27. Төмендегі сөйлем мүшесіне талдау үлгілеріне назар аудар. 1. Сөйлемдердегі қимылды, іс-әрекетті білдіретін сөзді тап.
Оған не істеді? не қылды? қайтті? сұрақтарының тиістісін
қой. Осы сұрақтарға жауап беретін сөз баяндауыш болады.
Баяндауыштың астын екі сызықпен сыз.
2. Сөйлемдегі қимыл, іс-әрекеттің иесін анықта. Сол сөзге
сұрақ қой. Егер ол сөз кім? не? кімдер? нелер? сұрақтарына
жауап берсе, онда ол бастауыш болады. Оның астын бір
сызықпен сыз.
3. Сөйлемдегі өзге сөздерге сұрақ қой. Олар сөйлемнің
тұрлаусыз мүшелері болады. Тұрлаусыз мүшелердің астын
ирек сызықпен сыз.
4. Сөйлем мүшелерінің байланысын сызбамен көрсет:
Оқушылар саяхатқа шықты.
28. Жоғарыдағы сөйлем мүшелерінің талдау үлгісін басшы-
лыққа алып, төмендегі сөйлемдерді талда.
1. Ескерткіштер қорғауға алынған. 2. Сәулетшілерді
кездесуге шақырдық. 3. Астана сәулетті құрылысымен
ерекшеленеді. 4. Мен өскенде сәулетші болғым келеді.
Ел мен жер тағдыры екіталай күйге түскенде қолына ер-азаматтармен бірге қару алып, ұрыс даласында атой салған қазақтың батыр қыздары мен аналарының көп болғаны қарт тарихтың еншісінде жатқан хақ ақпар. Бүгінде оларды дәріптеу былай тұрсын, есімін ұран еткендердің қатары мол. Бұл анасын ардақтаған текті ел үшін зор мәртебе, үлкен қуаныш болса керек-ті.
Қазақ қыздарының әрбірінің бойында қайсарлық пен батылдық, жанарында жалын бар. Олардың осындай қайсарлығы мәңгі өшпес алаумен тең. Үндінің Дели сұлтандығының басын XIII ғасырда қарумен қосқан Рәзия патшайымның да шыққан тегі қыпшақ екені белгілі болды, яғни, түбі қазақ деген сөз. Сондықтан да батыр аналарымыз жайлы тарихтың тереңінен мейлінше сыр суыртпақтауға болады. Домалақ ана, Қызай ана, Жанат, Қарқабар, Алтыншаш, Әлпеш, Момын аналар, Айсары, Таңсұлу, Айтолқын арулар, Ақбикеш, Мақпал, Бопай ханымдар, Айша бибі, Рабиға бегім, Қарашаш, Еңлік, Баян сұлу сынды қазақтың батыр қыздары мен аналары том-том еңбектер жазуға лайық.
Атақты Қабанбай батырдың жары Гауһар өте ақылды, тапқыр жан болған деседі. Соғыста әртүрлі тәсіл ойлап таба білген. Мәселен, түйенің өркешіне найза байлап соғыс алаңына алып келгенде жау жағы қазақтарға қосымша әскер келді деп қаша жөнелген екен. Осындай тәсілдерді соғыс үстінде таба білуімен ерекшеленген Гауһар мәңгі ел есінде.
Назым – Қаракерей Қабанбай мен Гауһардың қызы. Қаһарман қыз сан рет жау әскерін талқандап, әкесімен бірге қазақ-жоңғар соғысына қатысып, елін қорғаған оның ерлігі елге аңыз болып тараған.
Ақбикеш жауды алыстан көретін қырағылығымен танылған қыз екен. Соғыста жау жасағын бақылап, оның бағытын хабарлап отырған. Тіпті, жау бағытын анықтау үшін Қаратау өңіріне биік мұнара салдыртқан. Талай ұрыста қапы қалып, әбден өшіккен жау Ақбикешті қолға түсіріп, қырағы көздерін ойып тастаған көрінеді. Қаратаудағы «Ақбикеш мұнарасы» осы батырдың құрметіне аталған.
Ботагөз батыр – Есет баһадүрдің қызы. 1742 жылы Орынборға кеткенде елін қалмақтар шауып, жылқыны айдап алып кетеді. Сол тұста 150 сарбазды бастап барған Ботагөз жау әскерін тас-талқан етіп, тірі қалғанын тұтқынға алып жеңіспен оралған. Қыз бастаған қолдан ойсырай жеңілгенін естіген қалмақ қолбасшысы бас сауғалап үлгерген негізгі әскерді қатаң жазалаған екен.
Бопай батыр – Кенесары ханның қарындасы. 1837-1847 жылдары Ресей отаршылдығына қарсы жүргізілген көтеріліске қатысқан ол 600-ден астам сарбазды басқарған. Бірнеше рет тұтқынға түссе де ебін тауып құтылып отырған Бопай батыр сарбаздарды азық-түлік, қару-жарақ, киім-кешекпен қамтамасыз етуде айрықша қажыр-қайрат көрсеткен. Барлық істе табандылығымен, ақыл-парасатымен танылып отырған қазақ елінің мақтанышы, ардақты анасы.
Бақты батыр – әкесі жаужүрек болған текті жердің қызы. Алаш арыстарының бірі Мұстафа Шоқайдың әжесі. Бақты әкесімен бірге Түркістанды жаулаушы орыс отаршылдарына қарсы барлаушылық қызмет атқарған.
Міне, қазақтың осындай жаужүрек батыр қыздары мен аналары ел тарихын қалауда, елдігімізді берік етіп, мемлекетімізді құруда айрықша үлес қоса білген. Біз сондай-ақ Мәншүк Мәметова, Әлия Молдағұлова, Хиуаз Доспанова сынды майдангерлерді, Ләззат пен Сабирадай қайсар қыздарымызды атаусыз қалдыра алмаймыз. Олар да кешегі батыр аналардың жолын жалғаған, елдігіміз үшін, өр рухымыз үшін аянбай күрескен намысшыл аруларымыз еді. Сол намысты да рухты қыздарымыз бен аналарымыздың ізбасарлары егемен елден көптеп шыға бергей.
1.Андроновтар Қазақ даласында қола дәуірі кезеніңде өмір сүрген.Олар антропологиялық сипаты жағынан еуропалвқ нәсілге жатады.
2.Сақтар Қазақ даласыда, темір дәуірінде өмір сүрген ержүрек тайпа.Олар иран тілдес
Олардан еуропалық нәсіл көмескіл байқалады.Моңғолидтік нәсілге ұқсайды.
3.Үйсіңдер Қазақ елінде, Жетісуда мекен еткен.Олар келбеті жағынан маңғолиттік нәсілге ұқсайды.Көршілері Қаңлы тайпасы.
4.Түркі дәуірі ежелгі орта ғ кезеңі аралығын қамтиды.Олар өыпшақ тілінде сөйлей алады.Олар өте намысшыл, ержүрек халық.
Қорытынды: әр уақыттың өз кезеңі мен сол кезеннің түрлі елдері болады.Болашақта олар дамып, немесе қирауы мүмкін.
Объяснение:
9999999999%дұрыс
Лайк басып, тіркеліп, 5 жұлдыз қоя кет
Сенің пікірін мен үшін өте маңызды ♥☺️