3- тапсырма. Берілген сөйлемдерді сөйлем мүшелеріне қарай талдаңыз. «Қызыл кітапқа» жойылып кету қаупі төнген, сирек кездесетін, ғылыми тұрғыдан әлі толық зерттелмеген, жылдан-жылға саны күрт азайып бара жатқан, қорғауды қажет ететін өсімдіктер мен жануарлардың түрлері тіркеледі. Бүгінгі таңда «Қызыл
кітаптардың» бірнеше нұсқалары жарық көрген.

- Сіз өзіңіз таңдап алдыңыз, қайда оқуға баруды қалайды?- Ия, мен мұғалім болғым келетінін ойладым.- Мұғалім? Ал аудармашы туралы не деуге болады? Сіз жақсы тілдерді білесіз!- Ағылшын тілі мұғаліміне өзімнің білімімді беремін. Ол мені тілдерді зерттеуге қызықтырды.- Ия? Бірақ мұғалім болу оңай емес екенін білесіз бе? Бұл тақырыпты біліп қана қоймай, балалармен жұмыс істей білу, олармен тіл таба білу керек.- Мен білемін. Бірақ мұғалім маған шабыт берді: ол үнемі жаңа тәсілдерді қолданып, қызықты сабақ берді және қызықты білім алды! Мен мұғалім болғым келеді және балаларды тәрбиелеу мен тәрбиелеуге қызығушылық танытқым келеді, себебі балалар - біздің еліміздің болашағы.- Мұның бәрі жақсы, бірақ сіз өзіңіздің таңдағаныңызға сенімдіміз, қымбаттым ба?- Одан да көбірек!- Білесіз бе.

Шешендік өнерді зерттеп, окулық жазған Г.З.Апресян қазіргі шешендікті мазмүнына қарай былайша бөледі:
1) Әлеуметтік- саяси мәндегі шешендік.
2) Академиялық шешендік.
3) Сотта айтылатын шешендік.
4) Әлеуметтік тұрмыста қолданылатын шешендік.
5) Діни қызметте қолданылатын шешендік.

Бұлардың әрқайсысын қолданылатын орнына қарай
төмендегідей жіктейді:
1) Әлеуметтік — саяси мазмұнды шешендік сөздерге:
- әлеуметтік-саяси және саяси —экономикалық тақырыптарға жасалатын баяндамаларды;
- конференция, съездердегі есептгбаяндамаларды;
- саяси сөздер мен саяси шолуларды;
- дипломаттық сөздерді;
- әскери-патриоттық сөздерді;
- митингіде сөйлейтін сөздерді;
- үгітші сөздерін жатқызады.
2) Академиялық шешендікке:
- жоғары оқу орындарындағы лекцияларды;
- ғылыми баяндамаларды;
- ғылыми шолуларды;
- ғылыми хабарламаларды жатқызады.
3) Сотта қолданылатын шешендікке:
- айыптаушының айыптау сөзін;
- әлеуметтік айыптау сөздерді;
- қорғаушының сөзін;
І - әлеуметтік-қорғану сөзін;
- айыпкердің қорғану сөзін жатқызады.
1) Әлеуметтік-тұрмыстық шешендікке:
- юбилейлерде айтылатын мақгау сөздерді;
- дастарқан басында айтылатын тостарды;
- қабір басында айтылатын аза сөздерін жатқызады.
2) Діни шешендікке:
- діни уағыздарды;
- шіркеуде айтылатын сөздерді жатқызады

Қорытынды:
Шешендік – қазақ елінің көнеден келе жатқан дәстүрлі тіл өнері. Шешендік – сирек ұшырасатын қасиет, дарын. Шешендік сөз терең ойға, ұтқыр шешімге, тапқыр қисынға құрылады. Шешендік өнер мен билік қолма-қол туып айтылатын, суырыпсалма жүрекжарды әділ сөздерге негізделіп шығармашылық сипатымен дараланады.