2. сөйлемдерді атауымен сәйкестендір,
1) ертеде бір кобызшы болыпты. ол ға жайлы жер
іздейді. көп елді аралайды. ең соңында ұзақ өмір
сүретін жерді табады.
2) менің сізге айтатын өтінішім бар. айтып барыңыз
даршы. ешқашан акша, алтынға қызықпасын.
3) қыдыр ата қолын жайып; «бақытты бол, !
жолың болсын! » - деді.
аңыз аманат бата
Электрондық
[4 буын: э-ашық,лек-бітеу,трон-бітеу,дық-бітеу]
Э-дауысты ашық ,езулік,жуан
л-дауыссыз үнді
е-дауысты ,ашық ,езулік,жіңішке
к-дауыссыз,қатаң
т-дауыссыз,қатаң
р-дауыссыз,үнді
о-дауысты,ашық ,еріндік,жуан
н-дауыссыз,үнді
д-дауыссыз,ұяң
ы-дауысты,қысаң ,езулік,жуан
қ-дауыссыз,қатаң
Әріп саны:11
Дыбыс саны:11
Сауда
[2 буын:сау-бітеу,да-ашық]
С-дауыссыз,қатаң
а-дауысты,ашық,езулік,жуан
у-дауыссыз,үнді
д-дауыссыз,ұян
а-дауысты ашық,езулік,жуан
Әріп саны:5
Дыбыс саны:5
Өнер
[2 буын:ө-ашық,нер-бітеу]
Ө-дауысты,ашық,еріндік,жіңішке
н-дауыссыз,үнді
е-дауысты,ашық,езулік,жіңішке
р-дауыссыз,үнді
Әріп саны:4
Дыбыс саны:4
Табыс
[2 буын : та-ашық,быс-бітеу]
Т-дауыссыз,қатаң
а-дауысты,ашық,езулік,жуан
б-дауыссыз,ұяң
ы-дауысты,қысаң,езулік,жуан
с-дауыссыз,қатаң
Әріп саны:5
Дыбыс саны:5
Енбек
[2 буын: ен-тұйық,бек-бітеу]
Е-дауысты,ашық,езулік,жіңішке
н-дауыссыз,үнді
б-дауыссыз,ұяң
е-дауысты,ашық ,езулік,жіңішке
к-дауыссыз,қатаң
Әріп саны:5
Дыбыс саны:5
Күлтегін» жыры (үлкен жазу) жер мен көктің және а ң жаралуы туралы философия толғаудан басталады (биікте Көк тәңірі, төменде қара жер жаралған да екеуінің арасында а жаралған). Бұдан кейін бүкіл а Білге қаған мен Күлтегін батырдың ата-бабалары билік жүргізгені, түгел түркінің басын қосып, қуатты мемлекет орнатқан Бумын қаған мен Істемі қаған мадақталады. «Күлтегін» жырының авторы Түрік қағандығының бүкіл әлемді аузына қаратқан айбарлы да абыройлы дәуірін зор мақтаныш сезіммен жырлайды. Сондай-ақ ақын Бумын қаған мен Істемі қаған қайтыс болған соң түркі елінің тағына дарынсыз қағандар отырғанын, халықты опасыз бектер мен жүгенсіз әміршілер билегенін күйінішке толы жыр жолдары арқылы жеткізген («Соңындағы інісі ағасындай болмады, Ұлдары әкесіндей болмады. Біліксіз қағандар отырған екен, Жалтақ қағандар отырған екен»). Табғаш елінің алдауына көнген Түрік қағандығының бектері өзара араздасып, елдің ішкі бірлігіне көп нұқсан келтірді. Елде алауыздық туды. Түрік қағандығының іргесі шайқала бастады. Бұл өте қауіпті кезең еді. Автор түркі халқы ата-баба дәстүрін берік ұстаған кездерінде ешкімге тәуелсіз, еркін өмір сүргенін жырлай келіп, ол осы жолдан тайып, дұшпанға алданған сәттерінде: «Бек ұлдары – құл болды, Пәк қыздары – күң болды», – дейді. Міне, содан кейін Күлтегін батыр көп әскер жиып, түркі елін жаудан азат етуге кіріскені зор сүйіспеншілікпен суреттеледі. Түркі әскерінің оғыз, соғды, түргештерге, т.б. қарсы жүргізген шайқастары, ал Күлтегін батырдың шайқас алдындағы жекпе-жекке шығып, жауды ұдайы жеңіп отырғаны зор шеберлікпен бейнеленген. Жырдың авторы Күлтегін мінген аттың сипатын, ат әбзелдерінің әдемілігін, батыр қаруының сұсты көрінетінін ұтымды теңеулер арқылы көрсете білген. Жырда Күлтегін түркі елінің «төрт бұрышындағы» барлық жауды жеңіп, елде тыныштық, бейбіт өмір орнатады. Ақын Күлтегіннің ерлігі туралы: «Бастыны – еңкейтті, Тізеліні – бүктірді», – дейді. Сөйтіп, жырда Күлтегін батырдың күллі түркі халқын тәуелсіз еткені әрі оны байлыққа кенелткені «Жалаңаш халықты тонды, Кедей халықты бай қылдым. Аз халықты көп қылдым. Тату елге жақсылык қылдым», – деп зор мақтаныш сезіммен баяндалады: «Күлтегін» жырының басты идеясы – түркі халқын ауызбірлікке, сыртқы жауға қарсы ұйымдасқан күреске, ежелгі ата-баба жолы мен салт-дәстүрін берік ұстауға үндеу болып табылады. Жыр соңында Күлтегін батыр қайтыс болғанда бүкіл түркі халқы қатты қайғырып, аза тұтқаны, оны жоқтап, жерлеу салтанатына әлемнің төрт бұрышынан көптеген атақты адамдар – елшілер, батырлар, бектер, тас қашайтын шеберлер, т.б. келгені айтылады.
«Күлтегін» жыры – елдің ішкі бірлігін жыр еткен, идеялық мазмұны терең, көркемдік дәрежесі биік поэзиялық туынды. 2001 жылы 18 мамырда Астана қаласындағы Еуразия ұлттық университетіне Күлтегін жазба ескерткішінің көшірмесі қойылды.