2 – тапсырма. Кестедегі сөз тіркестерін сәйкестендіріңдер Өзіме – өзім жазғысы келді Бірнеше жол ережесін сақтамайды Кейбіреулер тұрған менің үйім Бірдеме мақсат қойдым Анау сұрақтарды өзгерттім
Қазақша күрес – қазақ халқының ерте кезден қалыптасқан спорт ойындарының бірі. Басқа халықтардың ұлттық күрес түрлерімен салыстырғанда қазақша күрестің өзіндік ерекшеліктері көп. Кеңес дәуіріне дейін қазақша күрес негізінен әдет-ғұрыпқа байланысты және еңбек процестерінде жеткен жетістіктерін дәріптейтін жиын-тойларда өткізілді. Бұрын қазақша күрес «Күш атасын танымайды» деген түсінікпен салмағына, дәрежесіне, жасына қарамай өткізіле берген. Тіпті, ағасы мен інісі күресіп қалатын кезі де болған. Сондай-ақ, күрестің белгілі бір жүйеге түскен белдесу ережесі де болмаған. Күреске түскендер үлкен-кішілігіне қарамай, қайсысы күшті болса, сол жеңіске жеткен. Жиын-тойларда ғана күш сынасып қоймай, кім жеңеді деп егеске түскен екі балуан кездескен жерде ат үстінен түсе қалып, белдесе кететін болған. Ел ішінде атақтары жайылған Қажымұқан, Балуан Шолақ, Битабар т.б. осындай алып балуандар болды.
Төреші күресуге шыққан балуандарды қолдарын айқастыра ұстап белдестіреді. Бұл белдесуді қазақтар «қоян-қолтық ұстасу» деп атайды. Белдесу барысында, ереже бойынша, қолды белбеуден босатуға болмайды. Қазақша күресте қолданылатын әдіс-тәсілдердің негізгі түрлері мыналар:
– Иықтан асыра лақтыру әдісі (лақтырылған балуан құламай орнында тұрып қалуы керек);
– Әдіс қолданған балуан өзі құлай беріп, қарсыласын астына түсіру; – Қарсыласын жамбасқа салып жығу;
Берілген сөйлемдерге сұрақтар қою арқылы диалог әзірлеу.
- Е. Елубаев шыгармаларының негізгі тақырыбы не?
- Е. Елубаев шығармаларының негізгі тақырыбы - балалар өмірі.
- Акынның өлеңдері көбінесе қалай құрылған?
- Ақынның өлеңдерінің көбі диалог түрінде құрылған.
- Е. Елубаев шығармаларында балаларды неге үйретеді?
- Ақынның шығармаларында балаларды еңбекті сүюге, бостан босқа көше кезіп жүруден аулақ болуға үйретеді.
- Ақынның "Туады, шығады, түседі, келеді" деген өлеңдерінде не суреттелген?
- "Туады, шығады, түседі, келеді" деген өлеңдерінде табиғаттағы жыл мезгілдерінің ауысуын суреттеген.
Қазақша күрес – қазақ халқының ерте кезден қалыптасқан спорт ойындарының бірі. Басқа халықтардың ұлттық күрес түрлерімен салыстырғанда қазақша күрестің өзіндік ерекшеліктері көп. Кеңес дәуіріне дейін қазақша күрес негізінен әдет-ғұрыпқа байланысты және еңбек процестерінде жеткен жетістіктерін дәріптейтін жиын-тойларда өткізілді. Бұрын қазақша күрес «Күш атасын танымайды» деген түсінікпен салмағына, дәрежесіне, жасына қарамай өткізіле берген. Тіпті, ағасы мен інісі күресіп қалатын кезі де болған. Сондай-ақ, күрестің белгілі бір жүйеге түскен белдесу ережесі де болмаған. Күреске түскендер үлкен-кішілігіне қарамай, қайсысы күшті болса, сол жеңіске жеткен. Жиын-тойларда ғана күш сынасып қоймай, кім жеңеді деп егеске түскен екі балуан кездескен жерде ат үстінен түсе қалып, белдесе кететін болған. Ел ішінде атақтары жайылған Қажымұқан, Балуан Шолақ, Битабар т.б. осындай алып балуандар болды.
Төреші күресуге шыққан балуандарды қолдарын айқастыра ұстап белдестіреді. Бұл белдесуді қазақтар «қоян-қолтық ұстасу» деп атайды. Белдесу барысында, ереже бойынша, қолды белбеуден босатуға болмайды. Қазақша күресте қолданылатын әдіс-тәсілдердің негізгі түрлері мыналар:
– Иықтан асыра лақтыру әдісі (лақтырылған балуан құламай орнында тұрып қалуы керек);
– Әдіс қолданған балуан өзі құлай беріп, қарсыласын астына түсіру; – Қарсыласын жамбасқа салып жығу;
– Іштен шалып жығу;
– Сырттан шалып жығу;
– Қарсыласын қырқа шалып жығу (артқа құлату).