2-тапсырма. Сөйлемдерден есімшені тауып, сөйлемнің қай мүшесі екенін айтыңдар.
Есте сақтаңдар!
1. «Батыр түсiнде жау көреді, балық-
шы түсінде ау көреді» дегендей, мен
түсімде қашып келе жатқанымды көрдім
(Ғ.Мус.). 2. Бір әйел қолтығындағы
шумақталған көп қағаздан жиылыста
отырғандарға бір-бірден беріп жатыр
(Б.М.). 3. Құлағын салмас, тіліңді алмас
көп наданнан түңілдім (Абай). 4. Бақты-
ғұл ашу үстінде не де болса барын айтып
қалмақ ниетте болатын (М.Ə.). 5. Аузы
кемсиген бір кемпір арбадан түсіп жатқан
Раушанға бажырая қарап, қабағын тыр-
жита түсіп, жанындағы отырған тарғыл
бетті әйелге бірдемені сыбырлап айтып
екеуі күңкілдеді (Б.М.).
• Есімшеде есімнің де,
етістіктің де қасиеті
бар. Оның есімге тән
қасиеті есімдерше
(мысалы, сын есімше)
түрленіп, сөйлемнің
барлық мүшесі
бола алатынынан
көрінсе, етістікке
тән қасиеті шақтық
мәнді білдіретінінен
байқалады. Есімше
үш шақты жасауға
қатысады.
​

Қазақ халқы  - талай ғасырлар бойы көп қиындық көрсе де, ежелден келе жатқан салт-дәстүрін ұмытпаған халық. Мысалы, дүниеге сәби келсе, ағайын-туыс бірін-бірі құттықтап, сүйінші сұрайды. Сүйіншіге хабардың маңыздылығына қарай мал, ақша немесе әртүрлі бағалы заттар беріледі. 
Ұзақ сапарға шығатын адам қой сойып, жақын туған-туысын шақырып, үлкендерден бата алады.  Халқымыз мұны «Жолаяқ жасау» дейді. Жолаяқ жасау күні бүгінге дейін жалғасып келеді. 
Тойда, мейрамда аналар мен әжелер шашу шашады. Шашуды кәмпит тәрізді тәттілерден де, күміс теңгелерден де шашуға болады. Жаңа түскен келін табалдырық аттағанда шашу шашу – қалыптасқан дәстүр.
Сонымен қатар тағы бір дәстүр - бесік той. Бесік тойда туған-туыс жиналып, нәрестені бесікке салады. 
Міне, қазақ халқының осындай мән-маңызы жоғары салт-дәстүрлері өте көп. Бұл дәстүрлер қанша заман өтсе де өз маңызын  жоймады. Оның өзі халқымыздың дәстүрге беріктігін көрсетеді. Сондықтан, біз, келешек қазақ жастары, ата-бабамыздан бері жалғасып келе жатқан ата-салтымызды ұмытпай, оны келесі ұрпаққа жеткізуіміз керек. Себебі, ел дамуының негізі ата-салтымызды құрметтеуден басталады.

Калау рай:                                       көпше:
менің өскім келеді                          біздің өскіміз келеді   
сенің өскің келеді                           сендердің өскілерің келеді     
сіздің өскіңіз келеді                        сіздердің өскілеріңіз келеді
оның өскісі келеді                           олардың өскілері келеді

буйрық рай                                        көпше:
мен өсейін, өсейінші, өсірейін             өсірейік
сен өс, өссеңші, өсір                         өсіріңдер  
сіз өсіңіз, өсіріңіз                                өсіріңіздер
ол өсірсін, өссін                                 өсірсін   

шартты рай:                                    көпше:
мен өсірсем                                    өсірсек  
сен өсірсең                                    өсірсеңдер
сіз өсіірсеңіз                                  өсірсеңіздер   
ол өсірсе                                         өсірсе