2-тапсырма. «Адамдардың өмірін 150 жасқа дейін ұзартуға болады» деген пікірмен келісесің бе? Көтерілген мәселе бойынша келісу-келіспеу себептерін көрсетіп эссе жаз. Эссе құрылымын сақта. Эсседе 2 ыңғайлас, 2 қарсылықты салалас құрмалас сөйлем қолдан.
Демалыс және күш-қуатты қалпына келтіру Күнделікті күйбең тіршіліктен бір мезет өзге кеңістікке көңіл жүгіртіп көріңізші, қаланың шуы мен дабылынан даланың дархан желі артық емес пе?! Таза ауа мен жасыл табиғат сізге серпін беріп, күш-қуат сыйлайды.
Кей адамдардың саяхаттауға деген құмарлығын айтып жеткізу мүмкін емес. Бұл адамдар саяхаттау үшін ғана жаралғандай. Жаңа, қызықты оқиғаларды бастан кешуді жаны қалап тұрады. Ал кейбір адамдар саяхатты дүниетаным кеңейтудің жолы деп емес, тек демалыс деп қана ұғады.
Түрлі тәтті естеліктерге толтыратын дүние. Ол адамға қанат бітіріп, дүниетанымын кеңейтеді. Мен саяхаттағанды қатты ұнатамын. Әзірге шетелдерге шығып көрмедім. Бірақ еліміздің біраз өңірлерін, қалаларын араладым. Мен Алматыда тұрамын. Кішкентай кезімнен бері Семей, Астана, Көкшетау, Жезқазған, Балқаш, Алакөл, Атырау өңірлерінде болдым. Ол жақтардың ауа райы, табиғаты әр түрлі болса да, маған ұнады. Астанада зәулім әрі заманауи ғимараттарды көріп, Ақорданы, Бәйтеректі тамашаладым.
1. Сал-серілер-мырза, адал, ақ көңіл өнерлі адамдар. Сал, сері бір өзі халықтың алдында өнерін көрсете алатын адам. Сал-серілер сан түрлі өнерді игереді. Олар ақын, әнші, композитор ретінде қазақтың өнерін, музыкасын дамытып, жаңа белеске көтергендігін, әрі әншілік-сазгерлік шығармашылықтың өзіндік озық үлгі-өрнегін қалыптастырғандығын, поэзия мен музыканың, халықтың ойын-сауық өнерлерін ұштастырып келгендігін, ең бастысы қазақ поэзиясының дамуына зор үлестерін қосқандықтарын әдебиетші, өнертанушы ғалымдар әлі күнге дейін зерттеп келеді.
2. Иә, Ақан, Біржан сал-серілер тобына жатады. Себебі, Біржанның бойында салдықтың белгісі мол көрінсе, Ақанда серілік өнердің қасиеті басым. Біржан мен Ақанда сал-серілік өнердің әншілік, ақындық, музыканттық, эстетикалық қырлары көп көрінеді.
3.Сал мен сері деп аталатын екі тұлғаның бір-бірінен аз да болса айырмашылықтары бар.
Сал дегеніміз — аса талантты, бір өзі бір театрдың қызметін атқаратын, ерекше әрі қымбат, әсем киінген, жүріс-тұрысы, іс-әрекеті мүлде бөлек, дүниесін, мал-жанын осы жолда аямайтын мәрт, жомарт жан. Оның киімдері кісі таңданарлықтай басқаша үлгіде тігіледі. Сән-салтанатты басқа, ер-тұрманы да сұлу әрі сымбатты, әшекейлі. Сал — халықтың еркесі, қызығы, думаны.
Сері де — сал сияқты әнші, күйші, ақын, өнерпаз. Оның киім киісі сұлі да сыпайы. Осындай өнердің сыртында ол — сұлу сүйген, жүйрік баптап, құс салатын, әрі аңшы, саятшы, әрі мерген, әрі палуан, әрі шешен, әрі шебер, қысқасы, халық сөзімен айтқанда, "сегіз қырлы, бір сырлы" аса биік тұлғалы азамат. Мысалы, атақты Сегіз сері осындай жігіт болған.
4.Тарих көзімен қарағанда, серілік ту баста түрік қағанаты кезінен шыға бастаған. Серілікті әдет қылған ойшыл кісінің бірі атақты Иоллық деген кісі. Ол өзі ғажайып аңшы, мерген, атты әдемілеп ұстайтын ат сейіл, сонымен қатар ол асқан ақын, жырау. Ағалары Білге хан мен Күлтегін қайтыс болғанда оларға арнап эпикалы оқиғаларды әдемілеп құрып, оны тасқа жазып қалдырған да осы атақты Иоллық тегін. Және де қазақ аңыздары бойынша Қорқыт – ескі дәуірдегі серілікті бастаушылардың бірі. Осыдан он үш ғасыр бұрын жасаған атақты шешен, ел басқарушы, сонымен қатар атақты жырау, ақын, күйші, бірінші қобыз жасаушы қазақ музыкасының атасы.
5.Сал-сері деп кімдерді айтамыз? Бұл сұраққа нақтылы жауап беру қиындау. Заман мен қоғам бір орнында тұрмайды. Түн ескіріп, күн жаңарған сайын ол да өзгереді. Сол секілді, бүгінде Ақан мен Біржанның заманы емес. Шашубай мен Исаның дәуірі келмеске кетті. Енді, әрбір адам өзін тудырған заманына қарай бейімделеді ғой. Егер солай деп түсінсек, онда бүгінгі заманның сал-серілерінің қатарына әншілер мен айтыскер ақындарды жатқызуға болатын секілді. Әншілер де, айтыс ақындары да халықтың ішінде көп жүреді, олардың ішкі әлемі қарапайым халықпен тығыз байланысты. Екеуі де халықтың өнерін халықтың өзіне насихаттайды. Бірақ, бұл сал-серілік деген аясы кең ұғымға қалай болар екен деп те ойланамыз.