1997 жылы ең алғаш Қызылжұлдызға геолог-мәши- нелер жеткізілген. «Одиссей»,
«Спирит» атты робот-мәшине-
лер Қызылжұлдыз туралы ал-
ғашқы мәліметтерді суретке
түсіріп, Жерге жеткізіп отырды.
Қызылжұлдыз – сөнген жанар-
тау қатпары. Ол шұңқыр және
таулардан тұрады.
кластер
1. Жанар – біріншіден, кластағы ең ақылды қыз.
Кластағы ең ақылды қыз кім?
Жанар кластағы ең ақылды қыз ба?
Жана қандай қыз?
2. Барып тұрған өнерлі қыз.
Ол қандай қыз?
Жанар өнерлі қыз ба?
Өнерлі қыз кім?
3. Кластағы бірінші үздік оқушы.
Кластағы бірінші үздік оқушы кім?
Кластағы бірінші үздік оқушы ма?
Қай жердегі бірінші үздік оқушы?
4. Әкесі - Балабек бригадир болып істейді.
Әкесі кім болып жұмыс істейді?
Әкесі Балабек бригадир болып істей ме?
Әкесінің есімі кім?
5. Мен түнделетіп жайлауға кетем.
Кім түнделетіп жайлауға кетеді?
Мен түнделетіп жайлауға кетем бе?
Мен түнделетіп қайда кетемін?
Махамбет Өтемісұлы — қазақ поэзиясындағы ғана емес, қазақ тағдырындағы аса көрнекті тұлға. Сондықтан, ол туралы тебірене жыр жазбаған қазақ ақыны кемде-кем.Олардың қатарында М. Шахановтың «Нарынқұм зауалы», Ф. Оңғарсынованың «Алмас қылыш» және М. Сатыбалдиевтің «Махамбеттің монологі» атты өлеңдері мен поэмалары бар. Сол кезеңдегі қазақ арманын Махамбет жырларынан таныған қазақ ақындары үшін Махамбет бейнесі музаға айналды десек артық айтқандық емес. Махамбетке арналған поэзиялық шығармалардың барлығына ортақ бір ерекшелік бар. Олар ырғақтық- интонациялық жүйесімен басқа өлеңдерден өзгеше. Ақындар өз шығармаларында Махамбеттің күрескерлік айбынын, ақындық тереңдігін, азаматтық парасатын таныту үшін өзгеше интонациялық өріс іздейді. Сол ерекше интонациялық өріс осы жырлардың барлығының өзегі болып табылады.М. Шаханов «Нарынқұм зауалы» шығармасының «Махамбеттің соңғы сөзі» атты бірінші бөлімін Махамбеттің монологына құрады. Бұл өлеңнің он бес буынды алты тармағы бірдей өзара ұйқасқан, яғни, ұйқас өрнегі- . Өлеңнің келесі шумағы сегіз тармақтан тұрады. Олардың үшеуі- он бес буынды болса, өзге бесеуінің ырғақ кестесі- 8-8-6-8-11. Бұл шумақтың он бес буынды тармақтары алдыңғы шумақпен ой тізбегін құраса, сегіз, алты, он бір буынды айнымалы ырғақтарға құрылған тармақтар жаңа ойға өріс ашады. Он бес буынды құрылымға негізделген 1-2 шумақтың тармақтарындағы ой өзегі — ақынның түсі болса, алты, сегіз, он бір буынды тармақтардағы ой негізі — ақындық туралы толғаныстар. Қазақ поэзиясына кең тараған он бір, сегіз буынды өлшемдердің 11-8 позициясы, бұл тармақтарда 8-11 болып, кері сипатта көрінеді. 11-8 позициясынан туындайтын интонация жеңіл де ширақ болса, 8-11 позициясы осы тармақтарда айтылатын ойлардың нақтылығы мен тиянақтылығына сай, нық, орнықты да, кесімді.
Объяснение: