1Сұрақтарға жауап беріңіздер:
1. «Мәңгілік ел» дегеніміз не?
2. Тоныкөк туралы не түсіндің?
3. Түрік қағанаты туралы қандай мәлімет білдің?
2Берілген сөздерді сөз құрамына талдаңыз : үшінші, түріктер,шеңберді,тайпаларды,данагөйі;
3Салаластың қай түрі?
Далада жер соғып тұр, әрі сіркіреп жаңбыр жауып тұр.
А)Қарсылықты
В)кезектес
С)Ыңғайлас
D)Түсіндірмелі
E)себеп-салдар
2) Және, әрі,да,де,та,те,мен,бен,пен –қай салаласқа жатады?
А)Қарсылықты
В)кезектес
С)Ыңғайлас
D)Түсіндірмелі
E)себеп-салдар
3) Реттік сан есімнің жұрнағы: A) бірінші
B) бесеу
C) бес-бестен
D) бес
E) бірден екі
4) Салалас құрмалас сөйлемді табыңыз:
А) Тіл жүйрік емес, шын жүйрік.
В) Биіктен кетсең, құлау бар.
С) Бағаласаң,бақытымсың.
D) Кімді айтсаң, сол келеді.
Е) Жалқау үйге де, түзге де қонбайды.
5) Кезектес салаластың шылаулары:
A) бірақ,дегенмен
B) өйткені, сол үшін
C) және,әрі,да
D) не,я,яки
E) кейде, бірде
Жеті кереметтің ең ежелгісі де, әрі біздің бүгінгі дәуірімізге жеткені де – осы Мысыр пирамидалары. Пирамидалар Нілдің солтүстікбатыс жағалауындағы сансыз қабірлер мен ғибадат-ханалар тұрғызылған өлілер қаласының үстіне салынды. Пирамидалардың ең көнесі – 5000 жыл бұрын тұрғызылған Джосер пирамидасы. Сәулетшісі ежелгі Египетте дәрігерлік, фило-софиялық және ғылыми еңбектерімен танылған Имхотеп атты шебер еді. Джосер пирамидасы – көп сатылы құрылыс. Сансыз басқыштар арқылы аспанға өрлей береді. Мұның идеясы перғауындардың жердегі қарапайым халықтан биік, құдіретті екенін бар әлем-ге паш ету еді. Қаншама қажырлы еңбек пен адам өмірі жұмсалған бұл құрылыс Хеопс, Хефрен және Микрен пирамидаларымен жалғасын тапты.
Көлемі жағынан ең үлкен пирамида – Хеопс пирамидасы. Бүкіл жиған-тергеніне көзінің тірісінде Хеопс перғауын 20 жыл ішінде осы пирамиданы салдырды. Биіктігі 147 метр, әр қырының ұзындығы 232 метр бұл құрылысқа 2,5-3 тонналық 2 миллион 300 мың тас блоктары қолданылды.
Галикарнас кесенесі
Кіші Азиядағы шағын қа-лалардың бірі Галикарнас-тың әкімі патша Карий Мавсол б.з.д. 351 жылы дүние салады. Патша мұрагерле-рі жер-жерлерден әйгілі құ-рылысшы, қолөнершілерді шақыртып, патшаның зиратын тұрғызады. Кесене салу ісінде шығыстың құрылыс стилі (көп қырлы пирамидалар) мен гректің ионикалық стилі байланыстырылған. Кесене екі қабаттан тұрады, биіктігі 40-45 метр. Ол тек биіктігімен емес, грек еліне белгілі Скопас, Леохар, Бриансид, Тимофей секілді әйгілі мүсіншілердің қолынан шыққан әр алуан мүсіндер арқылы көркемделуімен де ерекшеленеді. Мавзолей шамамен алғанда 1800 жыл сақталып келді. Ағылшын археологы Ч.Т.Ньютонның айтуынша, ХV ғасырда крестшілер мавзолейді бұзып, оның құрылыс материалдарын Эгей теңізінде қасиетті Петр сарайын (қазіргі Түр-кияның Бодрум қаласы) са-луға пайдаланған.
Мавсол патша мен оның әйелі Артемисаның табыттары, мүсіндері және басқа дүниелері қазір Лондондағы Британ мұражайы мен Ыстамбұлдың археологиялық мұражайында сақтаулы.
«Жас бала анадан туғанда, екі түрлі мінезбен туады. Біреуі – ішсем, жесем, ұйықтасам деп тұрады. Бұлар – тәннің құмары, бұлар болмаса, тән жанға қонақ бола алмайды, һәм өзі өспейді, қуат таппайды. Біреуі – білсем екен демелік. Не көрсе, соған талпынып, жалтыр – жұлтыр еткен болса, оған қызығып, ауызына салып, дәмін татып қарап,..сырнай – керней болса даусына ұмтылып, ...бәрін сұрап, тыныштық көрмейді. Мұның бәрі – жан құмары білсем екен, көрсем екен, үйренсем екен деген.» Осы Абайдың қара сөзі маған өте ұнайды, оның терең тәрбиелік мәні бар.
Білім – тәрбие жемісі. Кім қайда отырса да, алдымен адам. Осы жылы мектепті бітіріп, мен оқуға түсемін. Өз күшіме сенемін, орыс болсам да, қазақ тілін қастерлеймін, неге десен – Қазақстан топырағында тұратын азаматпын. Қазақстан – менің туып - өскен жерім, Отаным. Әке – шешем де осында өскен, оқып, білім алған. Қазақ тілін үйрену қиын емес.Тек ықылас керек. Мен қазір қажетті заттар туралы сұрай аламын. Маған қазақтың мақал – мәтелдері қатты ұнайды.
Білім әр адамға керек байлық. Біз – еліміздің ертеңі, болашақтың бастауы. Қазір осы мектеп қабырғасынан білім алып, ұшқан ұясына қайта қонып, барлық көрген – білгенін өз істеп жатқан жұмысына салып отырған адам аз. Балалардың көбі жоғары білім алып, өз мамандык бойынша жұмыс таба алмай отыр. Кейбіреулері осы ауыл шаруашылығында сауыншы, малшы болып жұмыс істеп жүр. Білім таусылмайтын кен болып табылады. Осыны түсінген адам оның қадірін біледі. Білікті маман болу үшін көп еңбектену керек. Мен қайтсем де өз мақсатыма жетемін.
Халық бар жерде тіл де бар. Мен болашақтың есігін ашып, жаңа ғасырға қонақ болмай, өз тағдырымның иесі боламын. Бүгінгі уақыт талабы әр адамның өз көзқарасын, пікірін білуін, өз ойын дұрыс дәлелдей алуын қажет етеді.
Менің ең қымбатты байлығым - қазақ тілін үйренуі. Орыс тілінің ықпалы аз болғандай – ақ, енді ағылшын тілі де Қазақстанның әлеуметтік қарым – қатынас кеңестігіне еркін болып барады. Үш тіл өте қажет, оның пайдасы көп деп санаймын. Болашақта менің арманым – шетел. Англияға барамын деп армандаймын, көп дос табамын, жақсы маман болып армандаймын. Көп тіл білетіннің болашағы жарқын. Мен ең жақсы маман боламын, сол үшін қазір тілдерді оқып тырысамын, әсіресе қазақ тіліне көп көңіл бөлемін.
Болашақта мен қазақ тілі нағыз мемлекеттік тіл болатын күн алыс емес екеніне сенемін. Іс - қағаздар, қағазға қатесіз толтырылып, көшедегі жарнамалар таза қазақ тілінде ілініп тұратын болады.
Тіл – халықтың тағдыры. Қазақстанның болашағы – қазақ тілінде. Осы Нұрсұлтан Назарбаевтың сөзі енді қанатты сөз болып есептеледі.
Тіл – а ң айнасы. Тілді мамандар ойлап тапқан жоқ, оны халықтың өзі жаратты. Бізде, Қазақстан тұрғындарында, Қазақстаннан басқа Отан жоқ. Біз оны жақсы түсінеміз. Қазақ тілі басқа мемлекетте мемлекеттік тіл дәрежесіне көтеріліп, мемлекеттік мәртебеге ие бола алмайды.
«Оқудың үш түрі бар: біріншісі, оқысы да түсінбеу, екіншісі, оқу әрі түсіну, үшіншісі, оқу және тіпті жазылмағанның өзін түсіну» деген Я.Б.Княжнин, орыс драматургы және ақыны. Сөзі өте дұрыс, ақылды.
Қазақ тілін оқып үйренудің қажеттігін түсіну керек.Түған жердің тілін, мәдениетің білмеу, азаматың құрметтемеу маған ұят сияқты. Менің көп тіл білгім келеді. Қазіргі уақытта көп тіл білу өте қажетті. Тек қана қазақ тілін үйреніп алғанымыз да аз емес, неге десен – қазақ тілін білсең: өзбектің, ұйғырдың, татардың да кейбір сөздерін түсінесін. Әр тілді құрметтеу керек.
Адамды адам қылатын да, халықты халық ететін де тіл екененін ұмытпайық.Тілсіз болашақта өмір де жоқ, себебі жақсы жұмысқа да орналаса алмайсың.
Объяснение:
общым керек жерлерін жазып аларсыз