12. Мақал-мәтелдерді оқып, есінде сақта, 1) жол анасы із. 2) Орман аралаған үйші болады, Ел аралаған сыншы болады. 3) Жолға шықсаң сайлан, Бес қаруыңды байлан. 4) Атар таңға жүрсең де, Батар күнге жүрме. 5) Жолаушының кешіккеніне сүйін. 6) Бір күндік жолға шықсаң, Үш күндік азық ал. 7) Алыс жол атты сынайды, Ауыр жол ерді сынайды.

Спорттың адам өмірінде алатын орны зор екендігін бәріміз білеміз. Спортпен айналысқан адамдың денсаулығы мықты, әрі шыдамды болады. Денсаулық адамдың ең қымбат дүниесі. Сондықтан біз денсаулығымызды нығайту үшін спортпен шұғылдануымыз керек. Спорттық ойындардың түрлері көп. Олар: футбол, баскетбол, волейбол, теннис, хоккей, шаңғы тебу, суда жүзу және т.б. Спорттың адам өмірінде қаншалықты пайдалы екенін, оның адам өмірін ұзартатынын біз білеміз. Күнде таңертең ерте тұрып, «Балапан» телеарнасымен бірге түрлі жаттығулар жасаймыз. Дене жаттығуы а қашан да пайдалы. Күні бойы өзіңді сергек сезініп жүрудің де бір тәсілі – спорт. Спорт адамды шат-шадымен өмір сүруге жетелейді. Спорт – белгілі ережелер немесе дәстүрлерге сай көбінесе жарыс түрінде өтетін әрекет. Қандай спорт түрі болмасын, халқымыз қайсарлық пен жігерлігімен көзге түсіп, сан сайыста жеңіс тұғырынан көрініп келуде. Еліміздің көк байрағын желбіретіп, әнұранымызды өзге ұлт өкілдеріне тыңдатқан спортшыларымыздың есімдерін біліп, оларды ылғи да мақтан тұтамыз. Біздің елдің футболшылары да мақтауға лайық. Оларға мысал келтірсек: Астана футбол клубы Еуропа лигасы, Чемпиондар лигасы турниріне тұрақты қатысып жүр. Біздің елде Олимпаида чемпиондары көп. Оларға: Дмитрий Баландин, Ниджат Рахимов, Данияр Елеусінов, Александр Винокуров, Серік Сәпиев және т.б. Спортпен айналысуды ұмытпаңыздар!

Қазақ жерінде 10 қорық бар. Ең алғаш ашылғаны - Ақсу-Жабағылы қорығы (1926ж.). Барлық қорықтар: 1.Ақсу-Жабағылы - Оңтүстік Қазақстан облысында орналасқан. 2.Наурызым қорығы (1934ж.) Қостанай облысы. 3.Алматы қорығы (1964ж.) Алматы облысы. 4.Қорғалжын қорығы (1968ж.) Ақмола облысы. 5.Марқакөл қорығы (1976ж.) Шығыс Қазақстан облысы. 6.Үстірт қорығы (1984ж.) Маңғыстау облысы. 7.Батыс Алтай қорығы (1992ж.) Шығыс Қазақстан облысы. 8.Алакөл қорығы (1998ж.) Алматы облысы. 9.Барсакелмес қорығы (1939ж.) Қызылорда облысы. 10.Қаратау қорығы (2004ж.) . Қорықтарды құрудың мақсаты - әр түрлі географиялық зоналардың жекелеген учаскелерін табиғи күйінде сақтау, жануарлар мен өсімдіктердің сирек кездесетінін және құрып бара жатқан түрлерін қорғау.