2 - тапсырма . Томендегі мәтінді толықтырыңдар . Көсемшенің есімшенің жұрнақ тарын қойып , қай сөйлем бұрынғы өткен шақта тұрғанын анықтаңдар Ұялы телефонның зияны жайында көп айтыл Жиі қолданатын адамды ми ісігіне үшыратуы мүмкін деген сияқты қорқынышты мәліметтерді ғалымдар алға тарт ... баст ... ды . Ал ғаламтордан келетін қауіп одан да қорқынышты . Қазіргі таңда ғаламтор жастардың басты ермегіне айнал ... . Әлеуметтік желілерде байланыс орнатудың түрі көбей ... сайын оған қызыға түскендердің қатары арт ...
Талантты ғалым, публицист, әдебиет зерттеушісі, саяхатшы-географ Шоқан (шын аты Мұхаммедханафия) Шыңғысұлы Уәлиханов XIX ғасырдың екінші жартысында Қазақстанда туған демократтық, ағартушылық мәдениеттің тұңғыш өкілдерінің бірі. Оның қысқа да жарқын өмірі, жан-жақты зерттеушілік қызметі, философия, этнография, тарих, экономика, құқық, география, ауыз әдебиеті, әдебиет теориясы, т.б. жайындағы ғылыми зерттеулері, пікірлері қай кезде болмасын өзінің құндылығымен жарқырай берері сөзсіз. Қазақ халқының рухани ізденістерінің жарқын көрінісі бола отырып, қоғамдық ойсана, пікір-тұжырымдардың биіктей өркендеуіне ерекше ықпал етті. Шоқан 1835 жылдың қараша айында қазіргі Қостанай облысының Құсмұрын бекетінде атақты аға сұлтан Шыңғыс Уәлиханов отбасында дүниеге келген. Арғы атасы Абылай жоңғарларға қарсы соғыста асқан ерлік көрсеткен, ел бірлігі мен тыныштығы үшін күрескен, ақылды қолбасшы, іскер дипломат, амал-айласы мол Орта жүз ханы болған.
Шоқанның балалық шағы Сырымбет тауының баурайында, туған елі Көкшетауда өткен. Шоқан әжесі Айғанымның тәрбиесінде болған. 1847 жылы 12 жасар Шоқанды әкесі сол кездегі ең таңдаулы оқу орны болып есептелген Сібір кадеті корпусына оқуға орналастырады. Шоқанның бүкіл келешегі мен ғылым, өнер жолындағы талантын ашуда бұл оқу орнының маңызы ерекше болды. Мұнда жабық әскери оқу орны болғанымен, көптеген пәндер әскери сабақтарға қоса орыс, батыс әдебиеті, географиясы мен тарихы, философия, физика, математика негіздері, шетел тілдері оқытылып, орыстың озық ойлы интеллигенттерінің өкілдері сабақ берген. Оқытушылар құрамында білімді және прогресшіл ой-пікірлі адамдар көп болған.
Қазақ ұлттық әшекейлері-бұл жай ғана зергерлік бұйымдар емес. Бұл-ұлттық мәдениет пен тарихтың күрделі бөлігі.Әр түрлі күзеттер түріндегі алғашқы әшекейлер сәби жасында қызға кигізіліп, қыздар сәнді және күрделі әшекейлер киді.Тұрмысқа шыққан соң, әйел жаңадан патентпен өз әшекейлер неғұрлым қарапайым.Тастардан ендірмелер жиі көз деп аталды:
бирюза бақыт әкеледі,
янтарь-көптеген ауруларды емдейді, қиындықтардан қорғайды,
барлық ұсақ тастардың арасында бақыт пен қуаныш әкелетін тас деп санаған ақық танымал болды. Көшпелілер "күн тасы" ақыры әйелдерді қобалжудан, бұзудан, бедеуліктен қорғайды, ал қарт және әлсіз адамдарға күш қайтарады деп санайды. Қазақтың ұлттық зергерлік әшекейлері бүгін де танымал. Олар, бұрынғыдай, массивтілігі мен салтанаттылығымен ерекшеленеді: кеуде әшекейлері белге дейін жетеді, сақиналар қолдың едәуір бөлігін жабады.Әйелдердің зергерлік әшекейлері арасында сақиналар (жүзік) ерекше орын алады. Ежелгі заманнан бері олар сиқырлы қасиеттерге ие болды: сақиналар мен жүзіктер керемет күшке ие және зұлым рухтардан қорғайды деп саналды. Перстни мен ерлер киді. Осылайша, соғысқа жиналған жігіттер құс тұмсықты сыйға тартты-ол үйіне тірі және дені сау болып оралды. Сақинадан басқа, қазақ қыздары дәстүрлі түрде білезікті әшекейледі. Олар әдетте бір немесе жұпта (екі қолында) киген. Амулетницалар: Үшбұрыш тұмарша, тұмар (салпыншақтары бар полой трубка түрінде), алқа, оніржиек. Мұндай амулетхананың ішіне: үкінің қауырсындары, Құраннан үзінділер, түйенің немесе қойдың жүнінің шоғыры салынған. Ал оніржиек үйленген әйелдер киген және міндетті түрде емізетін аналар - сүтті шлаздан қорғау үшін.
Перевод:Казахские национальные украшения – это не просто ювелирные изделия. Это – весомая часть национальной культуры и истории, корни которой теряются в глубине веков.Первые украшения в виде различных оберегов надевали на девочку в младенческом возрасте,Взрослея, девушки надевали более нарядные и сложные украшения.Выйдя замуж, женщина вновь меняла свои украшения на более простые.Вставки из камней часто называли көз например:
бирюза приносит счастье,
янтарь – лечит многие заболевания, уберегает от неприятностей,
коралл – защищает от порчи и наговоров…
Среди всех поделочных камней популярным был сердолик, который считали камнем приносящим благополучие и радость. Кочевники считали, что сердолик «солнечный камень» защитит женщин от сглаза, порчи, бесплодия, а пожилым и ослабленным людям вернет силы. Популярны казахские национальные ювелирные украшения и сегодня. Их, как и прежде, отличает массивность и торжественность: нагрудные украшения доходят почти до талии, кольца закрывают значительную часть руки.Особое место среди женских ювелирных украшений занимают кольца (жүзік). С давних времен им приписывались магические свойства: считалось, что кольца и перстни обладают чудодейственной силой и защищают от злых духов. Носили перстни и мужчины. Так, джигитам, собиравшимся на войну, дарили құс тұмсық – чтобы он вернулся домой живым и здоровым. Помимо колец, руки казашек традиционно украшали браслеты – блезік. Их обычно носили по одному или в паре (на обеих руках). Заслуживают внимания и нагрудные украшения-амулетницы: треугольная тұмарша, бой тұмар (в виде полой трубки с подвесками), алқа, онiржиек. Внутрь такой амулетницы вкладывались обереги: перья филина, выдержки из Корана, пучок шерсти верблюда или овцы. А оніржиек носили замужние женщины и обязательно - кормящие мамы – чтобы защитить молоко от сглаза.