Katylopy

25.12.2021 14:38 •  Қазақ тiлi

2-мәтін

Алтыбақан тепкенде

Қыз-келіншек тербетіп тұрғанда, жігіттің қарызы – ән салу. Абай енді әткеншекті теуіп тұрып, іркілместен әдемі шырқау ән бастады. Қарсысына мінген Керімбала болатын. Ол жаңағы «Топайкөкті» айтайық деп өзі тілеген. Бірақ қосылғанда теріс айтты. Жалғыз қайырмасы емес, орта тұсын да бұзып айтады екен.

Тыңдап тұрған қыз-келіншектер:

-Абайдың айтуы басқарақ!

• - Керімбала теріс айтады!

• -Тентегім, сен теріс айтып жатырсың!

• -Үйреніп еріп айтсаңшы! – десіп, Керімбаланы қаға берді. Керімбала ұялған жоқ, күліп жіберіп, тоқтады да:

• Ал, ендеше басқа бірің айта ғой! Тоғжан! Ал, Тоғжан, сен айт! - деп, ерікке қоймай Тоғжанды жетектеп әкеп, өз орнына әкеп мінгізді. Өзі жіптің бір жағын алып, Абайларды аспанға тербете бастады. Тоғжанның келгенін өзгелер да қостады.

• Құлаштап сермеген әткеншекке Абай мен Тоғжан кезек-кезек биіктей түсіп, теңселіп тұрып ән шырқасты. Тоғжан алғашқы бір-екі ауыздың тұсында Абайды тыңдап айтып кеп, үшінші ауызға келгенде, еркін сермеп қосылды. Бұрын жаңылыс айтып келген жерлерді Керімбаладай емес, оңай түзеп алды. Ербол мен өзге тыңдаушылардың бәрі де:

• - Ә, ә, жаңа түзелді!

• -Тоғжан оңай үйренді!

• -Үн жаңа келісті! Айт, айтыңдар пәлі! – деп, тегіс құптай жөнелді.

• - Жақсы жігіт, сұлу қыз соншалық бір ерекше жарастықпен жақсы үйлесті. Тоғжан жүзі айға қарсы келгенде, Абай өзгеше бір нұр көрді. Бетіне жұқалаған қызыл сәуле беріп, іштегі терең сырдан, дос көңілден белгі етті.

• (М. Әуезов «Абай жолы»

1. Керімбала есімі қай қатарға жатады?

• А) біріккен сөз

• В) қос сөз

• С) кірме сөз

• Д) көнерген сөз

• Е) тұрақты тіркес

2. Оқиға тізбегіне сай қатар:

• 1. Тоғжан бейнесі

• 2. Топайкөк

• 3. Қателескен Керімбала

• 4. Тамсанған жұрт

• А) 1 2 3 4

• В) 2 3 1 4

• С) 2 3 4 1

• Д) 2 1 4 3

• Е) 3 1 2 4

3. Мәтіндегі қостады сөзін қай сөзбен алмастыруға болады?

А) қорғады

В) қолпаштады

С) қолдады

Д) мақтады

Е) қосақтады

4. Мәтінде тыңдаушылар деп кімдерді меңзеп тұр?

А) әншілер

В) қыздар

С) жігіттер

Д) жиналғандар

Е) достар

5. Мәтін бойынша алтыбақан қай мезгілде болған?

А) күндіз

В) түнде

С) кешке

Д) түсте

Е) белгісіз

напишите ответы на тесты