Сөйлем мүшелері екіге бөлінеды. 1.Тұраулы мүшелер-Баяндауыш,бастауыш 2.Тұрлаусыз мүшелер-анықтауыш,толықтауыш,пысықтауыш Бастауыш-сөйлемде атау септігінде тұрып,іс-оқиғаның иесін білдіретін тұрлаулы мүше.Сұрақтары:кім?не?кімдер?нелер? Құрамына қарай:дара,күрделі,үйірлі Баяндауыш-оқиғаның қай шақта болғанын білдіріп,сөйлемді тиянақтап тұратын тұрлаулы мүше.Қай сөз табынан болса,сол сөз табының сұрақтарына жауап береді. Құрамына қарай:дара,күрделі,үйірлі Анықтауыш-зат есімнен болған мүшенің сын-сипатын анықтап тұрады.Сұрақтары:Қандай?қай?кімнің?ненің?неше?нешінші?қанша?қайдағы?қашанғы Толықтауыш-іс-оқиғаны заттық мағына жағынан сипаттайды.Сұрақтары:Кімге?неге?кімді?нені?кімде?неде?кімнен?неден?кіммен?немен? Пысықтауыш-cөйлемде іс-қимылдың түрлі белгісін (мекенін,мезгілін т.б) анықтайтын мүше.Сұрақтары:?қай?неліктен?не үшін?неге?не мақсатпен?қалай?қалайша?қайтіп?қашаннан бері?қайда?қайдан?
Берілген сөздердің омонимдері:
Түз: 1) сыртта (далада) 2) жат ел, жат жер.
Жаз: 1) жыл мезгілдерінің бірі; 2) іс – әрекетті білдіретін етістік; 3) түзуле
Қара: 1) түс; 2) етістік.
Синонимдер:
Әдемі – сұлу, келбетті, ажарлы, көрікті;
Көрметті - сыйлы, қадірлі, ардақты, қастерлі.
Омонимдермен сөйлем құрастыру.
Әр айдың басында пәтерақыны төлеп тұруды ұмытпаңдар.
Бүгін түнде он жылда бір рет қана болатын айдың тұтылуы күтілуде.
Теледидарды сөндіру үшін қызыл батырманы басу керек.
Таңертең шай ішпегеннен басым ауырып тұр.
1.Тұраулы мүшелер-Баяндауыш,бастауыш
2.Тұрлаусыз мүшелер-анықтауыш,толықтауыш,пысықтауыш
Бастауыш-сөйлемде атау септігінде тұрып,іс-оқиғаның иесін білдіретін тұрлаулы мүше.Сұрақтары:кім?не?кімдер?нелер?
Құрамына қарай:дара,күрделі,үйірлі
Баяндауыш-оқиғаның қай шақта болғанын білдіріп,сөйлемді тиянақтап тұратын тұрлаулы мүше.Қай сөз табынан болса,сол сөз табының сұрақтарына жауап береді.
Құрамына қарай:дара,күрделі,үйірлі
Анықтауыш-зат есімнен болған мүшенің сын-сипатын анықтап тұрады.Сұрақтары:Қандай?қай?кімнің?ненің?неше?нешінші?қанша?қайдағы?қашанғы
Толықтауыш-іс-оқиғаны заттық мағына жағынан сипаттайды.Сұрақтары:Кімге?неге?кімді?нені?кімде?неде?кімнен?неден?кіммен?немен?
Пысықтауыш-cөйлемде іс-қимылдың түрлі белгісін (мекенін,мезгілін т.б) анықтайтын мүше.Сұрақтары:?қай?неліктен?не үшін?неге?не мақсатпен?қалай?қалайша?қайтіп?қашаннан бері?қайда?қайдан?