3.Берілген мәтіндегі маңызды ақпараттарды белгілеп отырып оқыңыз. Мәтінһ мазмұнын жинақтап, өз сөзіңізбен жазыңыз. (40-50 сөз) Қиылыс дегеніміз не? Әкетай әкесімен сквер арқылы өтті. Әке, қарашы, мына көшелер қиылысады! – деді Әкежан. Иә, ұлым! Екі немесе бірнеше көшелердің қиылысуын – көше қиылыстары деп атайды. Қиылыстарға көліктержан-жақтан жақындап келіп, барлық бағыттарға тарайды. Бұл жерден сонымен қатар жаяу жүргіншілер де өтеді. Қиылыстар қандай болады? – деп сұрады Әкетай. Егер көшелер бірінен кейін бірі жан-жақтан қиылысса, ондай қиылысты – төртжақты деп атайды. Ал егер бір көшеге басқа көшелер бұлақ сияқты бірінен кейін бірі қосылып жатса, үшжақты қиылыс деп атайды, Қиылыстан қалай өтуге болады? Қай жаққа қарай жүру керек? - деп ойланып қалды Әкетай. Егер көше қиылысының бір жағында ғана жаяу жүргіншілер өтпесінің сызықтары болса, онда көшеден тек осы көрсетілген өтпе арқылы өту керек. Неге деп таңқалды Әкетай. Жүргізуші бұл жерден жаяу жүргінші өтетіндігін біліп, жылдамдығын азайтады. Жол қиылысы ең қауіпті жер. Оны тек жаяулар өтетін жерден ғана өткен дұрыс. Үлкен қалалардың көлік өте көп жүретін көшелерінен өту үшін жаяу жүргіншілер өтпесі жер астынан жасалады. Осы Осы өтпелердің қай жерде орналасқанын жол белгілері көрсетіп тұрады. (159 сөз) «Жаяу жүргіншілер мектебі»
Эссе
"Жақсы сөз – жарым ырыс".
Үйдегі үлкендер неге бізге "жақсы сөз айт,жақсы ойла" деп айтады? Егер жамандық ойлап,"өй,мен мынаны істей алмаймын","мен біттім","мен жеңіске жетпеймін" деп налысақ,әрине,айтқанымыз айдай келіп, дегеніміз болады.
Менің бір апайым:"Жақсы сөз айтыңдар.Бәрі тек жақсылыққа" деп үнемі айтып жүретін.Ия,"жақсы сөз – жарым ырыс".Қиындықтарға моймай,жақсылыққа сенсек түбінде бір жақсы күйге қол жеткізесің.Сондықтан да,жаман ойдан аулақ болып,ойымыз да,сөзіміз де тек жақсы болсын.
Синтаксистік талдау дегеніміз ол сөйлемнің айтылу мақсатына қарай талдау, Құрылысына қарай, мысалға кұрмалас жай аралас сөйлем және де сөйлем мүшелерінен берілген сөз қай түрге жататынын тауып, оның астын сол сөйлем мүшесін анықтайтын белгісімен сызу.
Морфологиялық талдау ол берілген сөзге я сөз тіркесіне сипаттама беру. мысалы оның дара күрделі екендігін оған омоним синоним антоним ж/е т.с.с. оның мағынасын ашатын фразеологизмді жазу ж/е т.б әр сөз табына жеке морфологиялық талдау жасау үшін арнайы кесте беріледі сол кестеге саған қарау керек.
Фонетикалық талдау деген ол сөздің дауысты (жіңішке жуан ашық қысаң еріндік езулік )
дауыссыз(қатаң ұяң үнімді тіс ерін шұғыл және т.с.с) дыбыстарды сипаттайсың. Және де орфоэпия орфография үндестік заңын буын тасымалын және т.с.с етіп жазасын. Басқаны әлі білмеймін. Бұл кешенді дегенін өткенде ғана саған жазармын. Сізде кестелер болуы керек.