2. Мәтінді оқып, төмендегі тапсырмаларды орында. Түркілер жыл мезгілін маусымға бөліп, «Күнтізбе» ұғымын қалыптастырды. Қазақ күнтізбесі табиғат құбылыстарын бақылаудан туды. Халық табиғат құбылыстарын , күн мен түннің, жыл мезгілдерінің ауысуын, айдың тууы мен батуын, айналып келуін, жұлдыздардың орналасу тәртібін, күннің ұзақтығын бақылады. Осы тәжірибені күнкөрісіне, шаруашылығына пайдаланды. Қазақтар күнтізбе арқылы жайлауға көшудің, күзеуге, қыстауға қайтудың уақытын белгіледі. Оны мал шаруашылығы мен диқаншылыққа пайдаланды. Күнтізбені есептеп, егін екті, шөп шапты.
Байырғы қазақ күнтізбесінде жыл басы наурыздан басталған. Наурызда жаңа жыл – Наурыз мейрамын тойлады. Байырға заманнан өмір тәжірибесіне негізделген қазақ күнтізбесі бүгінге дейін қолданылуда.
1.Мәтінді оқып, стилін, жанрын анықта –
2. Мәтін бойынша 3 сұрақ құрастыр –
3. Берілген сөздердің омоним мағыналарына сөз тіркестерін жаз –
күн
ай
мал
көш
бас
Лев Николаевич Толстой
Білуге құмарлық рухтың қашанғы қанағатсыздығы
Джон Тейлор
Білім мен құдіреттілік — екеуі бір нәрсе
Френсис Бэкон
Адам білмегендіктен адаспайды, білгішсінем деп адасады
Жан Жак Руссо
Көп білем десең, аздан бастап үйрен
Джон Локк
Білімдіңнің сөзі — ем, мейірімі көп, өзі кең!
Мағжан Жұмабаев
Адамның біліміне ақыл серік, ақыл кен таусылмайтын жанға көрік
Ақансері Қорамсаұлы
Бақыт жолы біліммен табылады
Ахмед Югнаки
Білім — а ң ортақ қазынасы
Жүсіп Баласағұн
Білім туралы:
Білімің болсадағы ұшан-теңіз, пайдасы жоқ халқыңа қызмет етпей
Шал ақын
Білімдіңнің сөзін тыңда, айтқанын үйрен, іске асыр
Махмұд Қашқари
Еңбек туралы:
Еңбек - қуаныш, жалқаулық арылмас азап. Абай
Еңбексіз мал дәметкен - қайыршылық.Абай
Қалжыраған (шаршаған күй) - уставший, изнуренный, обессиленный.
Мысқал (салмақ өлшеуіші) - золотник.
Сағым (заттың түрі едәуір бұзылып көрінетін күрделі құбылыс) - мираж.
Жарықтық (жарық көзінің белгілi бip бағытта сәуле таратуымен сипатталатын жарық шамасы) - яркость.
Елтең - селтең (адамның ел алдында жеңіл мінез, ұшқалақтық) - пустое времяпровождение.
Зиялы («әдепті» немесе «оқыған», «сауатты азамат») - образованный, интеллигентный.
Бейқам (өмірге деген қызығушылығы жоқ адамдар және өмірден безген адамдар, сенімділігі жоқ) - беспечный, беззаботный.
Объяснение: