2 - тоқCAH БойынША жиынтық БАҒАЛАУҒА АРНАЛҒАН ТАПСЫРМАЛАР « Денсаулық - зор байлық » , « Сүйіспеншілік пен достық » бөлімі бойынша жиынтық бағалау тапсырма : Мәтінді мұқият тыңдап , мазмұндаңыз , ондағы тірек сөздерді , негізгі және қосымша ақпараттар мен көзқарастарды табыңыз . Екі дос Ертеде , ел арасында жаугершілік жиі болған кезде қазақтың екі жауынгері төс қағысып , дос болады . Бірде аскерлер бір өзеннің бойына шатыр тігіп дамылдайды . Сонда тұтқиылдан жаудың қаптаған қалың тобы шабуыл жасайды . Тонаған мал мүліктерін тиеп кетеді . Қолға түскен қазақ жасағын айдап әкетеді . Әлгі екі достың біреуі жау қолына түседі . Досының қолға түскенін естіген екінші батыр күздің қара суығын елеместен өзенді малтып өтіп , жау жатқан жағаға келеді . Анталаған жау әскерлері оны тарпа бас салады . Жауынгер өзін қолбасыларына алып баруын өтінеді . Алып барған соң , ол жаудың қолбасына : - Мен қолдарыңа түскен бір жауынгерге құн төлеп , сатып алуға келдім . Менің оған айырбасқа берер мал - мүлкім жоқ . Бір - ақ нәрсе беремін Ол - өзімнің өмірім . Досымды босатсаңдар , ол үшін өзімнің өмірімді қияр едім , - дейді . Қолбасы ойланып отырып , оны сынамақ болады да : - Жарайды , мен сені қыршыныңнан қимай - ақ қояйын . Маған сол өміріңнің бір бөлшегін ғана берсең болды , - дейді . - Ол не ? - деп сұрайды досын қүтқаруға келген жігіт . - Маған сенің көздерің керек , - дейді қолбасы . - Ол да болсын , көзімді ал да , досымды босат , - дейді жігіт . Ол бұл сыннан сүрінбей өтеді . Әлгі жауынгер тұтқыннан босанған досының иығына қолын артып , зағип күйі қуана күлімдеп келе жатады . Мұны көрген жаудың қолбасшысы : « Мұндай ерлері бар халықты тұтқиылдан келіп , қапыда бас салған жағдайда болмаса , бетпе - бет ұрыста жеңу өте қиынға соғар » , - деп түйеді . Сөйтіп өзінің әскерлеріне шегінуге бұйрық берген екен . Көзқарас Қосымша ақпарат Негізгі ақпарат
Сын есім - заттың түрін, түсін сапасын, сипатын, көлемін білдіретін сөздер. Сын есім қандай? қай? деген сұрақтарға жауап береді. Мағынасына қарай Сапалық және қатыстық деп бөлінеді. Тұлгасына карай:Негізгі жане Туынды деп бөлінеді.
Зат есім - дегеніміз заттың,құбылыстың,ұғымның атын білдіріп,кім? не? кімдер? нелер? деген сұрактарга жауап береді.
Болашақты болжай білген бабалар.
Екі миллион сегіз жүз мыңдай шаршы квадратты алып жатқан қазақ елі болмысынынан кеңпейіл,қонақжай,батыр да батыл,дана халық екенін білеміз.Бұл қасиеттермен қатар қазақ халқының болашақты болжаушылық қасиеті де таңқалдырмай қоймайды. «Өткенді білмей,болашақты болжай алмайсың» демекші,әрине,болжау көпті көрген,білген адамның қолынан ғана келеді.Осыдан мындаған жылдар бұрын қазақ халқының басына небір нәубеттер түскенде ел жанашылары,белді тұлғалар елдің болашағын күңірене болжаған еді.Солай елдің ертеңін ойлаған Асан қайғы:
Мұнан соң қилы-қилы заман болар,
Заман азып, заң тозып жаман болар.
Қарағайдың басына шортан шығып,
Бабалардың дәурені тәмам болар,— деп таусылуы орынды еді.Қазіргі таңда он сегіз миллиондай халқымызбен ата - бабамыз тек жақсылыққа болжап кеткен дүниелерді жүзеге асырып жатқандығына мен сенемін.