16. Кейінді ықпал әсерінен өзгеріске ұшырайтын сөзді табыңыз. A) Келу.

B) Бал

C) Ара.

D) Қар.

E) Теп.

17. Сөздердің қайсысы туынды түбір, көрсетіңіз.

A) Аспанда.

B) Сызғыш.

C) Аста.

D) Ақылым.

E) Менде.

18. Қайталама қос сөзді анықтаңыз.

A) Ағыл-тегіл.

B) Телегей-теңіз.

C) Ата-ана.

D) Жал-жая.

E) Үйден-үйге.

19. Қысқарған сөз қатысқан қатарды табыңыз.

A) Аққулы көл

B) Педколледжге барды

C) Күні бойы ойнады

D) Талдықорғанда тұрады

E) Ата анасымен сөйлесті

20. Баяндауыш қандай сөз табынан жасалғанын көрсетіңіз.

Нағыз теңіз романтикасы деген осы.

A) Зат есім.

B) Одағай.

C) Есімдік.

D) Үстеу.

E) Етістік.

21. Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді анықтаңыз:

A) Қазақстандағы ірі өзендер: мыналар Ертіс, Жайық, Сырдария.

B) Қазақстандағы ірі өзендер мыналар; Ертіс, Жайық, Сырдария.

C) Қазақстандағы ірі өзендер мыналар, Ертіс, Жайық, Сырдария.

D) Қазақстандағы ірі өзендер мыналар: Ертіс, Жайық, Сырдария.

E) Қазақстандағы ірі өзендер мыналар - Ертіс, Жайық, Сырдария.

22. Қаратпа сөзі бар сөйлемді көрсетіңіз.

A) Меніңше, Щербаков кемшіліктерді тауып айтты.

B) Апырау, Сүгірәлі ғой мынау!

C) Мүмкін, Баймақан бабын тапқан болар.

D) Шынын айту керек, өте оңай жеңдіңіз.

E) Сапарың құтты болсын, қарағым!

23. Төл сөздің автор сөзінен соң орналасып тұрған түрін көрсетіңіз,

A) Мен колхозшыларға: ''Өзім бұл жерде туғаным жоқ'', - дедім.

B) ''Біз қайда жатырмыз? - деді, - кеше кеткен жоқпыз ба?''.

C) ''Иә,-деді Дина, басын изеп, - тіл мен үн арасында айырма жоқ''.

D) ''Біз қайда жатырмыз?'' - деп сұрады.

E) Ол бірде маған шынын айтты: ''Сенімен сапарға шықсам, көңілім бір түрлі көтеріңкі болады''.

24. Сөйлемдердегі бастауыш пен баяндауыштың арасына қойылған сызықшаны табыңыз.

A) Қарқаралы деген округтің әміршісі - Құнанбай мен осы Майыр.

B) Алыс-берісіміз көп, ағайын адамбыз.

C) Ағаш арасын қаратса - жоқ.

D) Жұрт айтты - көне берді.

E) Аяғы жоқ, - жүреді, аузы жоқ, - сөйлейді.

25. Көп мағынаға ие бола алатын сөзді көрсетіңіз.

Бәрін қойып, ашық әңгімеге кірісейік.

A) Әңгімеге

B) Қойып

C) Кірісейік

D) Ашық

E) Бәрін

26. Мезгіл үстеулі сөйлемді көрсетіңіз.

A) Әйелдер Бәкеңнің үйін сыпырып жатыр.

B) Олар егіннен мол өнім алу үшін жанталасады.

C) Жомарт биыл келген.

D) Құс қанатымен ұшып, құйрығымен қонады.

E) Аяғы жазылды ма өзінің?

27. Негізгі еліктеу сөзді көрсетіңіз.

A) Кілтің.

B) Торсаң.

C) Быжың.

D) Шіңк.

E) Сымпың.

28. Жақты сөйлемді табыңыз.

A) Қап, ұят болған екен!

B) Бұлт астында жылжыған ай.

C) Бүгін жиналысқа қатысуға тиіссіз.

D) Саған соны ғана айтқым келеді.

E) Қатерліден осылай құтылар болар.

29. Түсіндірмелі салаласты көрсетіңіз.

A) Ол – көпті көрген дана қарт.

B) Бір қарағанда-ақ біліп қойдым: бұл - Алматының және қала маңының картасы екен.

C) Бес-алты айда келді.

D) Қыздар тоғайға шие теруге кетті.

E) Анықтама ұқыпты жазылғанмен, қария оқи алмады.

30. Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді көрсетіңіз.

A) Шешім - шығарма сюжетінің де шешуші кезеңдерінің бірі - күллі құбылыс-көріністердің соңғы сахнасы.

B) Шешім шығарма сюжетінің де шешуші кезеңдерінің бірі, күллі құбылыс-көріністердің соңғы сахнасы.

C) Шешім шығарма сюжетінің де шешуші кезеңдерінің бірі; күллі құбылыс-көріністердің соңғы сахнасы.

D) Шешім - шығарма сюжетінің де шешуші кезеңдерінің бірі, күллі құбылыс-көріністердің соңғы сахнасы.

E) Шешім шығарма сюжетінің де шешуші кезеңдерінің бірі күллі құбылыс-көріністердің соңғы сахнасы.
мне
нужна сделать ​

Объяснение:

Жол белгілері – көлік қозғалысын реттеу және көлік жүргізуші мен жаяу жүрушіге маңайдағы жол жағдайы жөнінде ақпарат беру мақсатында көше мен жол бойына қойылатын арнайы белгілер. Жол белгілерінің бекітілген суреті мен техникалық сипаттамалары «Жол белгілері мен сигналдары туралы» Конвенция (Вена, 1968) мен осы Конвенцияны толықтыратын Еуропа елдері келісімі (Женева, 1971) талаптарына сәйкес жасалады. 1998 жылға дейін Қазақстанда 1987 жылы КСРО-да қабылданған жолда жүру ережелері қолданылды. 1998 жылдан республикада жолда жүрудің жаңа Ережелері қабылданған. Осы ережелерге сай жол белгілері мемлекеттік стандарттар негізінде анықталады. Бұл стандарттар бойынша, жол белгілері 7 топқа бөлінеді:

ескерту белгілері

басымдылық белгілері

тыйым салу белгілері

міндеттеу белгілері

ақпараттық-көрсеткіш белгілері

қызмет көрсету белгілері

Қосымша тақтайшалар

Ескерту белгілері жолдың қауіпті бөлігінің жақындағанын хабарлайды. Ол айналасы қызыл жолақпен көмкерілген ақ түсті тең қабырғалы үшбұрыш түрінде жасалып, ортасына қауіп түрін айқындайтын шартты белгілер салынады. Басымдылық белгілері көше қиылыстарын, жолдың жіңішкерген бөлігін, кесіп өту кезектілігін белгілейді. Олар пішіндері мен түстері әр түрлі 9 жол белгілерінен тұрады. Тыйым салу белгілері жолдағы көлік қозғалысына белгілі бір шектеулер енгізеді немесе бұрын қойылған шектеулердің күшін жояды. Олардың пішіні дөңгелек болады, шеті қызыл жолақпен көмкеріліп, ақ түсті ортасында тыйым салатын шартты белгілер көрсетіледі. Міндеттеу белгілері бір бағытта немесе көліктің белгілі бір түріне ғана жүруге рұқсат етілетіндігін көрсетеді. Солға бұрылуға рұқсат ететін белгілер кері бұрылуға да рұқсат береді. Жиегі ақ жолақпен көмкерілген көк түсті, пішіні дөңгелек не тік төртбұрыш болып келетін 18 белгіден тұрады. Ақпараттық-көрсеткіш белгілер қозғалыстың белгілі бір режимдерін енгізеді немесе күшін жояды, сондай-ақ елді мекендер мен басқа да нысандардың орналасуы туралы хабарлайды. Олардың өлшемдері, пішіндері мен түстері әр түрлі болып келеді. Қызмет көрсету белгілері жол бойында және жолдан әр түрлі қашықтықта орналасқан қызмет көрсету нысандары туралы ақпарат береді. Пішіндері тік төртбұрыш болып жасалып, жиектері қалың көк жолақпен көмкеріледі, ақ түсті ортасында нысандар туралы шартты белгілер көрсетіледі. Олардың жалпы саны – 12. Қосымша ақпараттық белгілер (тақташалар) бірге қолданылатын жол белгілеріне қосымша ақпарат беруге арналған. Негізінен түсі ақ, төртбұрыш кестешелер түрінде жасалып, ортасына қосымша ақпараттардың шартты белгілері келтіріледі. Жол белгілері жолдың (жүріс бағыты бойынша) оң жағына биіктеу бағанаға немесе жолдың үстіне биіктетіп орналастырылады. Олар 100 м қашықтықтан анық көрінетіндей болып жарықтандырылады. Жол белгілері мемлекеттік автомобиль инспекциясының келісімімен орнатылады

Термометр (гр. θέρμη — жылу; гр. μετρέω — өлшеймін) — дененің, заттың, ауаның температурасын өлшеуге арналған аспап.



Термометр

Термометрді ойлап тапқан адам ретінде Галилео Галилейді атайды. Оның өз қолымен жазған еңбектерінде термометрдің нақты сипаттамасы жоқ, бірақ оның шәкірттері Нелли мен Вивиани Галилейдің 1597 жылы термоброскопқа ұқсас бір нәрсе жасап шығарғанын байқаған. Галилей бұл кездері өзі жасап шығарған аспапқа ұқсайтын құралдың сипаттамасы кездесетін Александриялық Геронның еңбектерін зерттеп жүрген еді, бірақ ол денелердің температурасын өлшеу үшін емес, судың температурасын жылыту арқылы көтеру үшін арналған еді.



Галилео термометрі

Термоскоптың құрылысы трубкаға жабыстырылған шыныдан жасалған шариктен тұрды. Шарикті аздап қыздырып, трубканың соңын су құйылған ыдысқа сүңгітеді. Аздаған уақыттан кейін шариктің ішіндегі ауа салқындайды, оның қысымы төмендеп, су атмосфералық қысымның нәтижесінде трубка бойымен жоғары көтеріледі. Одан кейін біраз уақыт өткен соң, шариктің ішіндегі ауаның температурасы төмендеп, судың деңгейі түсе бастайды. Термоскоптың көмегімен тек дененің жылу деңгейін ғана білуге болатын еді, температураның сандық мәнін білу мүмкін емес еді, өйткені шкала жоқ еді. Оған қоса, судың деңгейі тек дененің температурасынан ғана емес, атмосфералық қысымға да байланысты еді.

1657 жылдары Галилейдің термоскопын флоренциялық ғалымдар жетілдірді. Олар аспапқа шкала орнатып, шариктағы және трубкадағы суды алып тастады. Бұл тек сапалық жағынан емес, сандық жағынан денелердің температурасын салыстыруға мүмкіндік берді. Осының нәтижесінде аспап мүлдем өзгеріп сала берді: термоскопты шаригімен төмен қаратып, трубкаға судың орнына спирт құйылды және ыдысты алып тастады. Бұл аспаптың қызметі денелердің кеңеюіне негізделді, «үнемі» сақталып тұратын нүктелер ретінде жазғы ең ыстық температура мен қысқы ең суық температура алынды. Термометрды ойлап табушылардың қатарында Лорд Бэкон, Роберт Фладд, Санкториус, Скарпи, Корнелио Дреббельдің есімдері де аталады және Галилеймен жақсы қатынаста болған Порте мен Соломон де Каус та бар. Бұл барлық термометрлар құрылғы ішіндегі ауа мен суға байланысты еді. Олар температура мен атмосфералық қысымға байланысты өз көрсеткіштерін өзгертіп отырды.

Бұдан кейін де біраз Италия және Франция ғалымдары термометрді дамытты. Ал термометрді қазіргі түріне 1723 жылы Фаренгейт келтірді және оны қалай істейтінін суреттеп берді. Басында ол да өз трубкаларын спиртпен толтырды, сосын барып сынапқа көшті. Өзінің шкаласында нөл деп ол қар мен нашатыр немесе ас тұзымен араласқандағы температураны алды. Ал судың қатуының бастауы деп 32° градусты, ал сау адамның денесінің температурасы ретінде ол 96° алды. Сосын ол судың қайнау температурасын анықтады, ол 212° тең болды.

Мұздың еруі мен судың қайнау температурасын 1742 жылы Цельсий нақтылап көрсетті, бірақ басында ол 0°-ты қайнау, ал 100°-ты қату температурасы ретінде көрсетті сосын Штремердің кеңесі бойынша оларды керісінше орналастырды. Фаренгейттің термометрлеры жасалуы бойынша әдемі істелінген, бірақ Цельсийдің жасаған термометрлары ыңғайлырақ болды. Реомюрдің 1736 жылы жасаған жұмыстары Фаренгейттің жасағандарынан бір қадам артта тұрғандай болды. Реомюрдің термометрі үлкен, қолдануға ыңғайсыз, ал оның шкалалары нақты температураны көрсете алмады. 1848 жылы ағылшын ғалымы Уильям Томпсон (Лорд Кельвин) температуралардың абсолютті шкаласын жасауға болатынын дәлелдеді, бұл жағдайда нөл, судың құрамына немесе термометрді толтырып тұрған сұйықтыққа еш қатысы болмайды. «Кельвин шкаласында» есептеу нүктесі ретінде абсолют нөл ұғымы алынды. Оның мәні: -273,15°С-қа тең. Бұл температурада молекулалардың жылулық қозғалысы тоқтайды, өз кезегінде денелердің бұдан әрі салқындауы мүмкін емес.

ТүрлеріӨңдеу

Қазір термометрлардың көп түрі бар:

Сұйық заттар арқылы жұмыс істейтін термометрлар – сыртқы температураның өзгеруіне байланысты термометрдың ішіне құйылған сұйықтықтың көлемінің өзгеруіне негізделген.



Инфрақызыл термометр

Электрлі термометрлар – бұл термометрлердің жұмыс істеу принципі сыртқы температура өзгергенде өткізгіште пайда болатын қарсылыққа байланысты.

Механикалық термометр – бұл термометрлардың жұмыс істеу принципі жоғарыда айтып өткен термометрлар сияқты, тек бір айырмашылығы мұнда датчик орнына металды спираль немесе биметалдан жасалған лента қолданылады.

Инфрақызыл термометрлар – инфрақызыл термометрлер денеге жанаспай-ақ температураны анықтай алады.

Дамыған елдерде сынапты термометрларды медициналық деңгейді былай қойғанда, үй жағдайында да қолданбайды. Инфрақызыл термометрлардың мүмкіндіктері өте зор:

Қолдануда қауіпсіз

Барынша нақты нәтиже көрсетеді

Нәтижені аз уақыт ішінде көрсетеді (шамамен 0,5 секунд).