3 3 тыңда. Мәтінді оқы. Түсініксіз сөздерді тап. Көшпенді түркілерді әрқашан аспан әлемінің құпиясы қызықтырған. Кең далада өмір
сүрген ұлы көшпенділер ежелден аспан әлемінің құпиясын меңгерген. Техника жоқ кез-
де қазақтар аспан денелерінің қозғалысын білген. Аспан әлемін бақылайтын адамдар
болған. Аспан, жұлдыз әлемін бақылайтын адамдарды «жұлдызшы» деп атаған. Қазақ
жұлдызшылары ежелгі дәуір мен орта ғасырда аспан денелерінің қозғалысын бақылаған. Он-
дай жұлдызшылар Ежелгі Мысырда (Египетте), Үндістанда, Грекияда да болған. Олар аспан
құбылыстарын зерттеген, күнтізбе есебін жүргізген.
Ежелгі түркі жұлдызшылары «Жетіқарақшы», Үркер, Темірқазық, Босаға, Таразы
жұлдыздарын ашқан. Жұлдызшылар ауа райын, көктемнің келуін, жаздың шығуын болжаған.
Бұл мәліметтер көшпелі түркілер үшін өте маңызды болған. Көшпенділер жұлдызшылардың
бақылауын тұрмыста пайдаланған. Кейбір жұлдызшылар астрологиямен айналысқан.
Қазақтар ұлы түркілердің ұрпағы. Қазақтар жазда жайлауға, көшіп, қыста қыстауда тұрған.
Қазақстан археологтері Орталық Қазақстандағы Жанғабыл өзенінің маңынан
VIII-X ғасырларда өмір сүрген жұлдызшының зиратын тапқан. Зиратта жұлдызтас, метеорит
болған. Зираттың жанына гранит мүсін қойылған.
зделайте 5 вопросов по тексту и нужно слова записать в том порядке как в тексте написано
ответ:Тұлғасына қарай (по образования)
1. Негізгі үстеу – түбір мен қосымшаға бөлшектеуге келмейтін үстеулер. Негізгі үстеудің көпшілігіне сын есім шырайының –рақ-рек-ырақ-ірек және-лау-леу-дау-деу-тау-теу жұрнақтары жалғана алады. (Непроизводные наречия не делятся на корни и аффиксы. К большинству непроизводных наречий могут присоединяться вышеперечисленные суффиксы степеней сравнений прилагательных) Мысалы: әрең, сәл, ертең, бұрын, тез, жылдам-жылдамырақ т.б.
2. Туынды үстеу – түбірге жұрнақ жалғануы арқылы немесе кейбір септік жалғауларының көнеленуі арқылы жасалған үстеулер. (Производные наречия образуются путем присоединения к корню суффиксов или устаревших окончаний некоторых падежей)
Туынды үстеу жасалу жолдары (пути образования производных наречий)
2.1 Туынды үстеу тудыратын жұрнақтар (суффиксы, образующие производные наречия)
– ша-ше: қазақ+ша, адам+ша, бұлбұл+ша, орыс+ша, өзге+ше, түрік+ше т.б.
– лай-лей-дай-дей-тай-тей: шикі+лей, қыс+тай, осы+лай, ақша+лай т.б.
– сыз-сіз: себеп+сіз, есеп+сіз, дау+сыз, пайда+сыз т.б.
- дайын-дейін-тайын-тейін: сұңқар+дайын, түйе+дейін, бұлақ+тайын т.б.
- ншама-ншалық: осы+ншама, со+ншалық т.б.
- майынша-мейінше-байынша-бейінше-пайынша-пейінше: оқы+майынша, кел+мейінше
2.2 Септік жалғауларының көнеленуі арқылы жасалған үстеулер
(при устаревших падежных окончаний)
ал+ға, арт+қа, кеш+ке т.б. – барыс септік
лез+де, күн+де, баяғы+да, қапы+да т.б. – жатыс септік
шеті+нен, шалқасы+нан, кеңі+нен, ежел+ден т.б. – шығыс септік
жөні+мен, кезек+пен, шыны+мен, түні+мен, күні+мен т.б. – көмектес септік
2.3 Сөздердің бірігуі арқылы жасалған үстеулер (наречия,образованные путем сращения)
жаздыгүні /жаздың+күні/, таңертең /таң+ертең,/, ендігәрі /ендігіден+әрі/, биыл /бұл+жыл/ т.б.
2.4 Сөздердің қосарлануы арқылы жасалған үстеулер (образованы путем удвоения)
жоғары-төмен, анда-санда, қолма-қол, бет-бетімен, үсті-үстіне, сөйлей-сөйлей т.б.
2.5 Тіркес түрінде жасалған үстеулер (наречия, образованные путем сочетания слов)
күні бүгін, ала жаздай, ертеден қара кешке дейін, күн ұзаққа, қас пен көздің арасында т.б.
Объяснение:
Кез-келген адамның өз қиындығы, яғни әлсіз тұсы болады. Кейбіреуі онымен өмір бойы арпалыса, кейбіреуі сол қиындыққа көндігіп, беріле салады. Бірақ, өз қиындығың жеңе білген адам ақылды әрі мақсаты айқын адам. Қиындықты жеңу жолында кедергілермен қоса, бар қасиетімізден де айырылуымыз мүмкін.
Қиындық мен үшін бұл – жалғыздық. Иә, дұрыс түсіндіңіз! Мен жалғыз болудан қорқамын. Жалғыздық — басқа адамдардан оқшаулаған, өзгерген жағдайға ұшыраған адамның эмоциялық күйіне ықпал ететін психогендік факторлардың бірі. Кей жағдайларда жалғыздық мен үшін ең жаман нәрсе болып саналады. Ал, қазір бұл қорқынышымды толық жеңдім деп айта аламын.
Біріншіден, егер сіз өзіңізді жалғыз сезініп қорықсаңыз, айналанызға мән берініз. Соның ішінде сіздің жақын сырлас досыңызда болуы мүмкін. Олай болмаса ол адам сізбен дос болғысы келеді. Яғни менің айтқым келіп отырғаным, жалғыз болғыңыз келмесе, алғашқы қадам жасаңыз. Достасыңыз, араласыңыз немесе тіпті сырласыңыз. Дәл қазірден бастаңыз, ол адамдардың біреуі жаныңызда болуы ғажап емес.
Екіншіден, адам ешқашан жалғыз болмайды. Адамды жалғыз қалдыратын өз басыңдағы кері пікірлер. Әрине біз ол туралы ойлаңбауымыз қажет. Бұл бойдағы жаман қасиеттен арылуға тең. Сіз осылай істеу арқылы, жалғыздықты жеңе аласыз.
Үшіншіден, тек өз пікіріңізбен ғана қалуды шектеңіз! Ерекшеленбеңіз деген сөзім емес. Керісінше, айналаңызға назар аударыңыз. Оларды да бір сәтке болсын тыңдаңыз, қолдаңыз. Сонда ғана сіз өзіңіздің ойыңызға ұқсайтын адамды таба аласыз. Яғни, жалғыздықты жеңеміз.