2. Мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орында. Түркілер жыл мезгілін маусымға бөліп, «Күнтізбе» ұғымын қалыптастырды. Қазақ күнтізбесі табиғат құбылыстарын бақылаудан туды. Халық табиғат құбылыстарын , күн мен түннің, жыл мезгілдерінің ауысуын, айдың тууы мен батуын, айналып келуін, жұлдыздардың орналасу тәртібін, күннің ұзақтығын бақылады. Осы тәжірибені күнкөрісіне, шаруашылығына пайдаланды. Қазақтар күнтізбе арқылы жайлауға көшудің, күзеуге, қыстауға қайтудың уақытын белгіледі. Оны мал шаруашылығы мен диқаншылыққа пайдаланды. Күнтізбені есептеп, егін екті, шөп шапты.
Байырғы қазақ күнтізбесінде жыл басы наурыздан басталған. Наурызда жаңа жыл – Наурыз мейрамын тойлады. Байырға заманнан өмір тәжірибесіне негізделген қазақ күнтізбесі бүгінге дейін қолданылуда.
1.Мәтінді оқып, стилін, жанрын анықта –
2. Мәтін бойынша 3 сұрақ құрастыр –
3. Берілген сөздердің омоним мағыналарына сөз тіркестерін жаз –
күн
ай
мал
көш
бас
Берілген екі мәтін бойынша салыстырмалы талдау жасау.
Екі мәтіннің ұқсастығы: Берілген екі мәтінде де қазіргі заманда ғылымның дамып, адам өмірін жеңілдетету үшін ойлап табылған құралдар жайлы айтылған. Бұл ойлап табылған жаңа технологиялар адам өмірін жақсартады.
Айырмашылығы: Бірінші мәтінде адамсыз жүретін көліктер жайлы айтылса, ал екінші мәтін - ұялы телефон жайлы.
Негізгі идеясы: Бірінші мәтін бойынша: өзі жүретін көлік адамдардың тұрмыс – тіршілігін жеңілдетіп, қоршаған ортаға оң әсерін тигізеді. Себебі жасыл желек көбейіп, ал көлік қоятын орындар керісінше азаяды. Кептеліс пен апаттар азайып, жүріп – тұру оңай болады. Сонымен қатар, бос уақыт та көбейеді.
Екінші мәтін бойынша: «Самсунг» компаниясының смартфондары мүмкіндіктері шектеулі жандарға таптырмас құрал болмақ, тіпті қазірдің өзінде жартылай жасалған технология көмегімен арнайы қосымшаларды ашып, контактілер мен тыңдайтын өлеңдерді таңдауға болады.
Мақсатты аудиториясы: Бірінші мәтін бойынша: көлік жүргізе алатын барлық азаматтар.
Екінші мәтін бойынша: бұл құрылғы тек қана мүмкіндігі шектеулі жандарға ғана емес, сонымен қатар барша тұтынушыларға қажет әрі ыңғайлы болмақ деп есептеймін.