2-тапсырма. «Жастар жадына ғаламтор жау» мәтінінен есімше, көсемше, тұйық етістіктерді анықтаңдар. Есімше, көсемшенің қандай шақ жасап тұрғанын
керсетіңдер.​

1. Мына жолдарда леп белгісі бұйрықты білдіріп тұр.

Тек Бапайдың кемпірі:

— Әй, Аян, қайдасың?! Анау сиырды байла! Қаз-үйректерді қама! Биені суғарып, шөп сал! — деген кезде, бізге жалтақтай қарап үйге кететін, едәуір уақыттан кейін қайтып оралатын.

( С. Мұратбеков “Жусан иісі”)

2. Бұл жолдарда леп бергісі сүйіспеншілікті білдіріп тұр.

Қазірде көлденең көзге себепсіз сияқты осы шаһарда жүріп қалсам да, мен Әйгерімді ыстық сағынышпен сағынамын! — деді.

( М. Әуезов “Абай жолы” 2 том)

3. Бұл жолдарда: ішінде сұраулы сөйлем жасайтын элементтері бар, ерекше сезіммен айтылатын лепті сөйлем.

— А? Сөйтіп пе? Е-е-е баласынан айналдым,.. Құлдығым... Көкесіне тартқан құлыным... Сенің жолыңа мен неге құрбаның боп шалынбаймын, садағаң боп неге кетпеймін!..

( С. Мұратбеков “ Жабайы алма” )

Қазақ халқының салтында үлкенді сыйлау әдептіліктің бір үлгісі болып табылады. ата-ананы сыйлау, оларды қадірлеу, ізет көрсету ң ең қастерлі қасиеттерінің бірі. кіші үлкенді сыйласа, үлкендер де өз тарапынан оған лайық ықылас білдірген. содан барып үлкен мен кіші арасында жарасымды қарым-қатынас орнаған. ол әдетке айналып әдептілік ережелерін тудырған. үлкендер отырған жерде сөз жарыстырмай, ізет көрсете білу, көңілге қарай сөз айту, қажет кезде өзіңді ұстай білу халық дәстүрінде қалыптасқан қасиеттер. әдептілік бойында бірден қалыптаспайды. ол - біршама жылдардың, қоршаған ортаның, жақсы тәрбиенің жемісі. ата-ана өз үшін тәртіптілік пен сыпайылықтың, жарасымдылықтың, қамқорлықтың үлгісі, отбасындағы тәрбие құдіреті осында. арасындағы қарым-қатынас әдептілікке негізделсе, жан-жағына жылуын шашады, әдепсіз болса қапаландырады. -ең әуелі ілігімен, әдебімен көрікті. әдептілік-өзіңді әр түрлі жағдайда мінез-құлықтың жалпы ережелеріне, эстетикалық, этикалық талаптарға сәйкес ұстай білу. әдепті ыңғайсыздық тудыратын жағдайды болдырмауға тырысады. әдепті болу үшін өзіңді-өзің ойша болса да басқа ң орнына қоя білуің керек. әдепті өзінің басқа жек көретінін немесе өте жақсы көретінін көпшіліктің алдында білдірмейді, бұл басқаларды ыңғайсыз жағдайда қалдырмау үшін қажетті.мәдениеті жоғары болған сайын, оның айналасындағы қарым-қатынасы сыпайы бола түседі.