2 -тапсырма. «Мағынасын анықта!» Мәтіндегі туыстық атауды білдіретін сөздердің мағынасын анықтап жаз. Үлгі: нағашым – анамның туысы. ( в тексте есть слова обозначающие родство, например нағашы- дядя по линии матери и,т, выпишите их и дайте пояснение на русском)
текст:
Біздің отбасымыз үлкен. Отбасымызда атам, әжем, әкем, анам, ағам, жеңгем, әпкем, інім бар. Бәріміз бірге тұрамыз. Біз отбасымызда ана тілімізде сөйлесеміз.
Қазақ тілі – қазақ халқының ана тілі. Ол – Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі. Елімізде қазақ тілін үйренгісі келетіндерге көп мүмкіндік жасалған.
Атам Мағжан Жұмабаевтың, ал әжем Мұқағали Мақатаевтың өлеңдерін сүйіп оқиды. Ата-анам үш тілді жақсы меңгерген. Олар жұмыста қазақ тілінде қызмет көрсетеді. Әкем – пойызда жолсерік, ал анам – дүкенде сатушы.
Нағашым да орыс тілін жетік біледі. Ол қазақша ән айтады. Ал жиенім қазақша өте жақсы сөйлейді. Себебі ол тіл үйірмесіне барады, қазақша көркем-әдеби кітаптар оқиды, әртүрлі байқауларға қатысады. Ол жақында Мағжан ақынның «Қазақ тілі» өлеңін жаттап алды.
Менің ағам көп тіл біледі. Көп тіл білген жақсы. Көп тіл білген адамның өмірдегі мүмкіндігі де көп. Ағам жақында жоба жұмысын ағылшын тілінде дайындады. Ол халықаралық грант ұтып алды. Жеңгем де француз тілін үйреніп жүр. Біз отбасымызбен мемлекеттік тілде еркін сөйлейміз, өзге тілдерді де жақсы білеміз
НУЖНО
Ерте ерте ертеде бір арал болыпты. Ол аралды соқыр жас ханшайым басқарады екен. Бірақ басқарады деген атақ, оның сыртынан өгей шешесі басқарды. Өгей шешесі өзіне қажеттісін алып жүре беріпті. Бір қызығы ол арал адамдарың өзіне өзіне сендіріп, басқаруды өзіне алу үшін заңды алып тастапты. Тек елдің сен ханшайымның анасы деген сөзіне еріп масаттанып жүре беріпті. Аралда заң болмағандықтан ұрлық, тонау, зорлық-зомбылық көп болды. Аралдың байлары ақша арқылы ойларына келгеннің істеп жүрді.
Ханшайым жастайыннан соқыр қалған, өте жас, әдемі, ақылды қыз екен. Бірақ ханшайым өзін ылғи зұлым адам секілді ұстады. Оны бәрі сырттай соқыр мыстан деп айтып жүрді. Осының бәрін білген құдай аспаннаң періштені түсіреді. Періште адам секілді болды, өте сымбатты еді. Періштеге аралды қалпына келтіру туралы тапсырма беріледі. Періште жұмысқа кіріспес бұрын ханшайымның көз жанарын қайтаруды ойлайды. Осылайша ханшайымның көз жанары бір түн ішінде қайтарылады. Періште әрі қарай тапсырманы орындауға көшеді. Ханшайымның қасына көмекші болып алды. Ханшайым оған шың сенді. Енді періште адамдар алдындағы зұлымдықты тоқтату үшін ханшайымға басқарушылықты қайтып беру керектігін түсінді. Бірақ оның өгей шешсі оны бергісі келмеді. Ол ханшайымды жас , ол басқара алмайды деп бай шенеуліктерді өзіне тартты. Бұған уйренген байлар ханшайым келсе бұрынғы заңдардың қайтып келетінің біліп ханшайымның өгей шешесін жақтайды. Періште не істерін білмей адамдарға аралдың қаншалықты нашарлап кетткеннің, халықтың жағдайын айтып барынша ханшайымға түсіндіреді. Ханшайым шарасыз еді. Ол оны халық соқыр мыстан деп айтатының білетін. Періште кедей халықтарды жинап, оларға қандай жағдайда екенін айтып, басқарушыны өзгерту керектігін айтады. Халық көтерліске шыққалы жатқаның білген ханшайымның өгей шешесі : қалағандарын заң ба? Мен заңды қайтарайын, бірақ ханшайым басқарушы бола алмайды ғой, ол әлі жас дейді. Сөйтіп заңды қайтарады. Періште бүкіл халықтың алдына шығып: тағы бір заң енгізсеніз дейді.
Өгей шешесі: ия қосайын. қандай заң.
Періште: сайлау-дейді.
Өгей шешесі: (Бұл сөздің мағынасын түсінбей жазтып), қосам деді.
Осылайша халық сайлауда ханшайымды таңдап, тату өмір сүріпті.
Объяснение:
Ерте ерте ертеде бір арал болыпты. Ол аралды соқыр жас ханшайым басқарады екен. Бірақ басқарады деген атақ, оның сыртынан өгей шешесі басқарды. Өгей шешесі өзіне қажеттісін алып жүре беріпті. Бір қызығы ол арал адамдарың өзіне өзіне сендіріп, басқаруды өзіне алу үшін заңды алып тастапты. Тек елдің сен ханшайымның анасы деген сөзіне еріп масаттанып жүре беріпті. Аралда заң болмағандықтан ұрлық, тонау, зорлық-зомбылық көп болды. Аралдың байлары ақша арқылы ойларына келгеннің істеп жүрді.
Ханшайым жастайыннан соқыр қалған, өте жас, әдемі, ақылды қыз екен. Бірақ ханшайым өзін ылғи зұлым адам секілді ұстады. Оны бәрі сырттай соқыр мыстан деп айтып жүрді. Осының бәрін білген құдай аспаннаң періштені түсіреді. Періште адам секілді болды, өте сымбатты еді. Періштеге аралды қалпына келтіру туралы тапсырма беріледі. Періште жұмысқа кіріспес бұрын ханшайымның көз жанарын қайтаруды ойлайды. Осылайша ханшайымның көз жанары бір түн ішінде қайтарылады. Періште әрі қарай тапсырманы орындауға көшеді. Ханшайымның қасына көмекші болып алды. Ханшайым оған шың сенді. Енді періште адамдар алдындағы зұлымдықты тоқтату үшін ханшайымға басқарушылықты қайтып беру керектігін түсінді. Бірақ оның өгей шешсі оны бергісі келмеді. Ол ханшайымды жас , ол басқара алмайды деп бай шенеуліктерді өзіне тартты. Бұған уйренген байлар ханшайым келсе бұрынғы заңдардың қайтып келетінің біліп ханшайымның өгей шешесін жақтайды. Періште не істерін білмей адамдарға аралдың қаншалықты нашарлап кетткеннің, халықтың жағдайын айтып барынша ханшайымға түсіндіреді. Ханшайым шарасыз еді. Ол оны халық соқыр мыстан деп айтатының білетін. Періште кедей халықтарды жинап, оларға қандай жағдайда екенін айтып, басқарушыны өзгерту керектігін айтады. Халық көтерліске шыққалы жатқаның білген ханшайымның өгей шешесі : қалағандарын заң ба? Мен заңды қайтарайын, бірақ ханшайым басқарушы бола алмайды ғой, ол әлі жас дейді. Сөйтіп заңды қайтарады. Періште бүкіл халықтың алдына шығып: тағы бір заң енгізсеніз дейді.
Өгей шешесі: ия қосайын. қандай заң.
Періште: сайлау-дейді.
Өгей шешесі: (Бұл сөздің мағынасын түсінбей жазтып), қосам деді.
Осылайша халық сайлауда ханшайымды таңдап, тату өмір сүріпті.
Объяснение: