ақтайды.Сол садақты тартқанда қолым неге сынып қалмады?-деп өзін-өзі айыптаса, -Жоқ, жоқ, әлде өлтірдім бе?
Інімді алты алаштың намысы үшін ,- деп, өз кінәсынан арыла бастайды.
5.Шығарманың шешімі.
Поэманың екінші тарауында Баянның ерлік қылықтары, іс-әрекеті баяндалады. Баян бұл жерде өзінің кінәсінан арылу үшін Ноян мен қалмақ қызын есіне алып отырып, ауыр дерттен арылмақ болып, жауға қарсы щаппақ болып Абылайға келеді.Ордаға жақындағанда топ «Баяндап» қарсы алды. Бұлда батырға көрсетілген ерекше құрмет.
- Сонымен Абылайда екі сөз. Топ келісіп тарайды. Жұмсақ жаздың түбінде ер тұрманын даярлап, ер демалады.
Объяснение: