3-4-сабак Сыртқы келбет және өмір салты
одағы когамдык катынастарға да туелі. Оныinin iр орын
турмайтыны белгілі. Адамның айналасы мен жағалар үні
өзгеріп отыратындықтан, оның психикасы да біртіндеп естеріне
түседі. Бірте-бірте мүлде бөгде өмір салты калыптасады. Coras
сырткы кескін-келбеті, сүріс-турысы, сөйлесу, саломлеу де,
парасатынын, ерік күшінің, белсенділігініt аналыкты екенін
Со с ТҮРІК!
Айтыны
Ангаруға болады деп есептейді.
клы
1-тапсырма. Сұрақтарға жауап бер.
1. «Келбетті, сұлу, көрікті, ұсқынсыз, сүйкімсіз» және т.б
бет алпетімізді сипаттайтын сөздер көп. Бул сөздер калай, кайдан
пайда болды?
2. Адамды сырт келбетіне қарап бағалау дұрыс па?
3. Өмір салты деген не? Өмір салтының сырткы келбетке
кандай әсері бар?
4. Адамның сыртқы келбеті мен мінезінде байланыс бар ма?
Ойыңды дәлелде.
5-тапсырма. «Түсіндірме садість та
ін. вание
краен азылған саран магынасын ашыта. Меті бойынша о
немесе сөз тіркесін тауып, оның артуы аn elmiy target
шетіктерді үлестіs ааны бойынша түсіндір. Ондағы бастарын ара
серін аныкта.
Үлгі: кескін-келбеті
кескін-келбеті.
Айтым
2 тапсырма. Суреттегі кейіпкердің
сыртқы бейнесі мен өмір салтына қатысты не айтуға
болды? Ойыңды тұжырымдап жаз. Жазған мәті-
нінде дерексіз зат есімдерді, атыстық сын есімдер
ді талап колдап,
6-тапсырма. Мәтін бойынша сұрақтарға жауап бере
1. Мәтін авторының негізгі айтпақ ойы не?
2. «Адам көркі -
шүберек» деген мақалды қалай түсінесің?
3. Адамның дамып, қалыптасуы неге байланысты?
1. Адамның сыртқы келбетіне қарап кандай адам екенін
5. Мәтіннің әр абзацына қандай тақырыпшалар коrе болады?
6. Мәтінге қандай ат лайық? Неге?
луге бола ма?
7-тапсырма. 1) Матінде қолданылған деректі, авранів зат
есімдерді теріп жаз.
2) Матіндегі синоним бола алатын сөздерді аныста. Оларды аралык
бірге жаз.
АНҒАНЫМ
8-тапсырма. Мәтін мазмұны бойынша сілемдерін рет
кын белгиле.
миты. Тым
3-тапсырма. Рөлдік ойын. «Талгамға
талас жок». Сынып 5 оқушыдан топқа бөлінкіңдер. Әртүрлі өмір салтын
устанатын оқушылардың рөлінде пікір таластырыңдар. Пікірталаста на
әдебі орамдарын қолданыңдар.
тыңДАТым 4-тапсырма. Мәтінді тыңда.
«Адам көркі – шүберек», «Киіміне қарап қарсы алады, ақы
лына қарап шығарып салады» деген мақалдар бар. Дүниеде ер
халықты басқа халықтардан ерекшелеп тұратын салт-дәстүрі,
ішер асы мен киер киімдері, сыртқы түрі мен келбеті болады.
Сондықтан сыртқы келбеттің де әркімнің өз ұлтының, халқыным
мәдениетіне, таным-түсінігіне сай болуы шарт.
Бұл өмірде адамдардың жан дүниесін танып білудің, эрка).
сының сана-сезімімен санаса келіп, олардың жеке-дара өзгеше
ліктерін түсіне білудің маңызы айрықша. Ол, әрине, өзара қарым-
қатынас жасау, сыйласу барысында анықталатын сайттар. Тек
есте болатын бір сағдай, жеке адамның әртүрлі ерекшеліктерінің
дамып, қалыптасуы оның өзі өмір сүріп отырған ортасына,
N
Сөйлемдер
Адамның сыртқы келбеті көп нәрсені аңғартады.
Адамды қарым-қатынас жасау арқылы танисын
Қоғамдағы жағдайлар адам психикасына эсер етеді.
Келбет пен ұлттық дәстүр бірлігін састау - парыз т көмек
4- т мәтіні
Қымызсыз қазақ асханасын елестету мүмкiн емес. Бұл ғажайып сусын қырғыз, қазақтардың барлық салтанатты думандарымызда бiрiншi кезекте берiледi. Ол туралы өлеңдерде, мақал-мәтелдердеайтылады, әйел адамның қабiлетiн ең алдымен оның қымыз әзiрлеуiне қарап бағалаған. Ыдыс түбiнде iшiлмей қалған қымызды төгiп тастау күнә болған. Қазақтар жүздеген жылдар көлемiнде қымызды айырықша ыдыста - торсықжәне сабада дайындаған.
Қымыздың сапасы ең алдыменұйытқыдан басталады. Қазiргi кезде қымыздың микрофлоры құрғақ түрде жақсы сақталады. Қымыздық ұйытқы ретiнде көктемде, қымыздық мезгiлдiң басында ұйытқы қолданылады.
Ұйытқыны күзде дайындау үшiн қымызды бiрнеше тәулiкке қалдырады және ол екiге - жоғарғы мөлдiр және төменгi iрiмшiктiкқабатқа бөледi. Бұл тұнбаны селдiр матада сығып алады да, күнге кептiредi және келесi маусымға (мамыр) дейiн жабық ыдыста, салқын жерде сақтайды.
Оқи салшы))
Күндердің бір күні Жылан жер жүзіндегі жанды мен жансыздарға мынадай арыз айтады:
— Мені Тәңірім сендердің бәріңнен кем жаратыпты. Аяқ-қолым жоқ. Басымды көтере алмай, жер бауырлап қалдым. Не жеп, не қоярымды да білмеймін. Сендердің бәрің бір бүтін тілдісіңдер, ал мен айыр тілдімін. Ойлап отырсам, жанды мен жансыздың ішіндегі сорлысы мен екенмін. Маған ешқайсыңның жәрдем еткілерің келмейді. «Сен қасіретті көп тарттың, ондайлар әрдайым әділ келеді, сен барлығымызға патша да бола аласың» деп, сөзбен болса да жұбатып кетпейсіңдер, – деп, ол екі көзінен қанды жасын сорғалатып, ағыл-тегіл жылайды.
Жанды-жансыздың барлығы жыланға аяныш білдіріп, өкпесін орынды көреді, «қарасың деп шықпайтын, қара қылды қақ жарған, ақ жүрек ақылшымыз болар» десіп, өздеріне патша етіп сайлайды.
Жыл артынан жыл, күн артынан күн өтіп жатады.
Күндердің күнінде Жыланекең: «Бүкіл әлемге патша болып, барлық билікті өз қолыма алсам, бұдан да жақсы тұрар едім. Көзіме көрінген тамақты ішпей, дүниедегі жандылардың ең тәтті қандысын жер едім», – деп қиялдайды. Қан дәмін айыра алатындарды шақыртады. Қос қанатын делдитіп, аяқтарын шілтитіп, қуарып Шіркей, тұмсығын едірейтіп Маса, патшаның көңілін табам деушілердің бәрі келеді.