2-тапсырма. Оқылым. Жазылым. Өлеңді түсініп оқы Бірінші қыз туралы 2 сөйлем жаз.
Бірінші бір қыз келер ақша мандай,
Жамағат - үлкен - кіші мақтағандай.
Анадан туғаннан - ақ болып дана,
Әлінше жақсыларды жақтағандай.
Құрбысын жауға бермес ол шаhыбаз,
Жолдасын сары алтындай сақтағандай.
Жүреді теңін тауып ойнап - күліп,
Сыны жоқ жұмысының ақсағандай.
ә) Екінші қыз туралы бір сөйлем жаз.
Екінші бір қыз келер тілі жорға,
Ұқсаған жұмақтағы бейне хорға.
Ажары, ақша беті сағымданып,
Жарасар құлағына алтын сырға.
б) Үшінші қыз туралы бір сөйлем жаз.
Үшінші бір қыз келер қара шашты,
Күлім көз, оймақ ауыз, қиғаш қасты.
Шомылған айдын көлдің аққуындай,
Отырар ағажан деп кәрі - жасты.
Жібек Жолы» (Ұлы «Жібек Жолы») — Қытайдың Ши-ан деген жерінен басталып, Шыңжаң, Орталық Азия арқылы Таяу Шығысқа баратын керуендік жол бағыты. Атауды алманиялық ғалымдары Ф. фон Рихтһофен (F. von Richthofen) бен А. Һерман (А Hеrman) 19 ғасырда ұсынған.[1] Ұлы Жібек жолы - адамзат өркениеті жасағын тарихи ескерткіштердің бірі. Біздің дәуірімізден бұрынғы II ғасырдан басталған бұл жол, Еуропа мен Азияның-Батыс пен Шығыстың арасын жалғастырған көпір болған. Оның Қазақстан жерін кесіп өтетін тұсында, VI ғасырдан бастап екі бағыт: Сырдария және Тянь-Шань жолдары бағыттары кең өрістелген. Бірінші жол Қытайдан басталып, Шығыс Түркістан Қашқар арқылы Жетісуға, содан Сырдарияны жағалап, Арал маңынан әрі қарай Батыс елдеріне өткен.
ответ
Ұйықтар алдында бөлмеме келген балам: – Әке, мына жазған шығармамды оқып, қате жері болса дұрыстап беріңізші, – деп қолыма бір дәптерді ұстатты. Онда бұлай жызылыпты: «Апай бүгін бізге «Мен өскенде кім боламын?» – деген тақырыпта шағын шығарма жазып келуімізді тапсырды. Мен мектептен үйге жеткенше ойланып келдім. Мен өскенде кім боламын? Қандай қызық сұрақ, маған салса бір емес, бірнеше мамандықтың иесі болғым келеді.
Дәрігер болғым келеді, әсіресе кардиолог. Әжемнің жүрегі ауыратындықтан, үнемі кардиолог дәрігер туралы үйде, дастархан басында жиі айтылады. Шіркін, кардиолог болсам ғой, әжемді емдеп жазар едім. Ал әкемнің жағдайын ойласам, бастық болғым келеді. Өйткені әкем жұмысбасты, соның өзінде демалыс немесе мереке күндері бастығының бұйыруымен жұмыстан тыс жұмыстарға тартылады. Содан бізді ойнатып шығуға уақыты болмай қалады. Егер бастық болсам, әкемді жұмсағыш бастықтың өзін жұмсар едім.
Ал анамды ойласам дүкендегі сатушы болғым келеді. Оның себебі, анам демалыс күндері қала сыртындағы базарға азық-түлік, көкөніс сатып алуға кетеді. Содан шаршап келіп, үй жұмысына кіріседі, бізбен бірге ойнауға мүлде зауқы болмайды. Біз одан: – Ана, бұл заттар үй қасындағы дүкендерде де бар емес пе, несіне ұзаққа барып, қап арқалап босқа шаршап жүрсіз, – дейтінбіз. Маңдайы тершіп, екі иығынан дем алып отырған анам бізді бауырына басып, жүзі күлімсіреп, «ол жақта арзан, бұл жерде қымбат. Ақшаны үнемдеп жұмсау да, жұмыс істеп ақша табудан кем емес» дейтін.
Үйге келген соң да ойландым. Шіркін, бір адам үш түрлі мамандық иесі болуға мүмкіндік болар ма екен? Болса, мен осы үш түрлі жұмыстың бәрін де істер едім. Баламның жазған шығармасы осы, оқып шықтым. Қасымда не дер екен деп, демін ішіне тартып тұрған баламды бауырыма басып, маңдайынан иіскеп, ризашылық білдірдім де: – Балам, шығармаң жақсы екен. Маған өте ұнады. Бірақ, менің ойымша, бала өскенде ең алдымен Адам болуы керек. Содан соң жаны қалаған бір немесе бірнеше кәсіпті игерсе, нұр үстіне нұр болары хақ, – дедім.