3. Қай француз математигі және астрономы Жер біртұтас тұманнан пайда болды деген болжам ұсынған? Бірақ тұманның жылжуын түсіндірмеген. Оның болжамы бойынша, біздің ғаламшарымыз – Күннің шашыраған бөлшегі (сақиналардың пайда болуы) деген А) П.С.Лаплас
Б) И.Кант
В) О.Ю.Шмидт
Бағалау критериі
Дұрыс жауапты көрсете алады
Дескрипторлар
Ғалымның жердің пайда болуы туралы айтқан болжамын таба алады
1
4. Күн жүйесіне жататын Жер ғаламшары бұдан бұрын газды-шаңды тұманнан пайда болған
А) 4,5 – 4,6 млрд жыл
Б) 4,5 – 5 млн жыл
В) 5 млрд жылдан аса
Бағалау критериі
Дұрыс жауапты көрсете алады
Дескрипторлар
Жер ғаламшарының жасын анықтайды
1
5. Рим құдайлары атымен аталған басқа ғаламшарлардан ерекшелігінде қандай сөзі әр халықта өзінше атаумен аталады?
А) Күн
Б) Шаң-тозаң
В) Жер
Бағалау критериі
Дұрыс жауапты көрсете алады
Дескрипторлар
Басқа ғаламшарлардан ерекшелігі атауын атай алады
1
6. Жер ғаламшарында тіршіліктің пайда болуының алғы шарттары
1) Ғаламшардың қажет мөлшері
2) Энергия және белгілі бір температуралық жағдай
3) Тұрақты энергия ағыны
Бағалау критериі
2 дұрыс жауап болу керек
Дескрипторлар
Тіршіліктің пайда болуындағы алғы шарттарды анықтай алады
2
7. Дұрыс жауапты тауып сөйлемді толықтыр
Панспермия болжамы бойынша, жерде өмір неден пайда болды
А) Галактикадан
Б) Ғарыштан
В) Басқа ғаламшарлардан
Бағалау критериі
Дұрыс жауапты көрсете алады
Дескрипторлар
Панспермия болжамы бойынша, жерде өмірдің пайда болуының себебін анықтай алады
1
8. Архей дәуірі шамамен бұдан қанша жыл бұрын басталған? Осы кезеңде тіршіліктің және тірі ағзалардың негізгі қасиеттері қалыптасты
А) 2,7 млрд жыл
Б) 500-600 млн жыл
В) 165 млн жыл
Г) 3,5 млдр жыл
Бағалау критериі
Дұрыс жауапты көрсете алады
Дескрипторлар
Жердегі тіршіліктің даму сатысын көрсете алады
бәріне көмек
Қазақ халқының тарихына көз жіберсек, сонау Күлтегін, Білге қаған, Тоныкөктен бастап жерін, елін, тілін, ділін қорғаудағы өшпес ерліктерге толы. Бесік жырынан басталатын ерлікке баулу дәстүрлері түркі халқына тән негізгі ырымдар. Халқымыздың бойындағы отансүйгіштік құндылықтарды ұрпақтан - ұрпаққа беріліп отырған заңдылық тұрғысынан да қарауға болады. Бұған дәлел көне түркі заманынан бастау алған патриоттық құндылық Күлтегін жазбаларында былай деп суреттеледі: “Елтеріс қағанның алғырлығы, еліне деген сүйіспеншілігі Күлтегіннің қанына ана сүтімен сіңді” – деген көне жазу қазақ халқының бойындағы ұлттық патриотизм сезімдері бүгін ғана пайда болған жоқ, ол ежелден - ақ туындап, дамып келе жатқан қасиет деуге болатындығын көрсетеді. Күлтегін жазбасында тағы да мынадай жыр жолдарын кездестіруге болады:
Кедей халықты бай қылдым,
Аз халықты көп қылдым…
Түркі иелігінен
айырылған халықты
Ата - баба мекеніне орнатты… - делінген еді.
Бұл жазбадан патриотизмнің – ата - баба мекеніне ие болып отыру жолында жан аямау, діл бірлігін қорғау, жиғанын халықтан аямау екендігін аңғаруға болады. Жоңғар сияқты алып империямен алысуға, Ресей патшалығының зеңбірегіне жалаң қылышпен қарсы шабуға жетелеген де осы Отанына деген сүйіспеншіліктің, патриотизмнің қуатты күші.