2. Қиысу Баяндауыштың бастауышпен жақ жағынан үйлесе байланысуы, сөздердің жіктеліп барып қолданылуы қиысу деп аталады. Мысалы: 1. Мен жаза-мын, біз жаза-мыз, сен жаза-сың, сендер жаза-сыңдар, сіз жаза-сыз, сіздер жаза-сыздар, ол жазады; мен дәрігер-мін, біз дәрігер-міз, сен дәрігер-сің, сендер дәрігер-сіңдер, сіз дәрігер-сіз, сіздер дәрігер-сіздер. Мұнда екі сөз (бастауыш пен баяндауыш) бір-бірімен жекеше және көпше жіктік жалғаулары арқылы байланысқан. 2. Сен- жұмысшы. Мен – мұғалім. Ол оқыды. Мұнда екі сөз өзара жақтық мағына арқылы байланысқан. Қазақ тілінде есім сөздер мен етістік сөздер де, етістік сөздер мен есім сөздер де қиыса береді. ІІ жақта есім мен етістік арасында көптік қиысу (жіктік жалғауының көпше түрін қабылдау) болмайды. Мысалы: Ол оқиды. Олар жазады. (Олар оқиды-лар, олар жазады-лар деп көптік жалғауын қосып айтуға болмайды). Есте сақта! Қиыса байланысқан сөз тіркестерінің сыңарлары бастауыш және баяндауыш болады. Қиыса байланысудың құралы жіктік жалғауы болса, қиысу сөз тіркесін емес сөйлем түзеді. Мысалы: Мен жазушымын. Сен баласың. Біз барғанбыз. (6) Мәтіннен қиыса байланысқан сөз тіркестерін табыңдар. Етістікті сөз тіркестерін теріп жазындар.
Бірлік кесіндісі 1 см болатын координаталық түзуде А(-1) және В(5)
нүктелерін белгілеңдер. А және В нүктелерінің арақашықтығын табыңдар;
ә) А нүктесінен 2 см қашықтықта орналасқан А1 және А2 , ал В нүктесінен
3 см қашықтықта орналасқан В1 және В2 нүктелерін координаталық
жазықтықта белгілеңдер. Олардың координаталарын жазыңдар. [4]
2. х айнымалысының орнына қойғанда |х| < 2,3 теңсіздігі ақиқат болатындай
барлық бүтін сандарды жазыңдар. [2]
3. -2
3
7
+ 54
7
+ |−2
6
7
| + (-2,5) өрнегінің мәнін есептеңдер. [4 ]
4. Шеңбердің диаметрі 180 см болса, онда шеңбердің ұзындығы мен
дөңгелектің ауданы неге тең? [3]
А) 282,6 см, 25 434 см2
; В) 565,2 см, 25 434 см2
;
С) 565,6 см, 25 436 см2
; Д) 565,6 см, 25 446 см2
,
5. Егер 1: 50 000 000 масштабы бар картада 5 см жергілікті жерде қанша
километрді береді?
А) 2050 км; В) 2400 км; С) 2500 км; Д) 25 500км.
Объяснение:
Памаги
Бұл мәтінде Ұлы Жібек жолы Қазакстанның қай қалаларынан өткені және қандай заттар сатылғаны айтылған. Сол қалалар сипатталып, қаншалықты маңызды екені әңгімеленген.
2 тапсырма
Менің ойымша Улы Жібек жолы Казак елінің тарихында манызды орын алады.
Себебі Осы жол арқылы әр ел халыктары өтіп, казак елі жайлы естіп, турмыс тіршілігі, мәдениті жайлы білді.
Оны мен Ертеде Тараз қаласындағы сауда базарын көргендер «Тараз базары – әлем айнасы» дейтін. создерден осы базарлады корген адамдар Тараз каласына тәнті болганын байкадым
Осыган байланысты Біз Ұлы Жібек жолын тарихымыздагы орнын кадірлеуіміз кажет