Шахмат- ақыл- ой спорт түрі. Шахмат сөзінің мағынасы парсышадан патша ( шах) өлді ( мат) дегенді білдіреді екен. Əлемде ең ең кең таралған ойынның бірі болып саналады. шахиат екі ойыншы арасында шахмат тақтасында ойналады. ойын тақтася 64 шаршыдан тұрады. ойынның басында əрбір ойыншының иеоігінде ақ немесе қара түсті он алты шахмат фигуралары тұрады: бір патша, бір уəзір, екі піл, екі ат, екі тура жəне сегіз пешка болады. ойынның ең басты мақсаты қарсыластың тастарын шабуылдай отырып , патшаға мат қою. қазіргі кезде шахматтан үйірмелер ашылып жатыр. жəне балалар қатысып облыстық,қалалық, республикалық деңгейге дейін барып көзе ілініп жүргені сөзсіз. шахмат өте қиын ойындардың бірі. шахматты ойнау үшін ойлануға 1 күн тіпті 2-3 кін ойнауға тура келеді. өйткені ойлауға қажетті ойындардың бірі. ол математика саласына баланың математикаға түсінікпен қарайды.
қазіргі кезде шахматтан үйірмелер ашылып жатыр. жəне балалар қатысып облыстық,қалалық, республикалық деңгейге дейін барып көзе ілініп жүргені сөзсіз. шахмат өте қиын ойындардың бірі. шахматты ойнау үшін ойлануға 1 күн тіпті 2-3 кін ойнауға тура келеді. өйткені ойлауға қажетті ойындардың бірі. ол математика саласына баланың математикаға түсінікпен қарайды.
2.Бірыңғай бітеу буынды сөздер қатары
С) жаңбыр, достық
Д) қазақ, наурыз
Бітеу сөз дегеніміз- дауыссыз әріптен басталып, дауысты әріптен аяқталатын сөз.
3.Тасымалдауға болмайтын сөз
Е) қарт
Қарт сөзі тасымалдауға келмейді.
Қ - арт (қате)
Қа - рт (қате)
Қар - т (қате)
4.М.Мақатев қай жылы дүниеге келді?
Д) 1931 жылы
5. Барыс септігінде тұрған сөзді көрсетіңіз
«Асқар көршісіне тез келуді ескертті»
С) көршісіне
Барыс септігінің сұрағы- Кімге? неге? қайда?
Кімге? көршісіне
6.Туынды сын есім
В) сабырлы
Туынды сын есім дегеніміз- түбірге жұрнақ жалғану арқылы жасалған сын есім.
Сабыр жұрнақ- лы.
7.Жіктік жалғауы дұрыс жалғанған зат есім
Д) Шәкіртпіз
8. Түбір сөздер қатарын табыңыз
E) Сурет, ән, күй
9.Буын үндестігіне бағынбайтын қосымша
С) - мен, - бен, -пен
10.Ұяң дауыссыздан басталған сөз
Е) жалқау
Ұяң дауыссыздар: б, в, г, ғ, д, ж, з.
11. Мемлекеттік тудың авторы кім екенін анықтаңыз.
B) Ш.Ниязбеков.
Шәкен Ниязбеков.
12.Жалғаудың неше түрі бар:
D) 4
Жіктік жалғаулар: тәуелдік, көптік, жіктік, септік.
13.Ұлттық валюта күні қашан?
С) 1993 ж.15 қараша
14.Сын есім нені білдіретінін көрсетіңіз
Е). заттың түрін, түсін
Сын есімнің сұрақтары- қандай? қай?
15.Сын есімді сөз тіркесін көрсетіңіз
Д). адал адам
Қандай адам? адал адам.
16.Сан есімнің қай септікте тұрғанын анықтаңыз
Таңертең сағат жетіде тұрамын.
А. жатыс септік
Жатыс септіктің жалғаулары - да, де, та, те, нде, нда т.б
17.Реттік сан есімнің жұрнақтарын табыңыз
В). –ыншы,-інші, -ншы, -нші
18.Абайдың халықты оқуға, білімге шақырған өлеңі
D) Ғылым таппай мақтанба"
19.Үндестік заңына бағынбайтын сөз
Д) Қарағанды
20.Езулік дауыстылар
В) е, і
21.Омонимді белгілеңіз: "Ол сенен он жас үлкен".
С) он
Омоним деген- жазылуы бірдей, мағыналары әртүрлі сөздер.
Мысалы: Ара
Шағатын, бал жинайтын ара
Ағаш кесетін ара
22.Шығыс септігінің жалғауларын көрсетіңіз.
B) -нан, -нен, -дан, -ден, тан,-тен
23.Қос сөзді көрсет.
Е) Күні-түні
24.Дара сын есімді көрсет.
С) Әдемі
25.«Жоғары» сөзінің антонимін көрсет
В) Төмен
Антоним дегеніміз- қарсы мәндес сөздер.
Мысалы: ақ - қара