В
Все
М
Математика
О
ОБЖ
У
Українська мова
Х
Химия
Д
Другие предметы
Н
Немецкий язык
Б
Беларуская мова
М
Музыка
Э
Экономика
Ф
Физика
Б
Биология
О
Окружающий мир
У
Українська література
Р
Русский язык
Ф
Французский язык
П
Психология
О
Обществознание
А
Алгебра
М
МХК
Г
География
И
Информатика
П
Право
А
Английский язык
Г
Геометрия
Қ
Қазақ тiлi
Л
Литература
И
История
nataljalevchen
nataljalevchen
21.03.2021 04:34 •  Қазақ тiлi

21. Мағыналары қарама- қарсы сөздерді тап А) Ол судың ыстық-суығына қарамай қотарып салды
В) Ол баладан бәрін бүге-шүгесіне дейін сұрап алды
С) Соғыстан кейін бұл жердің астан-кестеңі шықты
D) Кең зал ығы-жығы халыққа толды
Е) Ол мейрамдарда көрші-қолаңдарды аралап кетеді

22. "Айтылған сөз- атылған оқпен тең" мақалдан деректі зат есімді тап
А) оқ
В) айтылған
С) атылған
D) сөз
Е) тең

23. Синонимді тап
А) Қауіп бар жерде қатер бар
В) Ол әншілік өнерді өте жас кезінен бастады.
С) Күләштің әншілік өнері әлемге әйгілі.
D) Таңертең қорадағы екі-үш тұяқты өріске айдап шықты
Е) Дауылдан кейін тыныштық орнаған.

24. Сын есімі бар мақалды тап
А) Өтірік сөз өрге ба
В) Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей
С) Отан отбасынан басталады
D) Ата өнері-балаға мұра
Е) Күшіңе сенбе, ісіңе сен

25. Лексикалық мағынасынан айырылып, сөйлемде зат есімдермен тіркесіп қолданылатын есім сөздерді тап.
А) Көмекші есім
В) Сан есім
С) Сын есім
D) Зат есім
Е) Жалпы есім

Мәтінді оқып, тапсырмаларды орында.
Қымбат қазына
Ертеде бір тілге жүйрік, шешен қария көз жұмарында ұлына: «Балам, әкем кедей болды деп қамықпа. Менің саған тастаған көп қазынам бар, соны тауып алып қадіріне жет», - депті. Бала кейіннен оны әрі іздейді, бері іздейді, таба алмайды. Арып- ашып жүріп, ауылдағы абыз ақсақалдарға мұңын шағыпты. Әлгі дана қарт тыңдап болып:
-Е, балам, әке баласына өтірік айтпас болар, ақтық демінде ақиқатын айтқан екен. Әкең өте шешен адам еді, жарықтық. Оның саған қалдырған мол мұрасы- қасиетті тіл. Бәріміз сөздің дәмін келтіріп, қалай сөйлеуді сенің әкеңнен үйренген едік. Дүниеде тілден қымбат, мәңгілік мұра болмақ па, сірә! – деп аталы сөздің жұмбағын шешіп беріпті.
(edulife.kz/sabaq-kz/attachment/tuan-tlm-tregm.docx)

26. Мәтіннің мазмұнына сай мақалды анықтаңыз
А) Тіл - өлшеусіз қазына, өрісі кең әлем
В) Байлық байлық емес, бірлік — байлық
С) Бейнет көрмей, дәулет жоқ.
D) Жеті жұрттың тілін біл, жеті түрлі білім біл.
E) Оқу- инемен құдық қазғандай

27. "Дүниеде тілден қымбат, мәңгілік мұра болмақ па, сірә! – деп аталы сөздің жұмбағын шешіп беріпті." сөйлеміндегі шығыс септігінде тұрған зат есімді тап
А) тілден
В) дүниеде
С) сөздің
D) мәңгілік
E) жұмбағын

28. "Менің саған тастаған көп қазынам бар, соны тауып алып, қадіріне жет», - депті." сөйлемдегі деректі зат есімді табыңыз
А) қазына
В) менің
С) тастаған
D) қадіріне
E) тауып ал

Тіл үйрену жайлы
«Мен шетел тілін үйренейін деп едім, бірақ уақытым жоқ» деген сөзді жиі
естиміз.
Мен 38 тіл білемін, сондықтан бұл сылтаудың еш негізі жоқ екенін айтайын.
Мәселе – уақыттың жоқтығында емес, тәртіптің жетіспейтіндігінде немесе
ерік-жігердің жоқтығында.
Тіл үйреніп, табысты болу үшін, күніне жарты сағат жеткілікті. Бірақ осы
уақытты пайдаланбай: «Келесі дүйсенбіден бастаймын», - демеу керек.
Менің көп тіл білуімнің себебі – уақытымды босқа өткізбегендігімнен. Тіл
үйренумен қатар түрлі спортпен айналыстым, билеуді, театрға, киноға баруды
жақсы көрдім, көп оқыдым, яғни, уақытты «босқа өлтірмедім». Менің бар
құпиям – осы.
(Е.Чернявский)
29. Мәтіннің негізгі ойы не?
А) уақытты босқа өткізбеу
В) көп тіл үйрену
С) көп оқу
D) спортпен шұғылдану
E) тәртіпті болу

30. "Тіл үйреніп, табысты болу үшін, күніне жарты сағат жеткілікті" сөйлеміндегі сын есімді анықтаңыз
А) табысты
В) жеткілікті
С) үйрену
D) сағат
E) тіл

Показать ответ
Ответ:
mashashherbina
mashashherbina
11.11.2020 10:17
ХАЛЫҚ АУЫЗ ӘДЕБИЕТІ

                                                                

Ауыз өдебиеті көркем ойлау мен көркем сөздің озык ұлгісі  ретінде калыптаскан. (Ә. Қоңыратбаев. )
Ауыз әдебиеті — халқымыздың ауызекі шііғарып, ауызекі тарап отыратын асыл мұрасы. Онда халкы-мыздың ғасырлар бойғы басынан кешірген тарихи белестері, елінің тәуелсіздігі жолындағы ерлік, батырлык кимылдары, халықтың әдет-ғұрпы, салт-дәстүрі, арман-мүддесі, қиялы, жастардың кіршіксіз пәк махаббаты сөз өнерімен кестеленген.
Ауыз әдебиеті — талай-талай ғасырлар жемісі. Халық оны сонау ықылым заманнан рухани асыл қазына ретінде сактап, ұрпақтан-үрпакка мүра етіп, бүгінгі біздің дәуірімізге жеткізген.
Ауыз әдебиетінің түрлері. Халық ауыз әдебиеті бірнеше түрде және эр түрлі жанрда дамыған.
Халык ауыз әдебиетінің негізгі түрлері:
а) түрмыс-салт жырлары; ә) мақал-мәтелдер, жүмбақ-тар; б) ертегілер; в) эпостық жырлар; г) лиро-эпостық жырлар; д) айтыс өлеңдері; ж) тарихи жырлар; з) шешен-дік сөздер, т. б.
Ауыз әдебиетіндегі түрмыс-салт жырлары, көңіл күйін білдіретін кара өлеңдер мен ән мөтіндері лирикалық жанрға, ал ертегілер, аңыз ертегілер, батырлар жыры эпостық жанрға жатады. Драмалық жанр бүрын болған емес, ауыз әдебиетіндегі "Жар-жар”, айтыс өлеңдерінде онын тек жүрнақтары ғана болған. Драмалык жанр — жазба әдебиеттің жемісі.
Ауыз әдебиеті мен жазба әдебиеттің арасындағы кейбір айырмашылықтар. Ауыз өдебиеті де, жазба әдебиет те —көркем туынды, асыл сөз өнері. Бүл жағынан келгенде, екеуінен де көркем шығармаларға тән барлык сапалық қасиеттерді үшыратамыз. Дегенмен ауыз әдебиетінің жазба әдебиеттен айырмашылықтары, ерекшеліктері бар. Атап айтканда: 1. Ауыз әдебиетінің белгілі бір авторы жок. Басында оларды шығарған ақын-жыраулар болған, заманы өте берген сайын олардың алғашқы шығарушыларының есімі үмыт калып, олар жалпы хальщтык шыгармаға айнальш кеткен. 2. Ғасырлар шеруінен, талай өлеуметтік, коғамдык топтар елегінен өтіп, сан алуан өзгерістерге үшыраған. Олардың алғашкы нұскасы езгеріп, көптеген жаңа нұсқалары пайда болтан. Мысалы, "Қозы Көрпеш — Баян сүлу” жырының он бес, сол сияқты "Қобыланды”, "Алпамыс” дастандарының бірнеше нүскалары болған.
3. Ауыз өдебиетінде синтаксистік кдйталаулар, тұракты үйкастар, сөздер мен сөйлемдердің қайталануы жиі кез-деседі. Мысалы, "Қамбар батыр” жырында:
Алпыс үйлі Арғынның,
Токсан үйлі тобырдын...
Ал "Қыз Жібек” жырында:
Базарбайдың Төлегені Талай көштен өтеді,
Сонда бір көшке жетеді,
Көш алдына караса,
Бір қыз кетіп барады...
Немесе "Қобыланды” дастаньінда:
Тайбурыл атты күтыртып,
Оган да келді сыдыртып... —
деген жолдар бірнеше рет кайталанады. Мұндай қайталаулар ертегілерде де баршылық. Ертегілердің көбі "Ерте, ерте, ерте екен, ешкі жүні борте екен” деген сөздермен басталады.
0,0(0 оценок)
Ответ:
0ForeverUnicorn0
0ForeverUnicorn0
10.10.2021 21:42
Қазіргі кезде ғалымдармен табиғатты қорғау қоғамының мамандары ауаны, суды таза сақтап, ағаштарды қорғауға ерекше көңіл бөліп, күрес жүргізуде. Өйткені ғылыми техникалық прогресс заманында күрделі техникалар көбейіп, өндіріс орындары, зауыт, фабрикалардың саны үсті – үстіне көбейіп келеді. Сол себепті ауаның ластануы да мейлінше артты. Ғалымдардың есептеулері бойынша жыл сайын жер беті 9 миллиард кубометр оттегін жоғалтады екен.Мысалы: 1 тонна көмір жанған кзде бірнеше ондаған адамдар бір жыл бойына дем алатын, ал жүк машиналары 950км жүргенде бір адамның жыл бойы дем алатын оттегін жойып жібереді.Ағаштар ауаны шаң – тозаңнан, түрлі улы ғаздардан, әр түрлі микроютардан тазартады. 1 га жерге егілген ағаштар 18 миллион кубометр ауаны тазартып тұрады.Климат жағыдайлары (температура, ылғалдылық, қысым, жел, күн радиациясы) тез құбылып отырса, онда адамның сезім мүшелеріне үлкен әсер етіп, олардың қызметін өзгереді.Мысалы: 1780 жылы қаңтар айының бір түнінде Санк – Петербург қаласында ауаның температурасы – 44 градустан + 6 градус жылылыққа жоғарлаған. Осы түнде қаланың 40 мың тұрғындары ауруға шалдығып, дәрігердің көмегін сұраған.
0,0(0 оценок)
Популярные вопросы: Қазақ тiлi
Полный доступ
Позволит учиться лучше и быстрее. Неограниченный доступ к базе и ответам от экспертов и ai-bota Оформи подписку
logo
Начни делиться знаниями
Вход Регистрация
Что ты хочешь узнать?
Спроси ai-бота