2-тапсырма. Қысқаша берілген мәтінді түсініп, «төрт түлік» жануарлардың маңызы туралы өз пікіріңізді жазыңыз., көлімі 80 сөз.( прочитайте предложенный текст и на пишите рассказ о домашних животных,рассказ должен быть не менее 80 слов) Қазақ халқы түйе, жылқы, қой, сиырды «төрт түлік» деп атаған. Олардың әрқайсысының өз төлдері бар. Қазақ халқы әр түліктің пірі бар деп санайды.
Жылқы - ер қанаты. Қазақ халқы жылқыны, ең алдымен, «ел қорғаған ердің жан серігі» деп дәріптеген. Біздің аңыз-ертегілерімізде, батырлық жырларымызда иесі қысылғанда ақылды, күшті тұлпарлар көмекке бірінші болып келетіні туралы көп айтылады. Жылқының пайдасы өте көп.
Жаратылысында қасқыр мен ит бітіспес жау. Дегенмен ит қасқырдан әлсіз, оған көп бата бермейді.
Иттің сырттаны болмаса, қасқырға, бөріге қарсы келгенде бата алмайтындары, тіпті иісін сезгеннен зып беретіндері көп. Қазақы ортада қазақы иттер мен дүрегей төбеттердің ұяластарын ауыздандырып қасқырға салатын болған. Десе де, қасқыр алатын иттер некен-саяқ.
Мына бір ел аузындағы сөздерден иттің қасқырға төтеп беруін аңдауға болады: «ауыл иті ала болса да, бөрі келгенде бірігеді», «бөрібасар кетті, бөрі келіп жетті», «бөлінгенді бөрі жер».
Жаратылысында қасқыр мен ит бітіспес жау. Дегенмен ит қасқырдан әлсіз, оған көп бата бермейді. Иттің қасқырдан қорқатыны жайында қазақы ортада мынадай аңыз бар:
«Ертеректе Баласағұн қаласына иелік еткен бір билеушінің баласының түсіне үнемі қасқыр кіріп, оны қуып жүреді екен. Баласының түсін әкесі балгерге жорытады. Сонда балгер: «Мәртебелі Тақсыр, сіздің балаңызды жеу үшін бір сырттан қасқыр келе жатыр екен. Ол қасқырдың қаншығы сіздің балаңыздың жүрегіне жерік екен»-деп түсін жорып береді. Балгердің сөзіне сенбеген әкесі атағы шыққан басқа көріпкелді алдырып, оған баласының түсін баяндап береді. Бұл көріпкел де алдыңғы балгер айтқанды қайталаса керек. Сонда амалы таусылған баланың әкесі көріпкелге
«Менің баламды өлімнен құтқарудың жолын айтсаң, бар тілегіңді орындаймын» дейді. Сонда балгер «Осы жерден төрт күндік жерде бір кедейдің сырттан иті бар. Егер балаңыз үлгеріп жетсе, сол ит қана оны өлімнен құтқара алады, балаңызды тез арада аттандырыңыз» дейді. Əкесі сөзге келместен баласын сәйгүлікке мінгізіп, аттандырып жібереді.
Бала тоқтамастан шауып, үшінші күн дегенде артынан қасқыр түсіп бастырмалата қуады. Сәйгүлік болдырып шабысы бәсеңдегенде қасқыр да жетіп қалады. Сонда алыстан үрген иттің даусы естіледі. Иттің даусынан сескенген қасқыр тоқтап қалады. Иттің даусы басылған соң қайта қуып, балаға қуып жетеді де аттың құйрығынан тістеп, тартып тоқтатады. Осы кезде алдынан ақсарбас төбет атып шығады. Итті көрген қасқыр атты жібере сала, орнынан та тұра қалады. Иттің сырттаны мен қасқырдың арланы алыса кетеді. Адамдардың оқыс шыққан дауыстарына ит қарап қалғанда қасқыр оны желкеден бас салады. Осы кезде иттің иесі жетіп, «Қап, әттеген-ай, бекер жасадың, енді иттерге қасқыр қожалық ететін болды»-деп беліндегі кездігімен қасқырдың қарнын жарып өлтіреді. Сөйтіп ит те қасқыр да мерт болады. Міне осыдан бастап итті бұрын тістеп басып қалған Қ. атаулыдан ит қорқатын болған екен».
Уақыт - керемет сый.
Бұл сұраққа әркім өз пікірінше жауап беруге болады. Менің ойымша, адам өміріндегі баға жетпес құндылық - уақыт. Уақыт қайтып келмейді, сондықтан бос уақытты сарп етпей, тиімді қолдана білу керек. Себебі, қазіргі ғылым мен техниканың дамыған уақытында біздің қоғамымызда "уақыт - ақша" деген қағида қалыптасқан. Уақытты тиімді пайдалану - табысқа жетудің бірден бір кепілі. Сонымен, "уақтты қалай тиімді пайдалану керек?" деген сұраққа мен келесідей ақыл - кеңес беретін едім:
1. Жоспар құру. Бір күнге, аптаға, айға немесе бір жылға жоспар құру - маңызды істерді айқындауға, бірде бір минутты босқа кетірмеуге көмектеседі.
2. Бастаған ісіңізді аяқсыз қалдырмай, алдымен бір істі бітіріп, сосын келесісіне көшіңіз.
3. Күнделікті атқарылған істерге талдау жасаңыз.
4. Жұмыстарды кейінге қалдырмаңыз.
5. "Бүгін және дәл қазір қандай жұмыстар маған пайда әкеледі?" Осы сұрақты өз-өзіңізге әрдайым қойып жүрген абзал. Бұл өзіңізді тәрбиелуге және уақытты ұтымды пайдалануға көмектеседі.
6. Уақытты тиімді пайдаланудың тағы бір жолы - уақытыңызды босқа алатын теледидар көру, әлеуметтік желілерде отыру, телефон арқылы ұзақ сөйлесу т.с.с. нәрселерден бас тарту.
Ал сіз осы айтылған ақыл – кеңестің қайсысын қолданасыз?