23. Сөйлемдерді оқы. Сызбаларға қарап, бірдей сұраққа жауап бере тін сөздер сөйлемде бір ғана мүшенің қызметін атқаратынын байка.
1. Қастек, Мұзафар, Ескен балаларға арнап бірнеше
Б. Майлин). 1.
кітап жазды.
кімдер жазды?
2. Ол сенен оқысын, үйренсін.
оқысын
Ол не істесін?
үйренсін
3. Біз табиғатты, ауаны, қоршаған ортаны қорғаймыз.
қорғаймыз.
табиғатты
ауаны
- қоршаған ортаны
Біз
• Сөйлемдерді көшіріп жаз.
Заттың іс-әрекетін, қимылын білдіреді. Сұрақтары: не істеді? не қылды? қайтті?
Етістіктің негізгі үш түрі бар: тұйық етістік, көсемше, есімше.
Тұйық етістік - у – ю (й+у) жұрнақтары арқылы жасалады.
Бұл түрді «қимыл есім» деп те атайды. Тұйық етістік зат есімге өзгере алады, шақпен, жақпен байланысы жоқ. (Эту форму также называют «имя действия». Неопределенная форма легко преобразовывается в имя существительное, не выражает лицо и время.) Мысалы: оқу,қолдау,бақылау (читать-чтение, защищать-защита, контролировать-контроль).
-Тағы да біз металл және металл еместерді көріп тұрмыз, бұл жиынтықты бізге археолог әйел сыйлаған болатын.
-Жомарт әйел, оған рахмет
-Енді біз тау-кен техникумының қайнар көзі болып табылатын директорлардың суреттерін тамашалаймыз.
-Ең ұзақ уақыт аралығында директор болған кім?
-Куценко, енді біздің мұғалімдеріміздің суреттерін қараймыз
-Міне Әлия Бейсенбаева, әне Сәуле Ибраевна, әлі тым жас , ал біздің куратор Андрей Серикович қайда?
-Оның жұмыс істеп жүргеніне тек 2 жыл болды, сондықтан біз оның суретін қоймадық. Сізге ұнады ма?
-Иә, өте