2-тапсырма. А) Мәтінді оқып, мәтін бойынша төрт проблемалық сұрақтар құрастырып жазыңыз.
Экологияны ірі кәсіпорындар бүлдіреді
Қоршаған ортаны қорғау саласында қоғамды толғандырып отырған мәсе¬лелердің бірі – өн¬діріс орындарынан алынған эко¬логиялық төлемдердің көп бөлігі қор¬шаған ортаны қорғауға емес, бас¬қа бағыттарға жұмсалуы. Сон¬дай-ақ кәсіпорын¬дарды «жасыл» технология енгізуге, өндірістік қал-дықтарды қай¬та өңдеуге ынталандыру өз шешімін тап¬қаны жөн...
Былтырғы 28 қарашада Сенат¬тың Аграрлық мәселелер, таби¬ғатты пайдалану және ауыл¬дық аумақтарды дамыту коми¬тетінің ұйымдастыруымен «Тұр¬¬мыстық және өнеркәсіптік қал¬дық¬¬тарды жинау және өңдеу» тақырыбында Үкімет сағаты өткізілген-ді. Онда біраз мәселе қаралған еді. Сенаттың Аграр¬лық мәселелер, табиғатты пай¬далану және ауылдық аумақ¬тарды дамыту коми¬тетінің мүше¬сі, сенатор Әбдәлі Нұралиев сол жиында қаралған мәселелер жөнінде қысқаша былай деп еске алады: «Министр сенаторларға Қазақстанның «жасыл эконо¬микаға» көшуі жөніндегі тұжы¬рымдама аясында 2030 жылға қарай елдегі қалдықтарды өңдеу үлесі 40%-ға, 2050 жылға қарай 50%-ға дейін жеткізілуге тиіс екенін хабарлады. Өз сөзін¬де Сенат Төрағасы Дариға Назар¬¬баева тұрмыстық және өнер¬кәсіптік қал¬дықтарды жинау, кәдеге жарату және қайта өңдеу мәселелерін шешу ісіне баса назар аударып, экологиялық проблемаларды шешу үшін, қатты тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу және кәдеге жарату бойынша мемлекеттік бағдарламаны әзірлеу қажеттігін жеткізді. Соны¬мен қатар Д.Назарбаева Қазақ¬стан аумағында орналасқан радиоактивті қалдықтар проблемасын өз алдына жеке қозғады. Ал Сенаттың аталған комитетінің төрағасы Әли Бектаев өз сөзін¬де елімізде өндірістік және тұр¬мыстық қалдықтар бойынша мониторингті, қайта өңдеуді және кәдеге жаратуды қамтитын қалдықтарды басқарудың кешенді жүйесі іс жүзінде жоқ екенін атап өтті. Бұл елдің тұрақты дамуына кедергі келтіретін жайт...».
Б) Мәтіндегі көтерілген мәселені 3-4 сөйлеммен жаз
Отец и его десятилетний сын шли с поля и увидели на дороге подкову. Отец сказал сыну:- Сынок, подбери подкову, возьмем ее с собой.Сын отцу:- Отец, зачем мне эта сломанная подкова?Отец промолчал, наклонился и сам поднял подкову. На окраине города жили кузнецы. Подкову, что подобрал отец, он продал им за три монеты. Пока они шли, на дороге встретили людей, что торговали вишней. Отец купил на только что приобретенные три монеты сверток вишни и начал ее есть, не обращая внимания на сына. Пока они шли, отец выронил одну вишенку. А сын, что плелся сзади, обрадовался и подобрал эту самую вишенку. Ну, и соответственно, съел ее. Тут упала еще одна вишенка…еще одна…и еще одна…и так раз десять. Сын наклонялся за каждой. В конце концов, отец повернулся к сыну со свертком вишни и говорит:- Видишь, сынок, за сломанной подковой ты поленился наклониться один раз, когда за вишней, которую мы купили на деньги со сломанной подковы, ты наклонился десять раз. Запомни: не захочешь делать одну работу – нарвешься на много работ; не будешь рад малому – лишишься многого.