2 - тапсырма. Мәтіннен анықтаған негізгі, қосымша ақпараттар мен көтерілген мәселелер бойынша сұрақтар (кемінде 3 сұрақ) құрастырыңыз. Сұрақтардың ақпараттар мен мәселелерді анықтауға бағытталуын ескеріңіз. *
4) Өрт сөндіруші, тігінші, биші, журналист, кеден қызметкері, полиция қызметкері, спортшы, ұшқыш, ғалым, ғарышкер, аудармашы, инженер, бағдарламашы т.б.
5) Болашақта өмірден өз орнын табу үшін қажет.
6) Ата-ананың,ұстаздың берген сапалы білімі мен өнегелі мен өнегелі тәрбиесін дұрыс ұғынып,түсініп оқу.
2 тапсырма.
Болашақта мен аудармашы мамандығын таңдамақпын.
Ұлттық консерваторияда білім алып жатқан әпкем жақында концертте ән айтпақ.
Мектебіміздің мерейтойына жиналған қауым мектебіміздің тарихымен таныспақ.
Болашаққа апарар жол мектеп қабырғасынан басталмақ.
Жақсы оқып, ата-анасы мен ұстаздарының ізгі өсиетін бойына сіңірген жас ұрпақ болашақта үлгілі азамат болмақ.
II деңгей
Мамандық таңдау- әрбір мектеп бітіруші түлектің мақсаты. « Армансыз адам , қанатсыз құспен тең” дейді халық. Барлық а ң арманы болады. Арманшыл адам болашақта дегеніне жете алады. Мамандық пен өнерді адам өз қабілетіне қарай таңдап алады. Адам жас кезінен бастап өзінің жүрегі қалаған мамандығына бейімделе бастайды. Сондықтан да балалық шақ пен болашақ әрқашан үндесіп жатады. Болашаққа апаратын тура жол балалық шақтан басталады. Осы жолда отбасының, ұстаздың, мектептің , қоршаған ортаның алар орны ерекше. Сондықтан да ата – ананың , ұстаздың берген сапалы білімі мен өнегелі тәрбиесін дұрыс ұғынып , түсініп оқу жастардың басты міндеті болмақ.
Берілген нақыл сөздердің мәтінмен тікелей байланысы бар, себебі барлығы да мамандық таңдау мен болашақ жайлы айтылған.
I деңгей
Адам өміріндегі отбасы, ұстаз бен мектептің рөлі ерекше екені барлығымызға белгілі. Отбасы шағын Отанымыз, тәлім-тәрбиенің, мейірімділік пен сүйіспеншіліктің рдасы болса, ұстаздарымыз бізге екінші анамыздай жақын адамдар. Олар бізді білім нәрімен сусындатып, бойымызға ізгілік нұрын дарытады. Ал мектеп болса, отбасы, ұстаз бен оқушының арасындағы алтын көпір, алтын ұямыз.
Егер мен депутат болсам, адамдарға қалай жақсы өмір сүруге көмектесу туралы ойланар едім. Қазір көпшілігі жұмыссыз, тұрақты табысы жоқ, ойын-сауық үшін ақша жоқ, немесе үнемі ақша табатын болса, бос уақыты жоқ болғандықтан көпшілігі бақытсыз. Менің ойымша, жұмыс пен ойын-сауық арасында, ақша табу мен көңіл көтеру арасында ымыраға келу үшін қазіргі жүйені қалай жақсарту керек. Мәселен, жас мамандарға көмектесуге арналған бағдарлама ойлап табуға болады, өйткені жас кезінен бастап, еңбек жолын бастаған кезде, жас маман көптеген қиындықтарды бастан кешіреді.
Жас жігіт немесе қыз жоғары оқу орнын бітіріп, мамандық алуға келгенде, көбінесе олардың білімдері онша қымбат емес, өйткені тәжірибесі мол мамандар бағаланады. Сондықтан, егер жастар өз мамандығы бойынша жұмыс істегісі келсе, онда олар бір тиын алуға мәжбүр болады. Көбінесе олар басқа нұсқаны таңдайды, олар даяшы немесе сатушы-кеңесші немесе басқа жерде жұмысқа кетеді, өйткені онда екі, тіпті үш есе көп ақша таба алады, кеңестер алып, өмірден ләззат алады, өйткені ақша оларға көмектеседі саяхаттау, қызықты жерлерге бару, көңіл көтеру және тағы басқаларын қалаған нәрселерімен қамтамасыз етіңіз.
Сондықтан жас мамандарға арналған бағдарламалар - мысалы, жас маманның жалақысын көтеру өте маңызды, содан кейін адамдар өз мамандықтарынан тыс жұмысқа шықпайды.Маған сондай-ақ түрмелерде міндетті оқуды енгізу идеясы ұнайды. Мен Еуропада түрмеге қамауға алу орындары бар екенін оқыдым, онда әрбір кітап оқылған кезде адамның жаза мерзімі қысқартылады. Меніңше, бұл өте ақылды идея, өйткені адам көбінесе білместіктен және дамымастан қылмыс жасайды. Сондықтан, оқыған әрбір кітап оны ойлануға мәжбүр етеді, өз әрекетін түсінуге мәжбүр етеді, не үшін ол бұлай жасады, мүмкін бұл кітап оған өкінуге көмектеседі. Егер біздің елімізде көп оқитын болсақ, қылмыс азаятынына сенімдімін.
Сонымен қатар, ешкімді оқуға мәжбүр етуге болмайды. Егер адам қаламаса, ол оны жасамайды. Егер сіз тұтқындағыларға аз уақыт болса да, уақыт азаяды деген уәж айтсаңыз, бірақ бұл оларды қызықтыруы керек. Осыдан кейін олар оқи бастайды және оқи бастағанда олар өмір сүретін әлемге басқаша қарайды. Мүмкін, дәл осы білім беру әдісі қолданылуы керек, менің ойымша, бұл қажет.
Берілген сұрақтарға жауап:
III деңгей
1)Мамандық таңдау;
2)Қанатсыз құспен тең;
3)Арманшыл адам;
4) Өрт сөндіруші, тігінші, биші, журналист, кеден қызметкері, полиция қызметкері, спортшы, ұшқыш, ғалым, ғарышкер, аудармашы, инженер, бағдарламашы т.б.
5) Болашақта өмірден өз орнын табу үшін қажет.
6) Ата-ананың,ұстаздың берген сапалы білімі мен өнегелі мен өнегелі тәрбиесін дұрыс ұғынып,түсініп оқу.
2 тапсырма.
Болашақта мен аудармашы мамандығын таңдамақпын.
Ұлттық консерваторияда білім алып жатқан әпкем жақында концертте ән айтпақ.
Мектебіміздің мерейтойына жиналған қауым мектебіміздің тарихымен таныспақ.
Болашаққа апарар жол мектеп қабырғасынан басталмақ.
Жақсы оқып, ата-анасы мен ұстаздарының ізгі өсиетін бойына сіңірген жас ұрпақ болашақта үлгілі азамат болмақ.
II деңгей
Мамандық таңдау- әрбір мектеп бітіруші түлектің мақсаты. « Армансыз адам , қанатсыз құспен тең” дейді халық. Барлық а ң арманы болады. Арманшыл адам болашақта дегеніне жете алады. Мамандық пен өнерді адам өз қабілетіне қарай таңдап алады. Адам жас кезінен бастап өзінің жүрегі қалаған мамандығына бейімделе бастайды. Сондықтан да балалық шақ пен болашақ әрқашан үндесіп жатады. Болашаққа апаратын тура жол балалық шақтан басталады. Осы жолда отбасының, ұстаздың, мектептің , қоршаған ортаның алар орны ерекше. Сондықтан да ата – ананың , ұстаздың берген сапалы білімі мен өнегелі тәрбиесін дұрыс ұғынып , түсініп оқу жастардың басты міндеті болмақ.
Берілген нақыл сөздердің мәтінмен тікелей байланысы бар, себебі барлығы да мамандық таңдау мен болашақ жайлы айтылған.
I деңгей
Адам өміріндегі отбасы, ұстаз бен мектептің рөлі ерекше екені барлығымызға белгілі. Отбасы шағын Отанымыз, тәлім-тәрбиенің, мейірімділік пен сүйіспеншіліктің рдасы болса, ұстаздарымыз бізге екінші анамыздай жақын адамдар. Олар бізді білім нәрімен сусындатып, бойымызға ізгілік нұрын дарытады. Ал мектеп болса, отбасы, ұстаз бен оқушының арасындағы алтын көпір, алтын ұямыз.
Егер мен депутат болсам, адамдарға қалай жақсы өмір сүруге көмектесу туралы ойланар едім. Қазір көпшілігі жұмыссыз, тұрақты табысы жоқ, ойын-сауық үшін ақша жоқ, немесе үнемі ақша табатын болса, бос уақыты жоқ болғандықтан көпшілігі бақытсыз. Менің ойымша, жұмыс пен ойын-сауық арасында, ақша табу мен көңіл көтеру арасында ымыраға келу үшін қазіргі жүйені қалай жақсарту керек. Мәселен, жас мамандарға көмектесуге арналған бағдарлама ойлап табуға болады, өйткені жас кезінен бастап, еңбек жолын бастаған кезде, жас маман көптеген қиындықтарды бастан кешіреді.
Жас жігіт немесе қыз жоғары оқу орнын бітіріп, мамандық алуға келгенде, көбінесе олардың білімдері онша қымбат емес, өйткені тәжірибесі мол мамандар бағаланады. Сондықтан, егер жастар өз мамандығы бойынша жұмыс істегісі келсе, онда олар бір тиын алуға мәжбүр болады. Көбінесе олар басқа нұсқаны таңдайды, олар даяшы немесе сатушы-кеңесші немесе басқа жерде жұмысқа кетеді, өйткені онда екі, тіпті үш есе көп ақша таба алады, кеңестер алып, өмірден ләззат алады, өйткені ақша оларға көмектеседі саяхаттау, қызықты жерлерге бару, көңіл көтеру және тағы басқаларын қалаған нәрселерімен қамтамасыз етіңіз.
Сондықтан жас мамандарға арналған бағдарламалар - мысалы, жас маманның жалақысын көтеру өте маңызды, содан кейін адамдар өз мамандықтарынан тыс жұмысқа шықпайды.Маған сондай-ақ түрмелерде міндетті оқуды енгізу идеясы ұнайды. Мен Еуропада түрмеге қамауға алу орындары бар екенін оқыдым, онда әрбір кітап оқылған кезде адамның жаза мерзімі қысқартылады. Меніңше, бұл өте ақылды идея, өйткені адам көбінесе білместіктен және дамымастан қылмыс жасайды. Сондықтан, оқыған әрбір кітап оны ойлануға мәжбүр етеді, өз әрекетін түсінуге мәжбүр етеді, не үшін ол бұлай жасады, мүмкін бұл кітап оған өкінуге көмектеседі. Егер біздің елімізде көп оқитын болсақ, қылмыс азаятынына сенімдімін.
Сонымен қатар, ешкімді оқуға мәжбүр етуге болмайды. Егер адам қаламаса, ол оны жасамайды. Егер сіз тұтқындағыларға аз уақыт болса да, уақыт азаяды деген уәж айтсаңыз, бірақ бұл оларды қызықтыруы керек. Осыдан кейін олар оқи бастайды және оқи бастағанда олар өмір сүретін әлемге басқаша қарайды. Мүмкін, дәл осы білім беру әдісі қолданылуы керек, менің ойымша, бұл қажет.